|
Tayanch bilimlarini faollashtirish
|
| bet | 90/160 | | Sana | 12.12.2023 | | Hajmi | 9,18 Mb. | | #117116 |
Bog'liq Kompyuter tarmoqlari va adminstratorlash JAMI 180Tashkiliy qism 1-ilova
Tayanch bilimlarini faollashtirish:
O`tilgan mavzuni takrorlash uchun aqliy xujum savollari Oʻquvchilarning fan yuzasidan olgan bilimlarini aniqlash maqsadida Aqliy hujum usulidan foydalanaman.
“Aqliy hujum” savollari:
Maqsad va vazifaning belgilanishi:
2-ilova Mashgʻulotning nomi, rejasi, maqsad va kutilayotgan natijalar bilan tanishtiradi va yozib olishlarini aytadi.
Oʻquvchilar faoliyatini faollashtirish:
Tezkor soʻrov usuli orqali bilimlarni faollashtiradi.
Yangi oʻquv materiali bayoni:
Guruhlarga topshiriq:
Topshiriq:T-sxemani toʻldiradilar.
ilova
Tarmoq uskunalari
|
Afzalliklari
|
Kamchiliklari
|
|
|
|
|
(Izoh: Oʻquvchilar berilgan topshriqlarni doskaga chiqib tushuntirib va taqdimot qilib berishadi. )
ilova
Baholash mezoni
Guruhda ishlashni baholash jadvali
Guruh
|
Javobning aniqligi va toliqligi (2-
5 ball)
|
Taqdim etilgan axborot yaqqolligi (2-5 ball)
|
Guruhning har bir a’zosi faolligi (2-5
ball)
|
Umumiy ball miqdori (2+3+4)
|
Baho (5/4)
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
Dars yakuni Oʻqituvchi oʻtgan yangi mavzu boʻyicha tushunmagan savollarga javob beradi,darsni mustahkamlashdagi oʻquvchilar javobini muhokama qilib, oʻquvchilar bilimini baholaydi va darsni yakunlaydi.
ilova
Darsga faol ishtirok etgan oʻquvchilarni oʻqituvchi baholaydi
O`quvchilar faoliyatini baholash mezonlari
|
86-100 % 5 baho “a`lo”
|
71 - 85% 4 baho “yaxshi”
|
55 – 70% 3 baho «qoniqarli»
|
Uyga vazifa:
Mavzuni o`qib o`rganib kelish. Savollarga javob yozish
ilova
ilova
T/r
|
Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati
|
1.
|
A.A.Qahhorov. Tarmoqlarni rejalashtirish va qurish.
|
YANGI MAVZU: Aloqa liniyalarining tarkibi va xususiyatlari va ulardan samarali foydalanish
Reja:
Aloqa liniyalarining tarkibi.
Alaqo linyalarining xususiyatlari.
Aloqa liniyalaridan foydalanish.
Radio to‘lqinlar diapazonidagi aloqa tizimlari Radiorele liniyalar (RRL) asosan detsimetrli va millimetrli ya'ni to‘lqinlar to‘g‘ri ko‘rinish jarayonida ishlatiladi. Ular har 50 kilometrli masofada balandligi 50-70 metrli minoralarda joylashgan retranslyator zanjirlaridan tashkil topadi (2.2 – rasm). Agar antennalar minoralari balandroq ko‘tarilsa, u holda retranslyator uchastkalari orasidagi masofani 70…100 kilometrgacha uzaytirish mumkin. Radiorele liniyalari yordamida katta masofalarga (12500 kmgacha) juda ko‘plab telefon kanallari (300… 1920 tf kanali) hosil qilinadi
Radioliniyalarining yuqorida qayd etib o‘tilgan afzalliklaridan tashqari ular bo‘yicha uzoq masofalarda joylashgan harakatdagi manzilgohlar bilan ham bog‘lanish mumkin. Bundan tashqari yuqori tezlikdagi aloqa yordamida ommaviy axborotlarni (televideniya va radioeshittirish) uzatishni tashkil etish mumkin. Radioliniyalar bir qancha afzalliklarga ega bo‘lishi bilan birga bir muncha kamchilliklardan ham xolis emas, bular quyidagilar:
aloqa sifatini yomonligi, radioliniyalar bo‘yicha uzatilayotgan ma'lumotlar uzatilayotgan muhitga va tashqi elektromagnit ta'sirlar ostida bo‘ladi;
kichiq tezlik; qisqa to‘lqinlar va undan yuqori to‘lqinlarda elektromagnit muvofiqlashuvining uncha yuqori bo‘lmaganligi;
uzatuvchi va qabul qiluvchi uskunalarning murakkabligi;
uzatish tizimlarining polosa diapazonining qisqaligi va h.z.
Hozirgi paytda radioliniyalar asosida harakatdagi mobil aloqa tizimlari keng rivojlanib bormoqda. Bunday liniyalarni aloqa, televideniya, radio eshittirish kabi tarmoqlarda qo‘llash mumkin. Bu liniyalar radioliniyalarga qaraganda tashqi t'sirlarga kamroq ta'sirchandir shuning uchun ular orqali sifatli aloqa tashkil etish mumkin. Yo‘ldoshli aloqa liniyalari (YAL) radiorele liniyalari singari santimetrli to‘lqin uzunliklarida foydalaniladi. Yo‘ldoshli aloqa liniyalarining ishlash prinsipi Yerning sun'iy yo‘ldoshida joylashgan aloqa uzatish vositalaridan signallarni retranslyatsiya qilib olib boriladi. Yerning sun'iy yo‘ldoshi radiorele
liniyasiga o‘xshagan retranslyator, faqat u juda ham yuqori masofada joylashgan. (2.3 – rasm.)
ALOQA LINIYALARINING TARKIBI VA XUSUSIYATLARI
Mahalliy tarmoqlarning rivojlanishi davomida kabellarning bir nechta turlari paydo bo'ldi, standartlarning tobora murakkab talablari natijasida ularning sifati ham oshib kelmoqda Ulardan ba'zilari ilgari qo’llangan bo’lsa qolganlari endi qo'llanila boshlandi va ularning yordami bilan bizga kerakli yuqori tezlikda ma'lumotlarni uzatish imkoniyati paydo bo'ldi.
Mahalliy tarmoqlarning rivojlanishi davomida kabellarning bir nechta turlari paydo bo'ldi, standartlarning tobora murakkab talablari natijasida ularning sifati ham oshib kelmoqda Ulardan ba'zilari ilgari qo’llangan bo’lsa qolganlari endi qo'llanila boshlandi va ularning yordami bilan bizga kerakli yuqori tezlikda ma'lumotlarni uzatish imkoniyati paydo bo'ldi.
Bugun biz siz bilan simli LANlarni qurishda keng qo'llaniladigan kabellar va ulagichlarning asosiy turlari haqida gaplashamiz.
Koaksial kabellar
- Koaksial kabellar (coaxial cable), ular televizion antennaga juda o’xshash. O’tkazish tezligi: 10 Mbit/sek. Asosan bino ichidagi tarmoqni hosil qilishda foydalaniladi.
koaksial kabellar
Bunday kabellar to`rt qatlamdan tashkil topgan bo’ladi: uning eng ichki qatlami metall simdan iborat. Bu izolyastiya bilan o`ralgan bo’lib, u 2- qatlamini tashkil qiladi. 3-qatlam izolyastiyasi yupqa metall ekran bilan qoplangan bo’ladi. To’rtinchi qatlam plastik qatlamdan iborat bo’lib u uchta qatlamni qoplaydi.
Koaksial simning asosiy afzalligi
Koaksial simning asosiy afzalligi, uning katta kenglikda ishchi chastotalariga ega bulganligi tufayli katta xajmdagi ma’lumotlar oqimini yuqori tezlikda uzatishi mumkinligidadir. Bu imkoniyat yuqori tezlik bilan ishlaydigan lokal kompyuter tarmoqlarini yaratish imkoniyatini beradi.
Koaksial simlarning ikkinchi afzalligi ularning turli tashqi
qarshiliklarga chidamliligi va nisbatan uzoq masofalarga ma’lumotlarni (signal shaklidagi) uzatishi mumkinligidadir.
Afsuski, bu simlarni to’ridan-to’g’ri kompyuterga ulab bo’lmaydi. Buning uchun qo’shimcha bog’lovchi sifatida BNC bog’lovchisidan foydalaniladi. Koaksial simining asosiy xususiyati uning universalligidir, ya’ni uning yordamida deyarli barcha turdagi: tovush, video va xokazo signallarni uzatish mumkin.
Afsuski, bu simlarni to’ridan-to’g’ri kompyuterga ulab bo’lmaydi. Buning uchun qo’shimcha bog’lovchi sifatida BNC bog’lovchisidan foydalaniladi. Koaksial simining asosiy xususiyati uning universalligidir, ya’ni uning yordamida deyarli barcha turdagi: tovush, video va xokazo signallarni uzatish mumkin.
BNC ulagichi. Kabelning uchlarida o'rnatiladi va T-ulagichi va barrel- ulagichga ulanish uchun ishlatiladi.
BNC ulagichi. Kabelning uchlarida o'rnatiladi va T-ulagichi va barrel- ulagichga ulanish uchun ishlatiladi.
BNC T-ulagichi. Bu kompyuterni asosiy magistralga ulash uchun ishlatiladigan troynik. Uning dizayni birdaniga uchta ulagichni o'z ichiga oladi, ulardan biri tarmoq kartasidagi ulagichga ulangan, qolgan ikkitasi magistralning ikki uchini ulash uchun ishlatiladi.
BNC T-ulagichi. Bu kompyuterni asosiy magistralga ulash uchun ishlatiladigan troynik. Uning dizayni birdaniga uchta ulagichni o'z ichiga oladi, ulardan biri tarmoq kartasidagi ulagichga ulangan, qolgan ikkitasi magistralning ikki uchini ulash uchun ishlatiladi.
BNC barrel ulagichi. Uning yordamida siz magistralning yirtilgan uchlarini ulashingiz yoki tarmoqning radiusini oshirish uchun qo'shimcha simlarni ulashingiz va qo'shimcha kompyuterlarni va boshqa tarmoq qurilmalarini ulashingiz mumkin.
BNC barrel ulagichi. Uning yordamida siz magistralning yirtilgan uchlarini ulashingiz yoki tarmoqning radiusini oshirish uchun qo'shimcha simlarni ulashingiz va qo'shimcha kompyuterlarni va boshqa tarmoq qurilmalarini ulashingiz mumkin.
O‘ralgan juft simlar eng arzon va bugungi kunda keng tarqalgangan kabellarda ishlatiladi. o‘ralgan juft аsоsidаgi kabel bir nechta juft dielektrik (plastikli) qobig‘idagi izolyatsiyalangan, buralgan miss simlarni tashkil qilаdi. U ancha egiluvchan va joylashtirishga qulay. Odatda kabelga ikki yoki to‘rta o‘ralgan juftliklar kiradi.
O‘ralgan juft simlar eng arzon va bugungi kunda keng tarqalgangan kabellarda ishlatiladi. o‘ralgan juft аsоsidаgi kabel bir nechta juft dielektrik (plastikli) qobig‘idagi izolyatsiyalangan, buralgan miss simlarni tashkil qilаdi. U ancha egiluvchan va joylashtirishga qulay. Odatda kabelga ikki yoki to‘rta o‘ralgan juftliklar kiradi.
Juft o`ramli (UTP) kabellar
Himoyalanmagan o'ralgan juftlik (UTP, himoyalanmagan o'ralgan juft). O'zining plastik himoyasiga ega bo'lgan o'tkazgichlarga qo'shimcha ravishda ortiqcha simlari ishlatilmaydi
|
| |
