O‟zbekiston respublikasi oliy

Download 1,8 Mb.
bet	27/82
Sana	23.09.2024
Hajmi	1,8 Mb.
	#272089

Bog'liq
avtomatik rostlagich

Bu sahifa navigatsiya:

• Registrlar va sanash qurilmalari
• Deshifrator va shifratorlar

Trigger turi	Ichki tuzilishi					Sxematik belgisi
Ishlash jadvali
		R	1	Q	R		Q	S 0 0 1 1	R 0 1 0 1	Q(t+1) Q(t) 0 1 mumkin emas
Asinxron
RS-
triggeri					S		Q
	S		1	Q

S	R	Q(t+1)
0	0	mumkin emas
0	1	1
1	0	0
1	1	Q(t)

S	R	S	Q(t+1)
0	0	0	Q(t)
0	0	1	Q(t)
0	1	0	Q(t)
0	1	1	Q(t)
1	0	0	Q(t)
1	0	1	1
1	1	0	0
1	1	1	mumkin emas

T	Q(t+1)
0	Q(t)
1	Q (t)

& & Q T T T	S	Q(t+1)
Sinxron T 0	0	Q(t)
T-triggeri С & 0	1	Q(t)
C 1 & & Q	0	Q(t)
1 D & & Q D Sinxron D T 0 0 D-triggeri C 1 & & Q 1 C	1 S 0 1 0 1	Q (t) Q(t+1) Q(t) 0 Q(t) 1

Universal JK-triggerida agar S=1 bo‘lsa, triggerdagi kirish impulslar 1- bosqichga qabul qilinadi. S=0 bo‘lganda, 2-bosqich 1- bosqichdagi holatni o‘ziga qabul qiladi. JK-triggerining sxematik ko‘rinishi 4.2.6.-rasmda keltirilgan.

4.2.6.- rasm.

JK- universal triggerining ishlash jadvali.

S	0	0	0	0	1	1	1	1
J	0	0	1	1	0	0	1	1
K	0	1	0	1	0	1	0	1
Q(t+1)	Q(t)	Q(t)	Q(t)	Q(t)	Q(t)	0	1	-Q(t)

JK-universal triggeri asosida bir necha triggerlarni hosil qilish mumkin.
Quyida RS, T, D- triggerlarini qurish sxemalari keltirilgan 4.2.7-rasm).
_T D
^C C
^RS-triggeri T- triggeri D- triggeri
4.2.7- rasm.

2. Registrlar va sanash qurilmalari

Bir nechta triggerlarni ketma-ket yoki parallel ulash va ularning kirishlarini mantiqiy elementlar bilan boshqarish orqali registrlar va sanash qurilmalari sxemaslarini hosil kilish mumkin.
Registr deb  axborotni qabul qiluvchi, saqlovchi, murakkab bo‘lmagan o‘zgartirishlar (chapga va o‘nga surish)ni amalga oshiruvchi, hamda axborotni to‘g‘ri va teskari kodlarda uzatuvchi qurilmaga aytiladi. Registrlar ketma ket kodlarni parallel kodga va aksincha o‘zgartirishda ham ishlatiladi. Registrlarning asosini triggerlar hosil qiladi va triggerlarni ketma-ket yoki parallel ulash orqali registr sxemasi hosil qilinadi.

Reversiv registrlar saqlanayotgan axborotni ham o‘nga, ham chapga surish uchun xizmat qiladi.
чапга

4.3.3-rasm. Reversiv registr.
Sanash qurilmasi  kirishdagi impulslar sonini hisoblash uchun xizmat qiladi. Har bir impuls sanash qurilmasida saqlanayotgan sonni bittaga o‘zgartiradi. Ular bajaradigan vazifasiga ko‘ra qo‘shuvchi, ayiruvchi va reversiv (ham qo‘shuvchi, ham ayiruvchi) turlarga bo‘linadi.
Quyidagi rasmda T-trigger asosida qurilgan, ketma-ket bog‘lanishli, qo‘shuvchi sanash qurilmasi sxemasi keltirilgan 4.3.4-rasm). Kirishdagi har bir impuls qurilmadagi sonni bittaga oshiradi.


Сч



4.3.4.-rasm
Bu qurilma dinamik prinsipida ishlaydi, ya‘ni uning triggerlari kirishdagi impulsning orqa fronti (impuls spadi)ga mos ravishda o‘z holatini o‘zgartiradi. Qo‘shuvchi sanash qurilmasining ishlash jadvali.

№	Q3	Q2	Q1
0	0	0	0
1	0	0	1
2	0	1	0
3	0	1	1
4	1	0	0
5	1	0	1
6	1	1	0
7	1	1	1

Ayiruvchi sanash qurilmasida kirishdagi har bir impuls undagi sonni bittaga kamaytiradi. 4.3.5-rasmda ayiruvchi dinamik sanash qurilmasining sxemasi va ishlash vaqt diagrammasi keltirilgan.
Сч
Сч


Q₁ t


_Q2 t


_Q3 t


t


4.3.5-rasm.
Bu qurilma dinamik prinsipida ishlaydi, ya‘ni uning triggerlari kirishdagi impulsning frontiga mos ravishda o‘z holatini o‘zgartiradi.
Ayiruvchi sanash qurilmasining ishlash jadvali quyidagicha.

№	Q3	Q2	Q1
7	1	1	1
6	1	1	0
5	1	0	1
4	1	0	0
3	0	1	1
2	0	1	0
1	0	0	1
0	0	0	0

Sanash qurilmalari kirishdagi impulsning maksimal chastatasi quyidagi formula bilan aniqlanadi.

max f  ¹

«+»

4.3.6- rasm.Reversiv sanash qurilmasi sxemasi.

Sanash qurilmalaridan chostata bo‘lgichlari sifatida ham foydalanish mumkin. Uning triggerlari chiqishlari kirishga nisbatan chastotani Q₁ - ikki marta, Q₂ - to‘rt marta, Q₃ - sakkiz marta bo‘ladi.

SHifrator – deshifratorga nisbatan teskari funksiyani bajarish uchun xizmat qiladi, yani har bir aktiv kirishga shifrator chiqishida mos kod hosil qilinadi.

Download 1,8 Mb.