zinapoya modeli deyiladi (7.01-rasmga qarang). Biroq har bir darajada yakuniy
mahsulotni takomillashtirish uchun oldingi bosqichlarning
istalgan biriga qaytish mumkin. Bu
iteratsiya deb ataladi.
7.01 Tahlil Tahlil bosqichi muammoni aniqlash va texnik-iqtisodiy asoslash
bilan boshlanadi. Bu mijozning talab va ehtiyojlarini aniqlash
uchun u bilan birgalikda muammoni koʻrib chiqishdan iboratdir.
Tashkilot xodimlari oʻz kompaniyasining qanday ishlashi,
muammoning tabiati va qancha mablagʻ sarflay olishini biladi.
Tahlilchi esa kompyuter tizimlari va nima qilish mumkinligi
haqida ma’lumotga ega. Tahlilchi muammoni bartaraf etish
yoʻllari aks etgan hisobotni tayyorlaydi. Bu
texnik-iqtisodiy asoslash deb ataladi. Agar texnik-iqtisodiy asoslash qabul
qilinsa, shundan soʻng maʼlumot toʻplash boshlanadi.
Mavjud tizimni oʻrganish usullari Maʼlumotlar bir nechta usulda toʻplanishi mumkin:
• Kuzatish. Tizim tahlilchisi tashkilotda nimalar
boʻlayotganini kuzatish orqali oʻrganadi. Tizim tahlilchisi
ishlarning qanday bajarilishi va insonlarning ishi oʻrtasidagi
aloqalarni tushunishga harakat qiladi. Bu usulning afzalligi
shundaki, unda faqat tizim tahlilchisi (tahlilchilari) ishtirok
etadi. Kamchiligi esa, inson uni kimdir kuzatayotganini
bilsa, odatdagidek ishlamaslikka moyil boʻlishidir.
• Intervyular. Tizim tahlilchisi tashkilotda ishlar qanday
bajarilishi va qaysi ishlar talab darajasida bajarilmayotganini
bilishni xohlaydi. Qilinishi kerak boʻlgan ish – ayni damda
tizimni boshqarayotgan insonlarga savol berib koʻrishdir.
7.01-rasm Tizimlar xizmat qilish davrining zinapoya modeli.
92 9-sinf Informatika va axborot texnologi yalari
Savollarni oldindan tayyorlab qoʻyish shart emas, lekin
tahlilchi mantiqiy, sinchkov mulohaza yuritish qobiliyatiga
ega boʻlsa va maʼlumotni qanday olishni bilsa, ish samarali
bajariladi.
