|
Kadrlar tayarlawdin` milliy modeli
|
| bet | 2/6 | | Sana | 09.12.2023 | | Hajmi | 17,33 Kb. | | #114832 |
Bog'liq Kadrlar tayarlawdin milliy modeli. Bugingi jamiyette pedagogikal-hozir.org2. Kadrlar tayarlawdin` milliy modeli
Kadrlar tayarlawdin` milliy bag`darlamasi negizinde ja`xa`nde uqsasi joq qa`nigeler tayarlawdin` milliy modeli jaratildi. Milliy modeldin` tiykarg`i bo`limleri minalardan ibarat;
I. Shaxs - bul qa`nigeler tayarlaw sistemasinin` bas sub`ekti xa`m ob`ekti, bilimlendiriw tarawindag`i xizmetlerdi paydalaniwshi xa`m turmisqa asiriwshi Adam
Shaxs - o`zinin` aqil-oyin rawajlandiriwg`a, do`retiwshilik uqibin jetilistiriwge, qayta tayarliqtan o`tiwge, o`zligin xa`r ta`repleme ju`zege shig`ariwg`a mu`mkinshilik aladi, bilimdi alip, ka`sipti iyelegennen keyin o`ndiriste, ilim-pa`n, ma`deniyat xa`m basqa tarawlarda xizmet isleydi, o`zinin` bilimin, ta`jiriybesin jaslarg`a u`yretiwge belsene qatnasadi
2. Ma`mleket xa`m ja`miyet - bilimlendiriw, qa`nigeler tayarlaw sistemasi xizmetin ta`rtipke saliwdin`, kadrlar tayarlaw xa`m olardi qabil etip aliwdin` kepili.
Ma`mleket xa`m ja`miyet; puqaralardin` bilim aliwina, minnetli tu`rde xa`m iqtiyarli tu`rde orta arnawli yamasa ka`sip-texnikaliq bilimdi iyelewine, grantlar yamasa pulli-sha`rtnamali joqarg`i xa`m onnan keyingi bilimdi aliwg`a, iyelegen ka`sibi boyinsha jumis islewge, bilimin jetilistiriwge xa`m qayta tayarliqtan o`tiwge mu`mkinshilik jaratadi, bilimlendiriw tarawi qatnasiwshilarin sotsialliq qorg`awg`a, ma`mleketlik oqiw orinlarin qarji menen ta`miyinlewge, ja`ma`a`tlik basqariwdi rawajlandiriwg`a, densawlig`i to`men xa`m rawajlaniwinda kemshiligi bar adamlardin` bilim aliwina, olardin` ka`sip iyelewine kepillik beredi
3. U`zliksiz bilimlendiriw - uqipli kadrlar tayarlaw sistemasin xa`m onin` xizmet ko`rsetiw ortalig`in o`z ishine aladi.
U`zliksiz bilimlendiriwdi sho`lkemlestiriw xa`m rawajlandiriwdin` tiykarg`i printsipleri; bilimlendiriwdin` artiqmashlig`i, onin` birinshi da`rejeli a`xmiyeti, abiroyi, bilimlendiriwdin` demokratiyalasiwi, sotsiallasiwi, milliy bag`darlang`anlig`i, oqiw menen ta`rbiyanin` bekkem baylanisi, uqipli, zeyinli jaslardi aniqlaw xa`m olarg`a irgeli, arnawli bilim beriw ushin jag`daylar jaratiw
4. Ilim - joqari mag`liwmatli maman qa`nigeler tayarlaydi xa`m olardan paydalanadi, jan`a pedagogikaliq, xabar, baylanis texnologiyalarin jaratadi, ta`biyat xa`m ja`miyet xaqqinda jan`a irgeli xa`m a`meliy bilimlerdi toplaydi, xaliqaraliq ko`lemde qa`nigeler awmasiwdi turmisqa asiradi, ilim-izertlew jumislarin ju`rgizedi, innovatsiyaliq (jan`aliq) joybarlardi qa`liplestiredi xa`m turmisqa asiradi, jaslardin` do`retiwshiligin xa`r ta`repleme qollap quwatlaydi.
5. O`ndiris - qa`nigelerge bolg`an talapti, olardin` sipati xa`m da`rejesine qoyilatug`in talaplardi belgilewshi tiykarg`i buyirtpashi, kadrlar tayarlaw sistemasin qarji-landiriw xa`m materialliq-texnikaliq jaqtan ta`miyinlew protsesinin` qatnasiwshisi.
O`ndiris - qa`nigeler tayarlaw sistemasinin` bag`darlarin, da`rejesin xa`m ko`lemin qa`liplestiredi, qa`nigelerdin` sipatina xa`m ba`sekilesiw uqibina baxa beredi, qa`nigeler tayarlawg`a ja`rdem ko`rsetedi, qa`nigelerdi maqsetli tayarlawg`a, oqiw-ta`rbiya ma`kemelerin qarjilandiriwg`a qatnasadi, ta`lim-ta`rbiyani ka`rxanadag`i o`nimli miynet penen baylanistiradi, ka`rxanalardin` ken` mu`mkinshiliklerinen paydalanadi, qa`nigelerdi tayarlaw, qa`nigeligin jetilistiriw xa`m qayta tayarlawda ja`rdemlesedi, joqari ta`lim xa`m ilim-izertlew ma`kemelerinin` jan`aliqlarin o`ndiriste qollaydi, o`ndiris aldin`g`ilarin pedagogikaliq xizmetke qatnastiradi, a`meliyat o`tiw ushin bilim aliwshilarg`a jumis orinlarin ajiratadi, bilimlendiriw ma`kemelerin jan`a a`sbap-u`skeneler menen ta`miyinlewge ko`meklesedi.
Mug`allimshilik ka`sip atamalari - shig`istin` A`yyemgi Siriya, Vavil`on, Misir siyaqli ma`mleketlerinde - ko`zi ashiqlar, A`yyemgi Sparta xa`m Afina ma`mleketlerinde grammatist, pedonom, pedotrib, didaksa, islam dininin` rawajlaniwina baylanisli molla, imam, suwpi, axun, iyshan, xa`zirgi waqitlarda mug`allim, ustaz, oqitiwshi, pedagog dep ataladi.
Mug`allimshilik ka`siptin` basqa ka`siplerden ayirmashilig`i - barliq waqitta pedagogikaliq taktti saqlawina, o`z pedagogikaliq sheberliklerin jetilistirip bariwina, du`n`ya jan`aliqlarin xa`mmeden aldin bilip bariwina tuwra keledi.
|
| |
