|
M
etallarda elektr toki elektronlarning tartibli harakati (oqimi)dan iboratdir
|
| bet | 18/94 | | Sana | 15.01.2024 | | Hajmi | 7,54 Mb. | | #138030 |
Bog'liq 8-s-f-d-i-tM
etallarda elektr toki elektronlarning tartibli harakati (oqimi)dan iboratdir.
Elektr zanjirdan tok o'tayotganini galvanometr yordamida aniqlash mumkin. Galvanometrni elektr zanjirga dastlab 47- rasmda ko'rsatilganidek ulaylik. Kalit ulanganda, galvanometr ko'rsatkichi 0 raqamidan o'ng tomonga og'adi. Demak, o'tkazgichdan tok o'tmoqda. Buni zanjirga ulangan lampochkaning yonganidan ham ko'rish mumkin.
Endi o'tkazgichning tok manbayiga ulangan uchlaridagi qutblarni almashtiraylik. Bu holda ham lampoclika yonadi. Lekin, bunda galvanometr ko'rsatkichi 0 raqamidan chapga og'adi (48- rasm).
Bu tajriba elektr tokining yo'nalishga ega ekanligini ko'rsatadi.
Elektr zanjirda zaryad tashuvchilar manfiy zaryadli elektronlar bo'lib, ular o'tkazgich bo'ylab elektr manbaning manfiy qutbidan musbat qutbi tomon harakat qiladi. Shuning hisobiga o'tkazgichda elektr toki vujudga keladi. Lekin tok yo'nalishi qabul qilingan davrda fanda elektron haqida hech narsa ma'lum emas edi. Shuning uchun elektr tokining yo'nalishi sifatida tok manbayining musbat
qutbidan manfiy qutbiga tomon harakat qiladigan musbat zaryadli zarralarning harakat yo'nalishi qabul qilingan.
Elektr toki yo'nalishga ega. Elektr zanjirda tokning yo'nalishi sifatida musbat zaryadli zarralarning yo'nalishi qabul qilingan.
4.Darsni mustaxkamlash uchun savollar:
Metallarda erkin elektronlar qanday paydo bo'ladi?
Erkin elektron elektr maydonda qanday harakat qiladi?
Metallarda elektr toki nimadan iborat?
Tokning yo'nalishga ega ekanligini qanday bilish mumkin?
O'tkazgichlarda elektr tokining yo'nalishi sifatida qanday zarraning harakat yo'nalishi qabul qilingan?
5.Uyga vazifa: 31-32 - betni o’qib kelish.
O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari:________________________________
|
| |
