EK ning bajaradigan asosiy funktsiyaiari

— internet xalqaro tarmog‘i, korporativ tarmoqlari va lokal 
tarmoqlaridan foydalangan holda kutubxona ma’lumotlar baza- 
siga kirishni ta’minlaydi;
— axborotlarni ishonchli saqlashni ta’minlaydi: elektron resurs- 
larning rezerv nusxalari, ishchi va sug‘urta arxivlarini;
— kutubxona axborot resurslari himoyasini ta’minlaydi, mu- 
alliflik huquqini va intellektual mulk huquqini himoya qiladi, 
axborotlarni yo‘q bo‘lishini va buzilishining oldini oladi;
—foydalanuvchilarning mustaqil ravishda qidiruv o‘ tkazishlariga 
(axborotlar fazosida navigatsiya xizmatlari ko‘rsatish va o‘zining 
do‘stona interfeysi orqali) yordam beradi.
Elektron katalog tarkibi
Kutubxonaning elektron katalogi, yagona katalog sifatida yoki 
hujjatlarning ko‘rinishlariga qarab tuzilgan bir necha ma’lumotlar 
bazalari; «Kitoblar», «Dissertatsiyalar», «Davriy nashrlar», «Nor- 
mativ hujjatlar» asosida tashkil qilinishi mumkin.
Elektron katalogdan foydalanish va yuritish texnologiyasi
Kutubxonaning elektron katalogini yaratish va undan foy- 
dalanish quyidagi asosiy tamoyillarga asoslanadi:
— EK tizimida foydalanilayotgan texnika vositalari va dasturiy 
ta’minotning ochiq xarakterdaligi;
— mamlakatimizdagi va chet ellardagi nashrlarning biblio­
grafik tasvirlarini bir marotaba kataloglashtirish va ulardan ko‘p 
marotaba foydalanish;
— tizim ichki formatida standart kommunikativ formatlarda 
foydalanish va bibliografik m a’lumotlarni import-eksport qilishga 
mo‘ljallangan konventorning mavjudligi;
— EK tizimiga telekirish internet tarmog‘i, http va Z39.50 
protokollari yordamida bajariladi;
— bibliografik m a’lumotlar bazasida axborotlar qidirish qu­
yidagi belgilar: muallif (yoki mualliflar), sarlavha, predmet rub- 
rikasi, UDK va BBK indeksi, ochqich so'zlar, seriya nomi, nashr 
etilgan joy, nashr vaqti, hujjatning saqlanayotgan joyi va boshqa 
bir qator belgilar asosida bajarilishi mumkin.
180

Elektron katalog bilan ishlash o‘z ichiga kataloglashtirishning 
asosiy texnologik jarayonlarini:
— hujjatlarni kataloglashtirish;
— ko‘p aspektli bibliografik qidiruv, chiqish formalarini (formul- 
yar, kartochka, ko‘rsatkich va boshqalarni) shakllantirishni oladi;
— foydalanuvchi, elektron katalogdan olinayotgan natijalarni 
kompyuter ekranida ko‘rishi, printerda bosib chiqarishi va dis- 
ketga yozib olishi mumkin.

Download 5,22 Mb.