127
11.16- rasm. ARTning kirishiga birlik
g’alayon
berilgandagi
o`tkinchi
jarayonning egri chizig’i
Tebranuvchanlik miqdor jihatidan so`nishning logarifmik dekramenti
bo`yicha baholanadi; so`nishning logarifmik dekrementi bir yo`nalishdagi
rostlanadigan miqdorning navbatdagi ikki og‘ishi amplitudalari nisbatining natural
logarifmidan iborat:
2
1
y
y
I
d
n
(11.61)
So`nishning logarifmik dekrementi qancha katta bo`lsa, o`tkinchi
jarayon
shuncha tez so`nadi.
Barqaror xato barqaror rejimda rostlashning aniqligini tavsiflaydi. Yuqorida
aytib o`tilganidek, barqaror xato rostlanadigan miqdorining berilgan qiymati u
urn
orasidagi farqga teng:
u=u
0
-u
urn
(11.62)
O`tish jarayonining so`nish tavsifi tebranuvchi I, aperiodik 2 yoki monoton 3
(11.17-rasm) bo`lishi mumkin. Tebranma o`tish jarayonida
tebranishni rostlash
rostlanadigan miqdor rostlagichning nosezgirlik doirasiga kirguncha davom etadi.
Aperiodik jarayon umumiy holda bir, ikki va bundan ko`p tebranishi mumkin, bu
esa jarayonning o`ta rostlanishiga sabab bo`ladi.
Monoton jarayonda rostlanadigan miqdorning qiymati bir tomondan barqaror
qiymatga yaqinlashadi, o`ta rostlanish bo`lmaydi. Turg‘unlik
zahirasi deganda,
tizimning kattaliklarining uning turg‘unligini yo`qotmagan holda bir oz o`zgartirish
imkoniyati tushuniladi.
