• Birinchi tranzistor Uilyam SHokli, Djon Bardin va Uolter Bratteyn Birinchi IMSlar 1958
    		•

    Raqamli texnikaga kirish va avtomatika




    Download 2,28 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet6/72
    Sana12.02.2024
    Hajmi2,28 Mb.
    #155309
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   72
    Bog'liq
    RAQAMLI TEXNIKAGA

     
    Rezerford atom modeli – Ingliz fizigi 1910–yilda, Ernest Rezerford va 
    uning talabalari Geiger va Marsden tajriba o`tkazishgan, Tomsonni nuqtai 
    nazarida tushinib bo`lmaydigan ajoyib natijalar olishgan. Oldingi paytda 
    allaqachon boshlang‘ich maktab o`quvchilari radioaktivlik hodisalari kashf 
    etishgan. Radioaktiv moddalar nafaqat yuqori energiyali nurlarini va ko`plab 
    yuqori energiyali zarrachalar moddalarga kirib borishi mumkin va imkoniga 
    ega. Bunday zarralar alfa – zarralar deyiladi. 
    1.4-rasm. E.Rezerford tajribasi. Alfa – zarrachalar oqimi taxminan 10000 
    atomlarning ingichka oltin folga qalinligi orqali kirib boradi. Oltindan 
    teshib o`tganda alfa – zarralar ekranni urishda chirog‘i sabab bo`ladi. 
    Ekranning o`choqlarining sifatida siz to`g‘ri yo`ldan alfa – zarrachalar 
    og‘ishini ko`rish mumkin. 

    9 
    1947 yilning 23 dekabrida 3 ta amerika fiziklari: Uilyam SHokli, Djon 
    Bardin va Uolter Bratteynlar hamkasblariga yangi yarim o`tkazgichli asbob – 
    kuchaytirgich yoki tranzistorni namoyish etishdi. U radiolampalarga nisbatan 
    miniatyur, arzon, mustahkam, chidamli hamda kam quvvat iste’mol qilar edi. 
    1956 yilda tranzistor ixtirochilari Nobel mukofotiga sazovor bo`lishgan. 
     Birinchi tranzistor 
    Uilyam SHokli, Djon Bardin va 
    Uolter Bratteyn 
     
    Birinchi IMSlar 1958 
    yilda yaratildi 
    Andi Grouv, Robert Noys va 
    Gordon Mur 
     
    1.5-rasm. IX asr mikroelektronika sohasi kashfiyotcilari 
    hamoyondalari 
    1965 yildan buyon mikroelektronikaning rivoji G. Mur qonuniga 
    muvofiq bormoqda, ya’ni har ikki yilda zamonaviy IMSlardagi elementlar 
    soni ikki marta ortmoqda. Hozirgi kunda elementlar soni millionta bo`lgan 
    o`ta katta va trillionta bo`lgan giga katta IMSlar ishlab chiqarilmoqda.

    10 
    1970 yillarda boshlagan geterotuzilma-
    larda injeksiya hodisasi, ideal geterotuzil-
    malar - arsenid alyuminiy-arsenid galliylar, 
    ikkilangan geterotuzilmalar asosida yarim 
    o`tkazgichli lazer, birinchi bipolyar getero-
    tranzistorlar va geterotuzilmalar asosida qu-
    yosh batareyalarini yaratganligi uchun 2000 
    yilda akademik J.I.Alferov Nobel muko-
    fotiga sazovor bo`lgan. 2000 yilda Djek 
    Kilbi, Kremer i Jores Alferovlar birinchi 
    IMS yaratganligi uchun Nobel mukofotiga 
    sazovor bo`lishgan (Robert Noys bu vaqtda 
    hayotdan ko`z yumgan edi). 

    Download 2,28 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   72




    Download 2,28 Mb.
    Pdf ko'rish