VII bob. AVTOMOBILNING TURG‘UNLIGI




Download 8,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet114/139
Sana25.01.2024
Hajmi8,29 Mb.
#145939
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   139
Bog'liq
CJdZi0HhZkhxN7TFlanq

VII bob. AVTOMOBILNING TURG‘UNLIGI
7
.
1
. 
A V T O M O B I L N I N G T U R G ‘ U N L I K  
0
‘ L C H A G I C H L A R I
Avtomobilning haydovchi ishtirokisiz berilgan yo‘nalishda 
ag‘d a rilm a s d a n , sirp a n m a s d a n , s h a ta k s ira m a s d a n va yon 
tomonga surilmasdan harakatlanishiga uning turg‘un!igi deb 
ataladi. Avtomobilning ag‘darilish va sirpanish yo‘nalishiga 
qarab ko‘ndalang va b o ‘ylama turg‘unlik bo'ladi.
Avtomobil turg‘unligini yo‘qotganda ag‘darilishi, yon to ­
monga sirpanishi, yetakchi gNldiraklari shataksirashi mumkin. 
Avtomobilning ko‘ndalang turg‘unligi quyidagi to ‘rtta o ‘lchagich 
bilan xarakterlanadi:
х)аз — avtomobilning aylana bo ‘ylab harakatlanganda yon 
tomonga surila boshlash (zanos) paytidagi maksimal (kritik) 
tezligi, km/soat;
Ua.o — a v to m o b iln in g aylana b o ‘ylab h a ra k a tla n g a n d a
ag‘darila boshlash paytidagi maksimal (kritik) tezligi, km/soat;
(Зз — avtomobilning g‘ildiraklari ko‘ndalang surila boshlagan 
(zanos) paytda yo ‘lning maksimal (kritik) nishablik burchagi;
pa — a v to m o b il a g ‘d a rila b o s h la g a n p a y td a y o ‘lning 
maksimal (kritik) nishablik burchagi.
Kritik tezliklar tajriba y o ‘li bilan aniqlanadi. Avtomobil 
gorizontal m aydonda radiusi R — 20...25 m aylana bo ‘ylab 
tezligini asta-sekin oshirib harakat qiladi. H arakat davrida 
markazdan qochirm a kuch ta ’sirida ichki tomondagi g ‘ildi- 
raklarga og‘irlik kamayadi, tashqi g ‘ildiraklarga esa ortadi.
Sinovdan o ‘tayotgan avtomobilni ag‘darilishdan saqlash 
uchun uning yon to m o n ig a y o ‘1 sathidan 10... 15 sm balandlikda 
kronshteyn yordamida q o ‘shimcha g‘ildirak mahkamlanadi. 
Agar tajriba vaqtida avtomobil turg‘unligini yo‘qotib ag‘darilsa, 
yon tomonidagi g ‘ildirak tayanch bo ‘ladi.
Kuzatuvchi kishilar g ‘ildirakning yerdan uzilish yoki surilish 
paytini aniqlab sekundom er va spido m etr yordam ida izla- 
nayotgan i)a 
3
yoki x)a 
0
tezliklarini aniqlaydilar.
262

Avtomobilning ag‘darila boshlash payti b o ‘yicha yo ‘lning 
kritik nishablik burchagini aniqlash u c h u n avtomobil plat- 
formaga o ‘rnatilib, biry onidan domkrat bilan ko‘tariladi. Avto­
m o b iln in g a g ‘d a rila b oshlash payti a n iq la n g a n d a n s o ‘ng 
platformaning og‘ish burchagi aniqlanadi.
7

Download 8,29 Mb.
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   139




Download 8,29 Mb.
Pdf ko'rish