164
diktatorlik rejimlariga qarshi kurash
faollashdi. Bu 1979-yili Nikaraguada inqi-
lobga, Salvador va Gvatemalada isyon-
chilik harkatining kuchayishiga olib keldi.
Janubiy Amerika davlatlari – Ekvador,
Peru, Boliviya, Argentina, Braziliya va
Urugvayda harbiy rejimlar fuqarolik huku-
matlari bilan almashtirildi. XX asrda Lotin
Amerikasi mamlakatlari uchun umumiy
boʻlgan modernizatsiyalashning uchta –
inqilobiy, neokonservativ va
islohotchilik
variantlari yaqqol koʻzga tashlandi. Bu
variantlarni uchta mamlakat misolida
koʻrib chiqamiz.
1950
-yillar oxirida Karib dengizidagi kichikina orol –
Kubada yuz bergan
voqealar butun dunyoning eʼtiborini oʻziga jalb qildi.
Kuba jamiyatni
modernizatsiya qilishning inqilobiy yoʻlini tanladi.
1959-yil 1-yanvar kuni
Fidel
Kastro boshchiligida qoʻzgʻolonchilar Gavanaga kirib kelishdi, inqilob gʻalaba qozondi.
F. Kastro hukumati faqat keskin sifat oʻzgarishi Kubani qoloqlikdan olib chiqadi, jami-
yatni taraqqiyotning zamonaviy darajasiga koʻtaradi deb oʻylab, keskin ijtimoiyiqtisodiy
siyosatni amalga oshirdi. AQSHning Kubadagi yangi hukumatga dushmanlarcha
munosabati aniq boʻlgach, F. Kastro hukumati SSSR bilan kelishuv orqali mamlakat
mudofaa qudratini mustahkamlay boshladi. Bu esa
1962-yilgi “Karib inqirozi”ga olib
keldi. Kuba dastlabki davrda jamiyat hayotining deyarli barcha jabhalarini moderni-
zatsiya qilishda katta muvaffaqiyatlarga erishdi. Sof agrar mamlakat boʻlgan Kubani
agrar-industrial mamlakatga aylantirish kursi tanlandi. Ammo 1980-yillardan jamiyatni
modernizatsiya qilishning Kuba variantida kamchiliklar koʻzga tashlana boshladi. Iqtiso-
diy oʻsish surʼatlari, aholining yashash darajasi pasaydi. SSSRning parchalanishi Kuba
uchun juda katta zarba boʻldi. 1990yillarda koʻpchilik F.
Kastro rejimining qulashini
bashorat qilgan edi, ammo unday bo‘lmadi.
Ikkinchi jahon urushida Lotin
Amerikasi mamlakatlari ishtiroki
haqida nimalarni bilasiz?
