• N. G. Basov, A. M. Proxorov va amerikalik olim Ch. Tauns
  • Nobel mukofoti
  • elektron va radioaktivlik




    Download 13,23 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet144/150
    Sana17.11.2023
    Hajmi13,23 Mb.
    #100154
    1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   150
    Bog'liq
    Jahon tarixi 10 uzb 2022

    elektron va radioaktivlikning kashf etilishi 
    katta turtki boʻldi. Fandagi inqirozni bartaraf etish 
    jarayonida fizikadan boshlangan va fanning barcha 
    sohalarini qamrab olgan ilmiy-texnik inqilob yuz berdi. 
    Bu, avvalo, 
    Maks Plank va Albert Eynshteyn kabi 
    olimlarning nomi bilan bogʻliq. 
    Elektron va radiyning kashf etilishi, kimyoviy element-
    larning transformatsiyasi, 
    nisbiylik nazariyasi va kvant nazariyasining yaratilishi 
    mikroolam va katta tezlik sohasida ulkan yangilik boʻldi. Kvant nazariyasi kimyoviy 
    bogʻlanishlarning tabiatini tushuntirib, fan va ishlab chiqarish oldida 
    moddalarning 
    kimyoviy transformatsiyasi uchun keng imkoniyatlar eshigini ochdi. Irsiyat qonun-
    lari sohasiga kirib borish boshlandi, 
    genetika fani rivojlandi, xromosoma nazariyasi 
    shakllandi.
    Dunyoda birinchi 
    temiryoʻl qachon 
    qurilgan va u nimaga 
    xizmat qilgan?
    ESGA OLING


    174
    B
    u davrda aniq fanlar erishgan eng
    katta yutuqlardan biri lazerning 
    kashf etilishi boʻldi. Bu kashfiyot XX asr 
    fizika fanidagi eng yorqin kashfiyotlardan 
    biri sifatida tan olingan. 1960-yili sovet 
    fiziklari – 
    N. G. Basov, A. M. Proxorov 
    va amerikalik olim 
    Ch. Tauns lazer (bu 
    inglizcha lighit amplification by stimu­
    lated emission of radiation – “majburiy 
    nurlanish natijasida yorugʻlikning ku­
    chaytirilishi” iborasining bosh harflaridan 
    olingan) – nurning mutlaqo yangi turini 
    yaratdilar. Bu uchala olimga fizika bo‘yi­
    cha 
    Nobel mukofoti berildi. 
    Yangi texnika va texnologiyalardan 
    foydalanish bilan bogʻliq yana bir yangilik 
    kompyuterning ixtiro qilinishi boʻldi. 
    Kompyuter (inglizcha computer – “hisob-
    lagich”) dastlab axborotni qayta ishlash 
    va hisoblash uchun yaratildi, u elektron 
    hisoblash mashinasi – EHM deb yuritilar 
    va juda katta hajmga ega edi. 1959-yili 
    amerikalik muhandislar – 

    Download 13,23 Mb.
    1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   150




    Download 13,23 Mb.
    Pdf ko'rish