Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

111 
«Boston konsalting guruhi qolipi» orqali bozorda foyda olish, korxona 
faoliyat ko‗rsatadigan hududlardan eng samarali strategik xo‗jalik bo‗limlarini 
tanlash bilan amalga oshiriladi. Bu quyidagicha ifodalangan. 
Nisbi
y
boz
or
ulush
i 
Nisbiy bozor ulushi 
yuqori 
past 
yuqor
i 
“Yulduzlar” 
“So„roq belgisi” 
pa
st
“Sog„in sigirlar” 
“Itlar” 
5.8-rasm. BKG matritsasi 
Birinchi hudud - «yulduzlar» (katta talab va bozorda yuqori ulushga 
erishilgan). Bu hududni e‘zozlab, yanada mustahkamlash choralari ko‗riladi. 
Bozordagi ulushni saqlash uchun narxlarni pasaytirish, reklama xarajatlarini 
ko‗paytirish, mahsulot turlarini ko‗paytirish va boshqalar amalga oshiriladi. 
Ikkinchi hudud - «sog„in sigirlar» (past talab, ammo bozorda firmani ulushi 
yuqori). Bu hududga qattiq nazorat o‗rnatiladi. 
Uchinchi hudud - «qiyin tarbiyali bolalar» (talab yuqori, ammo bozorda 
ulush kam). Bu hudud imkoniyatlarini o‗rganish va «yulduzlar» hududi darajasiga 
ko‗tarilishi ehtimoli bormi yoki yo‗qmi? Kerak bo‗lsa, harakatni ko‗paytirish 
zarur. 
To‗rtinchi hudud - «itlar» (past talab va bozorda kam ulush). Agar bunday 
hududni egallab turishga keskin sabab bo‗lmasa, undan qutulish kerak. 
Marketing strategiyasida jahon amaliyotida General Electric biznes – portfel 
matritsasidan ham foydalaniladi. Boshqacha aytganda, ―Bozorning jalb 
etuvchanligi – raqobatli pozitsiya‖ matritsasi ham deb yuritiladi. U quyidagi 
ko‗rinishga ega bo‗ladi. 

112 
Biznes samaradorligi 
Kuchli 
O‗rtacha 
Kuchsiz 
B
oz
or
ning
jalb
e
tuvcha
nl
igi
yuqor
i 
Himoyalangan pozitsiya 
Ishlab chiqarishni 
kengaytirishda 
investitsiyalar 
Ishlab chiqarishni 
tanlanma kengaytirish 
o‗
rta
ch
a 
Ishlab chiqarishni 
tanlanma kengaytirish 
Tanlash, yoki daromadga 
mo‗ljallangan boshqarish 
CHeklangan kengayish, 
yoki ―Hosilni yig‗ib 
olish‖ 
pa
st
Himoya va qayta 
mo‗ljalni olish 
Daromadga mo‗ljal olish, 
boshqarish 
Tugatish 

Download 3,14 Mb.