145
qoʻyshish natijalaridan boshlab qoʻyshiluvchi razryadlari qiymati
hosil
boʻyla boshlaydi. Har sinxronizatsiya impulsi kesishi boʻyicha yangi
yigʻindi qiymati chiqishdagi yigʻindi registriga koʻchiriladi, keyingi
razr
yadda qisobga olinishi kerak boʻlgan oʻtkazish signali qiymati esa,
D-triggyerda eslab qolinadi. Sinxronizatsiyaning n-impulsi tugagach
jamlash natijasi S - registrga yoziladi. Bu vaqtda
uning katta razryadida
kichik razryad natijasi saqlanadi.
3.25-rasm.
Ketma-ketli jamlagich: 1- ketma-ketli kirishlar;
2-sinfhronizatsiya impulslari takt kirishlari.
Ikkita n-razryali sonlarni ketma-ketli jamlagichd
a qoʻshish uchun
ketadigan minimal vaqt quyidagi ifodadan foydalanib aniqlanadi:
Т.К.
ТК.
O'
nt
6
=
t
Bunday j
amlagichga kalkulyator misol boʻla oladi, ularda
hisoblash tezligi emas, narhning arzonligi asosiy omil hisoblanadi.
Tezlikni
oshirish maqsadid
a jamlagichlarda maxsus tez oʻtkazish
sxemalari (TOʻS) qoʻllaniladi. Ular bir nechta yoki barcha razryadlarni
bir vaqtda o
ʻtkazishni shakllantiradilar. TOʻSlarda oʻtkazish signali
faqat o
ʻzidan oldingi razryadni emas, balki bevosita qoʻshiluvchilar va
avvalgi razryadlarni o
ʻtkazish qiymatlarini qoʻshish natijasida hosil
qilinadi.
146
Buning uchun (i+1)-razryadda o
ʻtkazish signali (3.14) oʻtkazish
funksiyasiga asosan,
i
i
1
i
C
G
С
i
p
+
=
+
(3.17)
mantiqiy ifoda asosida hosil qilinishi kerak.
Bu yerda Gi=X
i
Y
i
– o
ʻtkazish funksiyasi, p
i
=(X
i
+Y
i
) esa,
o
ʻtkazishni uzatish funksiyasi. 3.3-jadvalga muvofiq p
i
G
i
=G
i
, ya’ni agar
o
ʻtkazish signali kichik razryaddan oʻtkazish mavjud ekanligidan qat’i
nazar i-razryadda o
ʻtkazish signali mavjud boʻlsagina G
i
=1. Huddi
shunday, agar qo
ʻshiluvchilardan bittasi 1 ga teng boʻlsa, p
i
=1. Bunda
o
ʻtkazish signali faqat kichik razryaddan oʻtkazish mavjud
bo
ʻlgandagina shakllanadi. Shunday qilib, X
i
=Y
i
=1 bo
ʻlsa G
i
=p
i
=1.
Umumlashgan holda i-razryadga o
ʻtkazish quyidagicha
ifodalanadi:
0
0
1
2
1
2
2
i
1
2
-
i
1
-
i
i
i
C
...
...
G
...
G
G
G
С
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
i
i
i
i
i
i
i
−
−
−
+
+
+
+
+
+
=
(3.18)
bu yerda G
i
- konyunksiya amalining mantiqiy funksiyasi, p
i
–
dizyunksiya mantiqiy amali, S
0
– n
olinchi razryaddan oʻtkazish.
(3
.18) dan koʻrinib turibdi-ki, tez oʻtkazishni shakllatirish uchun
toʻrt pogʻonali sxemalar talab etiladi. Birinchi pogʻonada konyunksiya
va
dizyunksiya, ikkinchisida –
birinchida olingan natijalar
konyunksiyasi
,
uchinchida esa, ikkinchi pogʻonada olingan mantiqiy
amallarning dizyunksiya
si amalga oshiriladi. Oʻtkazishni umumiy
tarqalish vaqti 3
tga teng boʻlib, razryadlar soniga bogʻliq boʻlmaydi.
Tez oʻtkazishli mantiqiy sxema tuzish uchun birinchi pogʻonaning
har bir razryadida bittadan HA
M va YOKI sxemasi, ikkinchi pogʻonada
- 1 da
n (i+1) tagacha kirishga ega boʻlgan (i+1) ta HAM sxemasi,
uchinchi pogʻonada - (i+1) ta kirishga ega boʻlgan bitta
YOKI sxemasi
kerak boʻladi.
TOʻSlarning ikkinchi va uchinchi pogʻonalari HAM-YOKI-EMAS
sxemalaridan tuzilsa, yuqori tezkorlikka erishish mumkin ekan. Buning
uchun (3
.17) funksiyani oʻzgartirish kerak. De-Morgan qoidasiga koʻra
oʻzgartirilgach bu funksya quyidagicha yoziladi.
i
i
i
1
i
C
G
p
С
+
=
+
(3.19)
