Oldi g‘ildiraklari yetaklovchi boNgan zam onaviy a v to m o
billarning transm issiyasining sxemasi 12.2-rasm da
keltirilgan
(N eksiya, Tiko, M atiz, V A Z -2108 va hokazo).
Burovchi m o m e n t dvigateldan I, ilashish muftasi II orqali
u z a tm a la r qutisi III ga uzatiladi. U z a tm a la r qutisida burovchi
m o m e n tn in g qiym ati (u lan g a n p o g ‘on ag a m os ravishda) va
y o ‘nalish i (o rq a g a h a r a k a t q ilg a n d a ) o ‘z g a ra d i va k a r d a n
u z a t m a s i IV o rq a li asosiy u z a t m a
V ga u z a t ila d i, asosiy
u z a tm a d a burovchi m o m e n t qiym ati uning u zatishlar soniga
m os ravishda oshadi va
differensialda te n g ikkiga b o ‘linib,
yarim o ‘qlar VI orqali yetakchi gNldiraklar
VII ga uzatiladi
12.2-rasm.
G ‘ild irak larg a u z a tilg a n m o m e n t m iq d o r in in g g ‘ildirak
radiusiga nisbati g ‘ildirak bilan ta y a n c h y u za o ra s id a hosil
b o i a d i g a n yetaklovchi kuchga tengdir. Bu kuch avtom obilning
harakatiga qarshilik k o ‘rsatuvchi kuch larn i yengishga va av to
m obilning tezlanishiga sarf qilinadi.
I l l
I I
I
12.2-rasm . M e x a n ik tr a n s m is s iy a (o ld y u ritm a li s x e m a ):
I-d v ig a te l, II-ila s h is h , m u fta s i, I I I - u z a tm a la r q u tisi, IV -a s o s iy u za tm a ,
V - y e ta k c h ig ‘ild ira k u za tm a si, V I - y e ta k c h ig ‘ild ira kla r.
A sosiy u z a t m a , d iffe re n sia l va y a r im o ‘q la r
b irg alik d a
yetaklovchi k o ‘prikni tashkil etadi.
O rq a g ild ira k la r yetaklovchi va dvigatel o rq a d a joylashgan
avtom obillarning transmissiyasi 12.3-rasm da keltirilgan (Z A Z -
968 M , «Zaporojets»).
12.4-rasm da g ‘ildirak formulasi 4x4 b o ‘lgan m e xanik tran s-
missiyaning sxemasi keltirilgan. G h ld ir a k formulasi 4x2 b o ‘lgan
296
V
12 .3 -ra sm . M e x a n ik tr a n s m is s iy a ( o r q a g i l d i r a k l a r y e ta k lo v c h i,
d v ig a te l o r q a d a ) :
I-d ig a te l; II -ila s h is h m u fta s i; I I I - u z a tm a la r q u tisi; IV -a s o s iy u za tm a ;
V -y e ta k c h ig 'ild ir a k la r u za tm a s i; M V I - y e ta k c h i g ‘ildiraklar.
av tom obilning transm issiyadan farqli q o ‘s h im c h a
taqsimlash
qutisi 7 o ‘rnatilgan, taqsim lash q utisidan b u rovchi m o m e n t
k a rd a n u zatm alari 4 orqali yetaklovchi k o ‘priklarga uzatiladi.
i
