2 1 - § . Turli kuchlar ta ’siridagi jismning muvozanat
shartlari jadvali
Fazoda joylashgan kuchlar
Tekislikda joylashgan kuchlar
z
Z ^ « = 0 ,
У
K ' V * -
1 ^ = 0 ,
•c
о
A j )
Fn 2 X
= 0 ’
C \
5
-
■
O
r
Ц т х ( К ) = 0,
о —.............
... / 17 \
Л
0<
T .m ,( £ ) - 0 .
S'
у
^
t l l y
\ I Vf
V
,
JC
X
X m t ( Fv) =
0 .
32
Davomi
22- §. M asalalar
1-masala. O g'irligi G = 2 N b o 'lg an К yukni В blok dan o 't-
kazilgan arqon yordamida D chig'ir ushlab turadi. Blokdagi ishqala-
nishni hisobga olm ay AB va BC b ru sla r zo 'riq ish i an iq la n sin .
ZA B C = Z D B K = a = 30° (47-rasm).
Yechish. Z?tugun muvozanatini tekshiram iz. Buning uchun (47-
rasm, b) dagidek Bxy koordinata sislemasini tanlab olamiz. В tugun-
ga A1yukning og'irligi (aktiv kuch) qo'yilgan, uni bog'Ianishdan qut-
qaramiz. Bog'lanishlar AB, BC sterjenlar ham da BD arqondan ibo
rat. Ularning reaksiyalari mos ravishda S x , S 2 va f . S terjen lar
cho'zilayapti deb faraz qilamiz. 47-rasm , b dan ko'rinib turibdiki,
В tugundagi k uchlar tekislikdagi kesishuvchi kuchlar sistem asidir.
Ularning m uvozanat sharti quyidagicha: ^
p
' Vя \ -
•
V / 4
^
f
•
T O
47-rasm.
У F
Z
.j vx
У F
/-I vy
(22.1) dan:
0; S { + S 2 ■
c o sa + T • sin a = 0,
0; S-, ■
sin a + T • cos a + G = 0.
G+T cosa
sin a
(
2 2
.
1
)
(
22
.
2
)
c o sa - T • sin a .
(22.2) ga son qiym atlam i qo‘ysak:
S j = 5 , 4 5 N , S 2 = - 7 , 4 6 N
(22.3)
kelib chiqadi.
Bu yerda (+) ishora sterjen c h o ‘zilishini, (—) ishora esa siqilishi-
ni bildiradi.
2-masala. Steijenli sistema bir-biri bilan sharnirli bogiangan 6 ta
sterjendan iborat. A tugunga F kuch, Z? tugunga Q kuch qo‘yilgan.
Sterjenlar zo ‘riqishi aniqlansin. Ulam ing og‘irligi hisobga olinmasin
(48-rasm). C, D, E nuqtalar qo‘zg‘almas sharnirli tayanchlardir.
4 8 -rasm , a da k o ‘rsatilg an sistem a m u v o z an atin i tek sh irish
uchun A va В tugunlar m uvozanatini alohida-alohida tekshiramiz.
A tugunga F kuch, 1, 2 va 3 - sterjenlarning zo ‘riqishlari ta ’sir
qiladi. U lar fazoda joylashgan kesishuvchi kuchlar sistemasidan ibo
rat. Sanoq sistemasini 48-rasm , b dagidek tanlab, fazodagi kesishuv
chi kuchlarning m uvozanat shartlarini tuzamiz:
1 ^ = 0
1 ^ = 0
- 0
- S y • cos4 5 ° - б1, = 0,
- S 2 = 0 ,
- F - S 3 ■
cos45° = 0.
(22.4)
(22.4) dan:
34
|
