3.5. Grafikani quvvatlovchi qurilmalar
Grafikaviy tizimlar kompyuterli loyihalashda alohida o‘rin egallaydi.
Odatda grafikaviy tizim qandaydir bazaviy ta’minot asosida quriladi.
Oldin videokartalaming ba’zi turlarini
va ulami onalik platasiga
ulash usullarini ko‘rgan edik. Endi videoadapterlami ko‘rib chiqamiz
(3.12-rasm).
3.12-rasm. Videoadapterlar turlari
3.5.1. Videoadapterlar
Videoadapterlar takomillashishning uzoq y o iin i bosib o'tdilar;
birinchi
personal
kompyuterlarda
monitor
sifatida
turmushdagi
televizorlardan
foydalanildi, hozirgilari esa kompyutemi quvvatli
grafikaviy stansiyaga aylantirmoqda. Bu oraliqda plata va standartlaming
bir necha avlodi almashdi.
Dasdab
MDA -
Monochrome Display Adapter (displeyning
monoxrom adapteri) standarti paydo bo‘ldi.
MDA platasi ekranga faqat
alfavit-raqamli informatsiya - harflar va raqamlami chiqarish qobiliyatiga
ega edi; hech qanday grafika va rang yo‘q edi.
MDAtA
almashtirgan
CGA - Color Graphics Adapter (rangli grafika
adapteri) nafaqat matnh, balki grafikaviy rejimda
ham ishladi va berilgan
o‘n oltita rangdan to‘rttasi chiqishini ta’minlab turdi.
EGA - Enhanced Graphics Adapter
(yaxshilangan grafika adapteri)
64 rang palitrasidan ekranga chiqadigan ranglami 16 tagacha yetkazdi va
ekranga chiqariladigan grafika sifatini sezilarli yaxshiladi.
EGA standarti
paydo boiishi bilan grafikaviy dasturlardan, jumladan, birinchi Microsoft
Windows operatsion tizimlaridan, keng foydalanish boshlandi.
VGA - Video Graphics Array
videostandarti eng qulay, bugungi
kungacha foydalanilayotgan bo‘lib,
asta-sekin SVGA (
Super-VGA)
standartiga o‘tdi.
VGAamg birinchi platalari 262 144 rang palitrasidan 256
rangni ekranga chiqardi. Keyinchalik
VGA bilan birga mos keladigan juda
69
ko‘p platalar paydo bo‘ldi, ularda mumkin boigan rang tuslari 16,8
milliongacha yetdi (
True Color rejimi).
Videoadapterlarni ishlab chiquvchilarning
umumiy intilishi -
monitor ekranida asliga maksimal yaqinlashgan mumkin qadar sifatliroq
tasvimi olishdir. Bunda quyidagi: aks ettirilayotgan ranglar sonini
ko‘paytirish; aniq va har xil tasvirlash
qobiliyatini orttirish; tasvimi
ekranga chiqarish tezligini tezlashtirish vazifalari doim bo‘ladi.
