|
Madaniy hodisa sifatidagi ahamiyatiBog'liq Madaniy hodisa sifatidagi ahamiyatiDin sosiologiyasi. Din - jamiyat munosabatlarini, bu munosabatlar ortidan
kelib chiquvchi voqyea-hodisalarni o’rganadi. Shu tufayli bu ilm sohasi ijtimoiy diniy
muassasalarni, dinning davlat, xalq, oilaga nisbatan munosabatini, din sohasida
yuzaga keluvchi ijtimoiy voqyea-hodisalarni, turli din jamoalarining jamiyat bilan
bo’lgan munosabatlarini asosiy mavzu sifatida tadqiq qiladi. Demak, din
sosiologiyasining mavzusi, jamiyatning asos shakllari va dinning tashqi ko’rinishlari
bilan ijtimoiy jarayonlar, ularning tuzilish va qonunlaridan iborat ekan. Boshqacha
qilib aytganda bu ilm sohasi, tarix bo’yicha xususiy va mushohadaga suyanuvchi din
va jamiyat tadqiqotlarini; dinning ijtimoiy hayotdagi ko’rinishlarini o’rganadi.
Din sosiologiyasi, bir tomondan jamiyat, bir tomondan diniy ilmlarga tayanadi;
bu ikki asos ustida yakdillikni keltirib chiqarishga harakat qiladi.
Din psixologiyasi. Bu ilm sohasi, zamonaviy psixologiya bilan birgalikda
shakllangan va uning bir tarmog’i holiga aylangan. Din psixologiyasi, avvalo insonga
oid bo’lgan diniy hayotning turli jihatlarini psixologik jihatdan o’rganadi. Ya’ni din
psixologiyasi dinning psixologik jihatini, shaxsning diniy tajribasini va bu tajribaning
turli ko’rinishlarini bayon qilishga harakat qiladi. Natijada u dinning inson ruhidagi
asosiy xususiyatlari xatti-harakatlarga bo’lgan ta’siri to’g’risida atroflicha to’xtaladi.
Ruh-jasad aloqasi bilan atrof-madaniyat ta’sirlarining barchasini ichida o’rganuvchi
diniy e’tiqod, shaxslarning ichki olamidagi turli rivojlanishlarni ko’rsatib beradi. Shu
sababli Din psixologiyasi diniy tajribadan boshlagan holda inson turlarini atroflicha
o’rganib, xos tipologiyalarni kashf qiladi; buyuk diniy shaxsiyatlarning ichki
hayotlari bilan qiziqqan holda ularning ruhiy holatlari bilan shug’ullanadi. Kishining
diniy his, tushuncha va yashash tarzi din psixologiyasining asosiy mavzusidir. U
shaxsda din tuyg’usi va hissining qanday qilib kelib chiqqanligi va shakllanishini,
|
| |