|
Shaxsiy kompyuterning asosiy qurilmalari va ularning vazifasi
|
| bet | 20/142 | | Sana | 17.11.2023 | | Hajmi | 45,03 Mb. | | #100159 |
Bog'liq Axborot texnologiyalari kafedrasi ta’limda axborot texnologiyala3. Shaxsiy kompyuterning asosiy qurilmalari va ularning vazifasi.
T izimli blok - kompyuterning eng muhim qismi bo‘lib, u kompyuterning asosiy elektron qurilmalarini o‘z ichiga oladi. Shuning uchun u shaxsiy kompyuterning eng muhim tahlil etuvchilaridan biri sanaladi. Tizimli blokning tarkibi quyidagilardan iborat:
T izimli plata – maxsus materialdan yasalgan plastinada joylashgan mikrosxemalardan iborat bo‘lib, ular o‘zaro bog‘lovchi elektr toki o‘tkazuvchi yo‘llari bilan bog‘langan. Tizimli plata kompyuterning eng muhim elementlarini o‘zida jamlaydi, jumladan:
Markaziy protsessor;
Tezkor xotira mikrosxemalari;
Doimiy xotira qurilmasi;
Taymer(joylashtirilgan soatlar);
Kengaytirish tutashmalari va boshqalar.
Tizimli plataning eng muhim elementlaridan biri –markaziy protsessordir. Dastur bilan berilgan ma'lumotlarni o‘zgartiradigan, barcha hisoblash jarayonlarini boshqaradigan hamda hisoblash ishlariga tegishli moslamalarning o‘zaro aloqasini o‘rnatadigan qurilma protsessor deb ataladi.
Mikroprotsessor ishlatuvchi ma’lumot yoki dasturlarni aynan xotiradan o`ladi va natijalarni unga yozadi. Xotira kopincha doimiy, qo`shimcha va tashqi xotira deb ataluvchi qismlarga bo`linadi. Xotiraning joriy deb atalishning sababi biror dastur kompyuter islash jarayonida hosil bo`lgan ma`lumotlarni saqlab turadi va juda tez ishlaydi. Mikroprotsessor undan ma’lumotni olish yoki unda yozish, undan ma`lumotni olish yoki unga yozishda deyarli vaqt sarflamaydi. Kompyuterda joriy xotira 1 MB yoki undan kam bo`lsa u faqat MS DOS OT muhitida ishlashga yaroqli. Agar joriy xotira4 MB bo`lsa kompyuter MS DOS OT Windows 3.1 muhitida ishlaydi. Agar kompyuter joriy xotirasi 32 MB va undan katta bo`lsa tarmoqlarda kompyuterlararo suratli ma’lumlar yoki videofilmlar almashish va ular ustida ishlash imkonini beradi. Windows 95 muhiti unda ishlovchi MS OFICCE dasturlarida ishlash imkonini beradi.
2. Ko`p ishlatilgan ma`lumotlar KESH–xotirada yoziladi. Shu bois kompyuter zaruriy ma`lumotlarni dastlab KESH–xotiradan qidiradi, so`ngra zarurat bo`lsa joriy xotiraga murojaat qiladi. IBM PC kompyuterida xotiraning BIOS doimiy xotira, CMOS yarim doimiy xotira turlari mavjud bo`lib, ularda kompyuter qurilmalarini tekshiruvchi dasturlar operatsion tizimni yuklash va kompyuter qurilmalariga hizmat ko`rsatish funksiyalarini bajaruvchi dasturlar saqlanadi.
|
| |
