|
Komyuter tizimlari fanining tarixi va rivojlanish tendensiyalari. Kompyuter tizimlari arxitekturasi
|
| bet | 3/9 | | Sana | 08.01.2024 | | Hajmi | 49,63 Kb. | | #132698 |
Bog'liq 1-maruzaMP modeli Intel
|
Axborot manzil razryadligi, bit
|
Takt chastotasi, MGs
|
Manzil maydoni, bayt
|
Buyruq tarkibi
|
Elementlar soni; texnolo-giyasi
|
Kesh L1 va L2, Kbayt
|
Kuchla-nishi, Konstruks.
|
Tizimli Shina
Chastotasi MGs
|
Ishlab chiq. yili.
|
4004
|
4
|
|
0,108
|
|
-
|
2300;3 mkm
|
-
|
5 V
|
-
|
1971
|
8080
|
8
|
|
2,0
|
|
-
|
10 000;3mkm
|
-
|
5 V
|
-
|
1974
|
8086
|
6
|
6
|
4,77 va 8
|
|
-
|
70 000;3mkm
|
-
|
5 V
|
-
|
1979
|
8088
|
8,16
|
16
|
4,77 va 8
|
|
-
|
70 000;3mkm
|
-
|
5 V
|
-
|
1978
|
80186
|
16
|
20
|
8 va 10
|
16
|
-
|
140 000;
3 mkm
|
-
|
5 V
|
-
|
1981
|
80286
|
16
|
24
|
12 va 16
|
4
|
Asos
|
180 000;
1,5 mkm
|
-
|
5 V
|
-
|
1982
|
80386
|
32
|
2
|
16-50
|
|
Asos
|
275 000;
1 mkm
|
8
|
3,3 V
|
-
|
1985
|
486
|
32
|
2
|
25-100
|
|
Asos
|
1,2 ;
1 mkm
|
8
|
3,3 V
|
-
|
1989
|
Pentium
|
64
|
2
|
60-233
|
|
Asos
|
3,3 ;
0,35 mkm
|
8=8
|
3,3 V
Socket 5
|
66
|
1993
|
Pentium Pro
|
64
|
2
|
150-200
|
|
Asos
|
5,5 ;
0,35 mkm
|
8=8
256F
|
3,3 V
Socket 8
|
66
|
1995
|
Pentium MMX
|
64
|
36
|
166-300
|
|
Asos+
57 (MMX)
|
7,5 ;
0,35 mkm
|
16+16
|
2,8B Socket 7
|
100
|
1997
|
Pentium II
(Katmai)
|
64
|
36
|
266-600
|
|
MMX=
(SSE)
|
7,5 ;
0,25 mkm
|
16+16
512F/2
|
2,0 B;
Slot 1
|
133
|
1997
|
Celeron
(Mendocino)
|
64
|
32
|
266-600
|
|
SSE
|
19 ;
0,25, 0,09 mkm
|
16+16
128F
|
2,0 B;
Slot 1,
Socket 370
|
100
|
1998
|
Pentium III
(Coppermine)
|
64
|
36
|
500-1000
|
|
MMX=70
|
25 ;
0,18 mkm
|
16+16
256F
|
1,65 B;
Socket 370
|
133
|
1999
|
Pentium III
Xeon
|
64
|
36
|
500-1000
|
|
SSE
|
30 ;
0,18 mkm
|
16+16
256-2048F
|
1,65 B;
Slot 2,
|
133
|
1999
|
Pentium 4
(Willamette)
|
64
|
36
|
1000-3400
|
|
SSE+144
(SSE2)
|
42 ;
0,13 mkm
|
8+8
256F
|
1,7 B;
Socket 423
|
400
|
2000
|
Pentium 4
Northwood
|
64
|
36
|
1800-3400
|
|
SSE2
|
55 ;
0,13 mkm
|
16+16
512F
|
1,55 B;
Socket 478
|
533
|
2001
|
Pentium 4E
(Prescott)
|
64
|
36
|
2800-3600
|
|
SSE2SSE+
13 (SSE3)
|
125 ;
0,09 mkm
|
16+16
1024F
|
1,55B; LGA
775 Strained,
SOI, Cu
|
800
|
2003
|
Pentium 4XE
(Gallatione)
|
64
|
36
|
3200-3600
|
|
SSE3
|
178 ;
0,09 mkm
|
16+16
2048F
|
LGA775
Strained,
SOI, Cu
|
1066
|
2004
|
Pentium D 2
(Prescott)
|
64
|
36
|
2800-3200
|
|
SSE3+
|
275 ;
0,09 mkm
|
16+16
2 1024F
|
LGA775
Strained,
SOI, Cu
|
800
|
2005
|
Celeron D
|
|
|
|
|
|
|
16+16
256F
|
LGA775
Strained,
SOI, Cu
|
533
|
2004
|
1.1-jadval. CISC mikroprotsessorlarining ba’zi bir kо‘rsatgichlari.
OverDrive mikroprotsessorlari. 1990 yillarning о‘rtasida OverDrive mikroprotsessorlari yaratilgan bо‘lib, ular о‘ziga xos soprotsessorlardir, 486 mikroprotsessorlari uchun Pentium mikroprotsessorlariga xos bо‘lgan samarali tezlikni va ish tartibini ta’minlaydi, Pentium mikroprotsessorlari uchun esa ularni unumdorligini oshiradi (xususan, OverDrive 125, 150 va 166, mos ravishda Pentium uchun 75, 90 va 100 ularni ichki chastotalarini OverDrive uchun kо‘rsatilgan kattalikgacha oshirish).
Pentium mikroprotsessorlari. 80586 (R5) mikroprotsessorlar uni boshqa maxsulot belgisi Pentium bilan taniqli (boshqa firmalarning 80586 mikroprotsessorlari boshqacha belgilanishga ega: AMD firmasiniki K5; Cyrix firmasiniki M1 va boshqalar). Bu mikroprotsessorlar besh bosqichli konveyer tarkibli bо‘lib, ketma-ketlikdagi buyruqlarni bajarilish taktini kо‘p marotaba ustma-ust bajarilishini (ikkita oddiy buyruqni birdaniga mustaqil bajarilish imkoniyati) va boshqarishni shartli uzatish buyruqlari uchun kesh-bufer ta’minlaydi, u dasturning shoxlash yо‘nalishini bashorat qilish imkonini beruvchidir; samarali tezligi bо‘yicha ular har bir buyruqni bir taktda bajaruvchi RISC mikroprotsessorlariga yaqindir. Pentium protsessorlari 32-razryadli manzillar shinasiga va 64-razryadli axborotlar shinasiga ega. Tizim bilan axborot almashuvi 1 Gbayt/s. tezlik bilan amalga oshirilishi mumkin.
Pentium mikroprotsessorlarining barchasida joylashtirilgan kesh-xotira, alohida buyruqlar uchun, axborotlar uchun alohida 8 -16 Kbayt dan va 2-bosqich joylashtirilgan kesh-xotira kontrollerimavjud; suriluvchi vergulli operatsiyalarni bajarilishini jiddiy tezlashtiradigan maxsuslashtirilgan konveyerli apparatli qо‘shish, kо‘paytirish va bо‘lish bloki mavjud.Pentium mikroprotsessorlarining muvaffaqiyatli arxitekturaviy yechimlari tufayli 486DX4-120 vaPentium-60 mikroprotsessorlarining unumdorligi bilan taxminan bir xil (yaʻni arxitekturasi tufayli unumdorligi ikki hissa oshgan).
Pentium Pro mikroprotsessorlari. 1995 yili sentabrda oltinchi avlod mikroprotsessori 80686 (R6) ishlab chiqarilgan, savdo belgisi Pentium Pro. Mikroprotsessor ikkita kristalldan tashkil topgan: MP va kesh-xotira. Ammo u oddiyPentium bilan tо‘liq mos emas, xususan unga maxsus tizimli plata talab etiladi.Pentium Pro 32-bitli ilovalar bilan juda yaxshi ishlaydi, 16-bitlida esa oddiy Pentium ba’zida bir muncha yutqizadi. Yangi sxemotexnik yechimlar SHK uchun ancha yuqori unumdorlikni ta’minlaydi. Bu yangiliklarning bir qismi “dinamik bajarilish” (dynamic execution) nomi bilan umumlashtirilishi mumkin, birinchi navbatda bu kо‘p bosqichli super konveyerli tarkib (suoerpipelining) boshqarishni shartli о‘tkazishda dasturda shoxlanish borligini bashorati (multiple branch prediction) mavjudligini bildiruvchi va buyruqlarni shoxlanishi bо‘lishi mumkin deb taxmini qilingan yо‘ldan bajarilishi (speculative execution) mavjudligini bildiradi.
Kо‘p masalalar yechiladigan dasturlarda, ayniqsa iqtisodiy masalalarda, kо‘p sonli boshqarishni shartli uzatish mavjud. Agarda protsessor oldindan о‘tish yо‘nalishini (shoxlanish) aytib bera olsa, hisoblash konveyerlarini optimal yuklanishining hisobiga uning ishlash unumdorligi jiddiy oshadi. Agarda shoxlanish yо‘li notо‘g‘ri bashorat qilingan bо‘lsa, protsessor olingan natijani tashlab (nolga о‘tkazib), konveyerni tozalab va yangidan kerakli buyruqlarni yuklashi kerak bо‘ladi, bu esa yetarli darajada kо‘p taktni talab etadi. Pentium Pro protsessorida tо‘g‘ri bashorat qilish ehtimoli 90%, Pentium protsessorlarida esa 80%.
256 – 1024 Kbaytli kesh-xotira - Pentium protsessorli yuqori unumdorli tizimlarda bо‘lishi kerak bо‘lgan sharoitdir. Biroq ularda joylashtirilgan kesh-xotira katta bо‘lmagan sig‘imga ega, uning asosiy qismi esa protsessordan tashqarida tizimli platada joylashgan bо‘ladi. Shuning uchun ular bilan axborotlar almashuvi kо‘pincha MP ning ichki chastotasida bо‘lmay, 2-5 hissa kam bо‘lgan takt generatorining chastotasida amalga oshiriladi, bu esa kompyuterning umumiy tezligini kamaytiradi. Pentium Pro mikroprotsessorida 1-bosqich kesh-xotirasi (buyruq va axborotlar uchun 8 Kbayt dan) va 256 yoki 512 Kbayt sig‘imli mikroprotsessor platasida joylashgan va MP ning ichki chastotasida ishlovchi 2-bosqich kesh-xotira kristalli mavjud.
|
| |
