173
Sizningcha, XIX asr oxiri – XX asr boshlarida ilm-fanning yangi bosqichga
koʻtarilishiga sabab boʻlgan omillar qaysilar?
O‘YLAB KO‘RING VA
MANTIQIY XULOSA CHIQARING
ILMIY-TEXNIK INQILOB VA UNING NATIJALARI
Ilm-fan yutuqlari
S
oʻnggi yuz yil davomida fanning rivojlanishi XX
asrning ikkinchi yarmida il-
miy-texnik inqilobga olib keldi. Bu inqilobning asosiy belgilari tabiiy va sintetik
materiallardan tovarlarni ommaviy ishlab chiqarish, mashinalardan keng foydalanish,
ishlab chiqarishning konveyerli liniyalarini va sanoat robotlarini yaratish boʻldi. Il-
miy-texnik inqilob jahon iqtisodiyotini kapitalizmning postindustrial davriga olib chiqdi.
Ayni paytda ilmiy-texnik inqilob bir qator salbiy oqibatlarga ham olib keldi. Xususan,
ishlab chiqarishni avtomatlashtirish va kompyuterlashtirish natijasida ish oʻrinlari ka-
mayib ketdi va ishsizlik avj oldi. Energiyaning yangi turlaridan, sunʼiy materiallardan
foydalanish tabiiy resurslarni o‘zlashtirish imkoniyatini kengaytirdi, ammo buning
tabiatga zarari ham ortib bordi.
XIX
asr oxiri – XX asr boshlariga kelib
ilmiy tafakkurda yirik oʻzgarishlar yuz
berdi. Isaak Nyutondan boshlangan va mexanikaga
asoslangan dunyoqarash oʻz
imkoniyatlarini yakun-
ladi va bu yangi davr fanining inqiroziga olib keldi.
Bunga
