Mehnat muhofazasini boshqarish korxona boshqarish tizimining
bir qismidir. Mehnat muhofazasini boshqarishni korxona boshlig‘i
o'rinbosari (yoki bosh muhandis) va bo‘lim boshliqlari olib boradi. Bu
tizimning asosiy e’tibori ishlab chiqarishda so g io m va xavfsiz mehnat
qilish sharoitini yaratishga qaratilgan. Mehnat muhofazasini boshqarish
tizimining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
1. Mehnat muhofazasi ishlarini rejalashtirish,
amalga oshirish,
baholash ishlarini barqarorlashtirish.
2. Ishlovchilami mehnat xavfsizligiga o‘qitish va mehnat muhofazasi
masalalarini tashviqot qilish.
3. Bino va inshoot, ishlab chiqarish jarayonlari va asbob-uskunalarining
xavfsizligini ta’minlash.
4. Mehnat sharoitining sanitar-gigiyenik holatini m e’yorlashtirish.
5. Ishchilarni shaxsiy himoya vositalari bilan ta’miniash.
6. Ishchilar uchun maqbul ish va mehnat sharoitini yaratish.
7. Ishlovchilar uchun davolash-oldini olish tadbirlarini rejalashtirish
va amalga oshirish.
8. Alohida mutaxassisliklar bo‘yicha kasb tanlovi o ‘tkazish.
9. Ishlovchilarga sanitariya-maishiy xizmat ko‘rsatish va hokazo.
Tizim mehnat qonunchiligi hujj atiari, davlat va kasaba uyushmasi
qarori, yoilanm a va fannonlari, texnikaviy hujjatlar asosida boshqariladi.
Masalan, kimyo va neft kimyosi sanoati korxonalarida mehnatni muhofaza
qilishni boshqarish tizimi uchun 1980-yil iyulda tasdiqlangan 480-sonli
buyruq va 1984-yil 14-noyabrdan kuchga
kirgan Nizom asosiy hujjat
hisoblanadi. Ishlab chiqarish korxonalarida xavfsiz va sogiom mehnat
sharoitini ta’minlashda xavfsizlik texnikasi, sanitariya-gigiyena va y o n g in
xavfsizligiga b o g iik qoida, norma, yo ‘riqnomalar katta ahamiyatga ega.
Ular umumiy, tarmoq va oraliq turlariga boiinadi. Umumiy norma
qoidalarga «Qurilish norma va qoidaiari» (SNIP), «Sanoat korxonalarini
loyihalash sanitar normalari» (SN-245-71), «Nurlanish
xavfsizligi
qoidaiari» (NRB 78), «Elektrotexnik moslamalar tuzilishi qoidaiari»
(PUE), «Portlashdan himoyalangan elektr uskunalarini tanlash qoidaiari»
(PIVRE), «Bosim ostida qoilaniladigan idishlarning tuzilishi va
xavfsizligi qoidaiari» va boshqalar. Vazirlik, ilmiy tekshirish, loyihalash
institutlari o‘zaro hamkorlikda tarmoq qoida
va normalarini ishlab chiqib
