698
42- rasm. Shaharlararo yuk tashuvchi avtopoyezd.
Xalqaro yuk tashish
Xalqaro yuk tashish ishlarini amalga oshirish uchun 1989-yili xalqaro yuk
tashish«o‘zxorijtrans» tashqi savdo transport birlashmasi va uningbo‘linmalaritashkil
qilindi.
Hozirgi kunda yevropa hamda osiyo mamlakatlariga xalqaro yuk tashish ishlari
bajarilmoqda. Avtomobil transportida xalqaro yuk tashishlar davlatlararo tuzilgan
ikki tomonlama bitim asosida amalga oshiriladi. Bu bitimda tomonlarning tashishdagi
majburiyatlari, yuk tashish turiva xarakteri belgilab beriladi.
Yuklarni tashish bitim tuzgan davlatlarning vakolatli tashkilotlari tomonidan har
bir
avtomobilga, avtopoyezdga yoki harbir qatnov uchun ruxsatnoma asosida
bajariladi. Agarda avtomobil transporti va yukning umumiy massasi hamda ularning
gabarit o‘lchamlari, davlatyo‘l qoidalaridagi me’yorlardan farq qilsa yoki xavfli yuk
tashilsa, yuqoridagi ruxsatnomadan tashqari yana maxsus shakldagi ruxsatnoma
bo‘lishi kerak.
Bitimlarga avtomobil va haydovchining avtomobilni
boshqarish hujjatlarini tan
olish majburiyati ko‘rsatiladi.
Xalqaroyuktashishlardakattayukko‘taruvchiavtomobillarvafurgonavtopoyezdlari
danfoydalaniladi. Xalq-aro yuk tashishlarda yoshi 21 dan kichik bo‘lmagan,malakali
va ishonchga ega bo‘lgan haydovchilar qo‘yiladi. Xalqaro yuk tashishlarda
haydovchilar ishi boshdan oxirigacha almashmasdan qatnashishi,
uchastka usulida
juft bo‘lib (ikki kishi) va smenali ravishda tashkil qilinadi. Yuk tashishlar hisobi
maxsus shakldagi tovar-transport hujjati asosida yuritiladi. Xorijga yuk tashish uchun
jo‘natiladigan haydovchiga yuk tashiladigan mamlakat valo‘tasida yo‘l xarajatlari
beriladi. Hozirgi yuk tashishlarda bojxona hujjati bo‘lib,
bu hujjat mamlakatlararo
yo‘l daftarchasi hisoblanadi.
