Nazorat savollari:
1.Shopping deganda nimani tushunasiz?
2.Savdo hodimlarini asosiy vazifalari tơğrisida aytib bering.
3. Mijozga savdo hodimlari tomonidan hizmat kơrsatish qoidalarini aytib bering?
4.Savdo hodimlarining mijoz bilan ishlash texnikasi dơkon imidjiga qanday ta'sir etadi?
Foydalanadigan adabiyotlar:
1.Наталия Гузелевич.Фокусы мерчандайзинга.изд.Питер.2010.
2.Хелен Говорек. Закупки в сфере моды. Пер.с англ.Гревцов Паблишер. Минск.2009.
3.Ф.Котлер,К.Л.Келлер.МаркетингМенеджмент12-е издание.Питер.2009.
16- Ma'ruza
Mavzu: Reklamaning moda industriyasidagi ơrni.
Savdo joylaridagi reklama.
Reja:
1.PR ning marketingda roli.
2.Reklama tushunchasi va ta'rifi.
3.Reklama tarixi.
4.Reklama vazifalari.
5.Reklama turlari
1.PR ning marketingda roli.
1948 yilda Buyuk Britaniya jamiyat instituti quyidagi fikrni bildirgan:
“Pablik Rileyshnz” deb -bu jamiyat bilan tashkilot ơrtasidagi aloqani mustahkamlash uchun rejalashtirilgan va uzoq davom etadigan xarakatlarga aytiladi.
Hozirgi zamonda har bir kompaniya faoliyatiga jamiyat fikrining ahamiyati va ta'siri katta, shuning uchun “Pablik Rileyshnz” yordamida jamiyat fikriga katta ta'sir kơrsatish mumkin.
Pablik Rileyshnz bu da'vad qilish shakli bơlib, u tovar tơğrisida, uning ishlab chiqaruvchisi tơğrisida, sotuvchisi yoki ishlab chiqaruvchi mamlakati tơğrisida ma'lumot beradi.
Pablik Rileyshnz vazifasi bu reklama beruvchi kompaniya tơğrisida jamiyatda kerakli, yaxshi va tơğri fikr hosil qilishdan iborat.Pablik Rileyshnz PR belgisida ishlatiladi va bu jamiyat
fikriga ta'sir etish vositalari hisoblanadi.
PR ni gazeta jurnallar, barcha turdagi nashrlar, reklamaning turlari tashkil qiladi.
2.Reklama tushunchasi va ta'rifi
Reklama (lotinchadan reklamar baqirish ma'nosini bildirgan bơlib, keyinchalik sa ovoz chiqarish va talab qilish ma'nolarini anglatgan. Oddiy tilda aytganda reklama ma'lum qilish, nimadir tơğrisida ma'lumot yetkazish, tovarga xaridorlarni e'tiborini chaqirish uchun va ishlab chiqaruvchiga mashhurlikni vujudga keltirish uchun hizmat qiladi.
Reklama - bu axborot tarqatishning pullik shakli bơlib, u tovarni yoki hizmatni hajmini kơpaytirish maqsadida buyurtmachi tomonidan berilgan informatsiyani jamiyatga yetkazish usuli hisoblanadi.
Reklama ob'ekti tovar, tovar ishlab chiqaruvchi yoki sotuvchi, intellektual faoliyatning mahsuli yoki biror bir odamlarning e'tiborini kơproq qaratish lozim bơlgan tadbirlar, sport ơyinlari, konsert,festival,ơyinlar,musobaqalar va xok. Konsert (lot. concerto - musobaqalashaman) - 1) oldindan eʼlon qilingan dastur asosida sanʼatkorlarning maxsus joy (zal, sahna)da chiqishi; musiqa, adabiy, estrada asarlarini ommaviy ijro etish. K. dastlab mumtoz (simfonik, kamer, yakkaxon vokal hamda yakkanavoz cholgʻu va boshqalar) musiqa asarlarini ijro etilishi hamda tinglanishi uchun tashqil etilgan jamoa tadbiri sifatida namoyon boʻlgan.
Tovar faoliyatning mahsuli sotish uchun mơljallangan almashuv yoki oborotga kiritish uchun mơljallangan.
Reklama kommunikatsiya shakli bơlib tovar sifatini va hizmatini iste'molchilar talabi va xohishlari tiliga ơtkazishdir.
3.Reklama tarixi
Tadbirkorlik boshqaruv faoliyati inson jamiyati paydo bơlgandan boshlab vujudga kelgan. Lekin professional biznes boshlanishini 19 asrning 2chi yarmidan boshlaymiz. Bu davrda birinchi firmalar menejerlar rahbarligida ish yuritgan ijtimoiy tashkilotlar va institutlar paydo bơlgan.
Reklama tarixini 5 davrga bơlish mumkin.
1davr 19asr ohiri 20asrning boshi.
Bu davrda bozor hali tơliq shakllanmagan bơlgan. Bu davrdagi eng udaburon tadbirkorlar yangilik yaratib ơzlari ishlab chiqarishni yơlga qơyganlar. Ularning marketinga ham reklamaga ham ehtieji bơlmagan.
2 davr 1930y. davom etgan. Ishlab chiqaruvchilar bozori murakkablashib bordi, tovar ishlab chiqarish, texnologiya , mehnatni taqsimlash va mehnatni ilmiy tomondan tashkil qilish rejalashtirilgan.Bu davrda ham marketing tushunchasi hali shakllanmagan va xalqaro bozorga chiqish juda kam bơlgan, faqat yakka tartibda uchragan.
3 davr buyuk inqiroz boshlanishiga tơğri keladi. Buyuk depressiya iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy sohalarga katta ta'sir kơrsatdi.
Agar iste'molchilar talabi bơyicha tovar ishlab chiqarilmasa ishlab chiqarishni yaxshi tashkil qilingan bơlsa ham bu inqirozdan saqlayolmadi.
Bunda nimani ishlab chiqarsang sotasan emas , balki nimaga talab bơlsa ơsha narsani ishlab chiqarish kerakligi ta'limoti vujudga kelgan. Talabni ơrganadigan marketing hizmatlari paydo bơldi.
Bu davrda rivojlangan mamlakatlarda bozor iqtisodiyoti yuqori darajaga kơtarilgan
4 davr 1960yildan boshlanadi.
Bu davrda iste'molchi alohida markalarga an'analarga ơrganadi va tovarni tanlab oladi. Shuning uchun tovarni sotish uchun ngilik qilish kerak bơlgan. Yangicha tovar ishlab chiqarish yoki sotishdan sơngi hizmatlarni taklif qilish.Bunda faqatgina talabni ơrganish yetarli bơlmagan, balki shu talabni shakllantirish muammosi paydo bơlgan.Bunda juda katta mablağ reklamaga, yangicha sotish tadbirlarini tashkil qilish menejment va marketing reklama rivojlangan davr bơlgan.
5 davr 1960 yildan boshlab bizning davrimizgacha davom etmoqda.
Oldingi muammolar qatoriga ekologiya , hom- ashe tanqisligi, kadrlar muammosi, xaridorlar va sotuvchilarni himoya qiladigan qonuniy himoyani rivojlanmagani.
Tovar tơğrisida jamiyat fikridan kơproq firma obrơsi tơğrisida, uning boshliğining obrơsini qandayligi kơproq ahamiyat kasb etdi. Shu davrda reklamaning ơrni pablik rileyshnzning roli katta ơringa chiqadi. Reklama va PR menejmentning alohida faniga ajratilishi boshlandi.
4. Reklama klassifikatsiyasi
Reklama quyidagi vazifalarni bajaradi:
Ahborot beruvchi yangi tovar, firma aniq hodisa tơğrisida aniq ma'lumot beradi;
Bildiruvchi tovar yoki firmaga sekin asta iste'molchilarni e'tiborini kơpaytirish, bilimlarini oshirish va shu tovarni sotib olishga undash;
Eslatuvchi xaridlar orasida tovarni qaerdaligini unutmaslik va tovar tơğrisida ahborotni esda tutishni ta'minlaydi.
Reklama turlari.
Savdo markasining reklamasi.
Bunda qaysidir tovarni savdo markasining obrazini yaratish asosiy maqsad hisoblanadi.
Savdo reklamasi.
Bunda biror bir savdo tochkasi yoki hizmat kơrsatish tashkilotining hizmatlariga asosiy e'tibor qaratiladi. Bunda xaridorlarning oqimi shu reklama nuqtasiga kelishi, tovar yoki hizmatlarning narhiga e'tibor qaratiladi, tovar va hizmatlarning iste'molchilarga qulayligi, savdo nuqtasi qaerda joylashtirilganligi kơrsatiladi.
Siyosiy reklama.
Bu reklama asosan siyosatchilar tomonidan tashkil qilinadi.Saylovchilar ơrtasida nomzodlar obrazini yaratish.
Manzil bildiruvchi reklama.
Bunday reklama insonlarga nimani, qaerdan ,qachon sotib olishi mumkinligi tơğrisida ahborot beradi. Hizmatlar tơğrisida ham.
Biznes reklama
Bunday reklama sotuvchilar, ishlab chiqaruvchilarga,mutahassislar uchun ahborot etkazib beradi.Bu reklama turiga biznes tơğrisida nashriyotlar va jurnallar kiradi.
Korporativ reklama.
Kerakli tashkilotni fikri jami tchilik habar topishi va uni tanishtirish tushuniladi.
Ijtimoiy reklama.
Qandaydir hodisalarga jamiyat e'tiborini qaratadi va shu bilan birga ularni tơğri qaror qabul qilishiga chaqiradi. (Masalan:ichmang, chekmang, qariyalarga ğamhơrlik qiling va boshq.)
Reklama funktsiyalari:
1.Marketing
2.Kommunikatsiya
3.Iqtisodiy
4.Ijtimoiy
5.Ğoyaviy
6.Brend yaratuvchi va imidj shakllatiruvchi
Reklamani yaratish quidagi bosqichlardan iborat:
1.Iste'molchilarni ơrganish, reklama qilinadigan tovar yoki hizmatlarni ơrganish va bozorni ơrganish.
2.Reklama vositalarini ishlatish, ishlab chiqish,maqsadni aniqlash va qơyish, bozor chegaralarini belgilash va ijodiy yondashuvni ishlab chiqish.
3.Reklama vositalarini tanlash va ularga sarflanadigan harajatlarni hisoblash. Nashr va e'lonlarni kơrsatish grafiklarini ishlab chiqish.
4. E'lonlarni mazmunini tuzish, badiy bezatish va ishlab chiqarish.
Reklama turlari bơyicha quydagilarga bơlinadi:
Televidenie va radioreklama.
Baner reklama
Suvenir yoki buyumli reklama
Direkt meyl
Tashqaridagi ( Narujnaya ) reklama: brandmauerlar, videopanellar, siti format,yơl kơrsatgichlar,tranzit reklama, reklama, laytboksif, chiroqli panellar.
Reklama qatnashchilari:
1.Reklama beruvchi
2.Reklama agentligi
3.Reklama vositalari
4.Iste'molchi
Nazorat savollari:
1.Pablik rileyshnz deganda nimani tushunasiz?
2.Reklama tushunchasi ta'rifini aytib bering.
3.Reklama rivojlanish tarixini aytib bering.
4.Reklama qanday vazifalarni bajaradi?
5.Reklama funksi lari tơğrisida nimani bilasiz?
6.Reklama qanday turlarga bơlinadi?
7.Reklama qatnashchilari tơğrisida ma'lumot bering.
Foydalanadigan adabiyotlar:
1.Ф.Котлер,К.Л.Келлер.МаркетингМенеджмент12-е издание.
Питер.2009.
2.Хелен Говорек. Закупки в сфере моды. Пер.с англ.Гревцов Паблишер. Минск.2009.
3.А. Пименов. Хочу- Вижу,изд. Омега,Москва.2010.
Веб - сайтлар
www.ЕLLE.ru
www.mоdanews.ru
www.shoppingvillages.com
www.mosaic-fashions.co.uk
Mundarija:
1- Ma'ruza. Kirish.21 asrda marketing va menejment tushunchasi………..
2- Ma'ruza. Marketing tadqiqotlari va marketingda nazorat…………
3- Ma'ruza. Marketing strategiyasi va rejalarini ishlab chiqish. Marketing ma'lumotlarini yigish............................................................
4- Ma'ruza. Moda industriyasida marketing kommunikatsiyalari.
Moda industriyasining tasnifi………………………………………………...
5-Ma'ruza. Moda industriyasida brend- menejment tushunchasi. Brending................................................................................................
6- Ma'ruza. Zamonaviy kompaniyaning tashkiliy tuzilmasi………………
7- Ma'ruza. Fashion – bayerning vazifalari
Bayerlar uchun fashion – marketing…………………………………………
8- Ma'ruza. Moda industriyasida merchandayzing.................................
9- Ma'ruza. Hidlar, musiqa va yoruğlik merchandayzing vositalari……….
10-Ma'ruza. Merchandayzingda psixologiya Iste'molchilarning psixoturlari..............................................................................................
11- Ma'ruza.Rang marketingi va rang psixosemantikasi........................
12- Ma'ruza.Savdo dơkoni intererining dizaynini yaratish…………………
13- Ma'ruza. Savdo dơkoni loyhasini tuzish………………………………….
14- Ma'ruza. Moda industriyasi magazinlari tarmoqlari…………………
15- Ma'ruza. Mijoz bilan ishlash texnikasi…………………………………
16- Ma'ruza. Reklamaning moda industriyasidagi ơrni.
Savdo joylaridagi reklama……………………………………………………
| 