|
Kuzatish olib borish usullari
|
| bet | 77/119 | | Sana | 07.02.2024 | | Hajmi | 0,61 Mb. | | #152531 |
Bog'liq Ekologiya 11. Rom уоrм ато. Л tos II кenт z 1 L-fayllar.orgKuzatish olib borish usullari
Kuzatish olib boriladigan mikrorayon hududida foydalanishga yaroqsiz holga kelib qolgan yer maydonlari, ichishga yaroqsiz suvlar hududi avval belgilab olinadi. Ular hududi maxsus to'rlar yoki belgilar yordamida aniqlab olinib keyin umumiy yer maydoniga nisbatan foizda hisoЬ!ab chiqiladi :
ekin ekiladigan maydonning yaroqsiz holga kelishi, Ьiotse nozning buzilishi;
yaylovlarning foydalanishga yaroqsizligi, umumiy yaylovga nisbatan;
ichimlik suvlarning ifloslanganligi, ichishga yaroqsizligi;
aholi yashaydigan joylarning umumiy yer maydonidan necha foiz yerni band qilib turganligi.
Statistik belgilariga qarab ekologik baholash
Ma'lum mikrorayoning ekologik yomonlashgan qisminining ajratib olingan
Во'lagi statistik belgilardan Ьiri hisoЫanadi. Ekologik baholash
yaroqsiz yerlarda to'rt sinfga bo'Iinib baholanadi:
а) umumiy maydonning 5 % yaroqsiz bo'lsa bunday yerlar ekologik yaroqli hisoЫanadi;
Ь) umumiy maydoning 5dan 20% gacl1a qismi yomonlasl1gan bo'lsa ekologik buzilish boshlandi deb, hisoЫash mumkin;
v) umumiy maydoning 20dan 50% gacha qismi yomonlashgan
bo'lsa ekologik krizis boshlandi deb hisoЫash mumkin;
g) umumiy maydoning 50 % dan ziyod qismi yomonlashgan bo'lsa to'Iiq ekologik buzilgan deb hisoЫash mumkin.
Yerdan foydalanishning ekologik buzilish foizi doimo joyning ekologik pasportiga yozib boriladi.
185
Dinamik belgilariga ko'ra ekologik baholash
Statistik belgilariga qarab kuzatuv olib borilayotgan hududni umumiy baholash natijasida o'sha joyning aniq Ьir tushunchasi payda bo'ladi, aniq Ьir surati ko'z oldimizda gavdalanadi. Ma'lum Ьir joyda yillar davomida uzluksiz kuzatish olib borish yerdan foydalanishda yoki boshqa Ьiron Ьir ekologik o'zgarish yuz byerayotganini darhol Ьilib olishga va bu o'zgarishlarning nechog'lik tezlashayotganligini baholashga imkon byeradi. Ma'lum hududda o'zgarishlar yuz byerganini umumiy ekologik baholash (foizda) dinamik belgilariga qarab baxolash hisoЫanadi. Ma'lum yer maydonida ahvolning yomonlashib borishining o'sishi yerning ekologik ahvolining buzifishini to'rt sinfga bo'lib о' rganamiz :
а) ahvolning buzilish tezligi Ьir yilda 0,5 ¾dan kam bo'lsa ekologik meyor buzilmagan;
Ь) ahvolning buzilish tezligi Ьir yilda 0,5 ¾dan 2% gacha
bo'lsa-ekologik meyor buzila boshlangan;
v) ahvolning buzilish tezligi Ьir yilda 2dan 4 ¾gacha kam bo'lsa ekologik krizis boshlangan;
g) al1volning buzilish tezligi Ьir yilda 4 ¾dan ko'p bo'lsa ekologik meyor mutloq buzilgan;
Ushbu hududda yer maydonining buzilib foydalanishga yaroq
sizlanib barcha k,uzatisblami butun mikrarayon lшdudi bo'ylab olib borib bo'lmaydi ,shuning uchun kuzatishlar o'tkaziladigan joy barcha ekologik xolatlami o'zida mujassamlashtirgan dala kuzatishlarini olib borishga qulay nuqta bo'lishi kerak.Ushbu joyda Ьiotaning holatini, tuproqni, oqar suvlaming ayrim qismini, ekotizimni va tabliy man zaralarini kuzatishga qulay joy Ьо' lishi kerak
|
| |
