11-jadval
O‘zbekiston Respublikasi bojxona chegarasidan tovarlarni olib O‘tishning
prosedura klassifikatori
№
Bojxona rejimi nomi
Kod
1.
Eksport
10
2.
Reeksport
11
3.
Vaqtinchalik kiritish(chiqarish)
31
4.
Erkin aylanish uchun chiqarish
40
5.
Reimport
41
6.
Bojxona hududida qayta ishlash
51
7.
Bojxona nazorati ostida qayta ishlash
52
8.
Bojxona hududidan tashqarida qayta ishlash
61
9.
Erkin bojxona zonasi
71
10.
Bojsiz savdo do‘koni
72
11.
Erkin omborxona
73
12.
Bojxona omborxonasi
74
13.
Davlat foydasiga rad qilish
75
14.
Yo‘q qilish
76
15.
Tranzit
80
16.
Vaqtinchalik saqlash
70
Vaqtinchalik kiritish (chiqarish) – konteyner, jixozlar, transport vositalariga
nisbatan , ularni qayta olib kirish (chiqish) majburiyati bilanqo‘llaniladi. Bunda
bojxona to‘lovlari va soliqlardanto‘liq yoki qisman ozod bo‘lish mumkin.
Vaqtinchalik kirish(chiqish) muddatlari 2 yildan ko‘p bo‘lmasligi kerak.
5.3. Bojxona rasmiylashtiruvlari
722
Tovarni jo‘natuvchi yoki qabul qiluvchi joylashgan yerdagi bojxona
rasmiylashtiruvi joyini bojxona organi aniqlaydi, uO‘zbekiston Respublikasi davlat
bojxona komiteti belgilagan bojxona organi ishi paytida amalga oshiriladi.
Zarur
hollarda
bojxona
rasmiylashtiriluvikiritilayotgan
yuk
bo‘yichaveterinariya,
ekologiya,
sanitariya
yokiboshqa
davlat
nazoratlariO‘tkazilgandan keyin amalga oshiriladi.
Bojxona rasmiylashtiruvi tugamasdan oldin qonunda ko‘rsatilgan holatlardan
tashqari tovarlarbo‘yicha farmoyishni hyech kimbera olmaydi.
Baxtsiz hodisa, tabiiy ofat yoki avariyalar bilan bog‘liq bo‘lgan
holatlardaxayvonlar, tez buziladigan tovarlar, radioaktiv materiallar va yuklarni
kiritish yoki chiqarishdagi bojxona rasmiylashtiruvi soddalashtirilgan turda
yokiustuvorlik tartibida qilinadi.
Bojxona rasmiylashtiriluvi amalga oshirilayotgan tovarlar bilan bog‘liq barcha
zarurtexnik operasiyalarni, bojxona organi talabi bo‘yichachegaradan tovarlarni olib
O‘tayotgan
shaxs
bajaradi.
Bu
operasiyalarga
quyidagilar
kiradi:
transportirovka,O‘lchash yoki boshqa usulda sonini aniqlash, yuklash-tushirish
ishlari, tovarlar qadog‘ini ochib ko‘rish, tovarlar bo‘lishi mumkin bo‘lganjoy va
transport vositalarini, idishlarni va boshqa joylarni ochib ko‘rish.
Bojxona organlari tekshirish uchun namuna va tovarlar nusxasini olishi
mumkin.
Bojxona rasmiylashtiruvi paytida O‘tkazilayotgan tovar yoki transport
vositasiga aloqasi bo‘lgan shaxs qatnashish huquqiga ega. Bojxona organi talabi
bo‘yicha ularning qatnashishi shart bo‘lishi mumkin.
Tovar va transport vositalarini bojxona organiga ko‘rsatayotgan vaqtdabarcha
mavjud hujjatlar, jumladan qisqa bojxona deklarasiyasi ham taqdim etiladi. Bojxona
organi ruxsati bilan uning O‘rniga barcha zaruriy ma’lumotlarni O‘z ichiga olgan
(O‘zbek yuk qabul qiluvchisi yoki jo‘natuvchi va tashuvchi nomi,transport
vositasining raqami, nomi, turi; tovarning to‘liq nomi va uning soni) transport yoki
boshqa tijorat xujjatlari (konosamentlar, nakladnoylar, schyot-fakturalar va x.k.)
Ishlatilishi mumkin.
Bojxona organiga tovarlar berilganvaqtdan va chiqarish vaqtigacha tovar va
transport vositalari bojxona nazoratida bojxona va bo‘sh omborlarda vaqtinchalik
saqlanib turiladi.
Bojxona va bo‘sh omborlar – bojxona nazorati ostida tovarlarni saqlash uchun
mo‘ljallanib, maxsus ajratilgan vaqurilgan xona yoki boshqa joylardir.
Tovarlarningvaqtinchaliksaqlash rejimda bo‘lishi 2 oydan oshmasligi kerak.
Vaqtinchalik saqlash ombori yukni xalqaro yo‘llarda tashib yetkazadigan transport
vositasi uchun oxirgi yetib kelish punkti bo‘lib hisoblanadi.
Tovar va transport vositalariningbojxona rasmiylashtiruvi bojxona organi
tomonidan bojxona yuk deklarasiyasini qabul qilganva O‘zbekiston Respublikasi
723
bojxona chegarasini kesib O‘tayotgandazarur bo‘lgan barcha hujjatlar va
ma’lumotlarni ko‘rsatgan vaqtdan boshlab 10 kun ichidaamalga oshiriladi:
-
Baxtsiz hodisalar, avariya va tabiiy ofatlar sodir bo‘lgandazarur
bo‘ladigan tovarlar;
-
Xayvonlar, tez buziladigan tovarlar, radioaktiv materiallar;
-
Ommaviy informasiyalarmaqsadida qilinadigan xabarlar va boshqa
materiallar;
-
O‘zbekiston Respublikasining ijrochi va sud hokimiyati, qonunchilik
oliy organlari nomiga yuborilgan tovarlar;
- gumanitaryordam va boshqa shunga O‘xshash tovarlar sifatida qabul
qilingan tovarlar.
Yuqorida tilga olingan bojxona rasmiylashtiruvi 3 kun ichida , ya’ni
soddalashtirilgan tartibda qilinishi kerak.
Yukning bojxona deklarasiyasi, barcha tovarga hamroxlik qiluvchi
hujjaatlar singaritashqi iqtisodiy faoliyat bo‘yicha tovarlarnomenklaturasi
asosida to‘ldiriladi. Tovar nomenklaturasigabinoan har bitta tovar uni
identifikasiya qiluvchi , O‘zining 9-belgili kodiga egadir.
Yukning bojxona deklarasiyasi 6 –nusxada tayyorlanadi va u td1
shakldagi6betli broshyuradan tashkil topib,unga raqam qo‘yiladi.U O‘zbekiston
Respublikasiningdbk tasdiqlagan, “bojxona yuk deklarasiyasini to‘ldirish tartibi
haqidagi yo‘riqnoma” asosida to‘ldiriladi.
Deklarasiya, agar barcha tovarlarga bitta bojxona rejimi belgilangan bo‘lsa,
bitta nomdagi tovarlarning har bir partiyasiga to‘ldiriladi. QO‘shimcha varaqlar
(td2shakl) yana 3 ta nomdagi tovarlarni deklarasiya qilishga imkon beradi. Bitta
bojxona yuk deklarasiyasiga 33 ta qo‘shimchavaraqlarni qo‘yish mumkin, ya’ni
bitta deklarasiyada 100 tadan ko‘p bo‘lmagan tovarlar nomlari ko‘rsatiladi.
Bojxona yuk deklarasiyasining nusxalari quyidagicha taqsimlanadi:
1- nchisibojxona organida qoladi;
2 - nchisiO‘zbekiston Respublikasi davlat bojxona komiteti statistik
hisoboti uchun qoldiriladi;
3-nchisideklarantga qaytariladi;
4-nchisibojxona to‘lovlarini hisoblab boruvchi bojxona organiga;
5-nchisi tovarlarni chiqarishda tovar-transport hujjatlari bilan birga
ko‘zda tutilgan davlatga, yuklarning kirishida esa tovar oluvchiga qaytariladi;
6-nchisi tovarlar eksportyori va importyori uchun.
Deklarasiya xatolarsiz, yozuv mashinasida yoki prda to‘ldiriladi. Ba’zi
holatlarda qo‘lda bosma harflar bilan to‘ldirish mumkin.
Tuzatish zarurbo‘lgan hollarda noto‘g‘ri ma’lumotlar usti chiziladi va ustidan
yoziladi yoki to‘g‘ri qilib qo‘shimcha yoziladi. Har bitta to‘g‘rilash deklarantning
imzosi va muhri bilan tasdiqlanadi.
724
Aytilgan ma’lumotlar yuqori qatorlarda takrorlanish holatlarida matnga ilova
qilish mumkin. Ilova quyidagicha bo‘ladi: “qarang...” Va bu yillarga nisbatan
qo‘llanilmaydi.
Birorta qatorda joy yetishmagan hollarda bojxona yuk deklarasiyasi orqa
tomonida zarur ma’lumotlar keltirilishi va u deklarantningimzo va muhri bilan
tasdiqlanishiga yo‘l qo‘yiladi. Bunda tegishli qatorda belgi qo‘yiladi “orqa tomoniga
qarang”.
Agar tovarlarga iqtisodiy siyosat choralari qo‘llanilmasa va to‘lov va soliqlar
solinmasa, undaqo‘shimcha varaq O‘rniga spesifikasiya ko‘rinishida tovarlar
ro‘yxati, qadoqlash varag‘i va x.k.lar, tovarning nomi, va tashqi iqtisodiy faoliyat
bo‘yicha tovarlar nomenklaturasi kodlari, soni, og‘irligi va bojxona narxi
qo‘yiladi.Ba’zi holatlarda O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligi va xalqaro
shartnomalarga mos ravishdabojxona nazoratidan ozod etilishi mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi oliy majlis depo‘tatlari va O‘zbekiston Respublikasi
vazirlar mahkamasi a’zolarining shaxsiy yuklari, ular hizmat vazifalarini bajarish
bilan
bog‘liq
ravishda
O‘zbekiston Respublikasi bojxona chegarasidan
O‘tgandabojxona nazoratidan O‘tkazilmaydi.
Hukumatlararo kelishuvga asosan chet el xavo kemalari, harbiy va harbiy
transportxavo kemalari, shuningdek O‘zi yurib ketayotgan harbiy texnikalar bojxona
nazoratidan ozod qilinadi.
Bojxona organlari qonunga mos ravishda bojxona nazoratini O‘tkazish uchun
yordam berishga mo‘taxassis va ekspertlarni jalb qilishi mumkin.
Bojxona nazorati O‘tkazish uchun ajratilgan hudud va xonaga, bojxona organi
xodimlari,ularning mansabdor shaxslari hizmat guvohnomasi asosida va bojxona
organi rahbarining buyrug‘i asosida ruxsat berilgan shaxslar (talaba-amaliyotchilar)
kirishi mumkin.
6. Xalqaro tashuvlarda ishtirok etuvchi avtotransport vositalari
| 