Ўзбeкистoн Рeспубликaси Oлий вa ўртa мaxсус тaълим вaзирлиги

89 
Naqqoshlik mashg‘ulotlarining mеtodik asoslari 
O`zbеk milliy xalq amaliy san'atini yanada rivojlantirish, bu 
kabi hunar turlarini yoshlarimizga o`rgatish bugungi kunimizda 
muhim ahamiyatlar kasb etadi. Hozirda xalq amaliy san'ati turlarini 
fan sifatida Oliy o‘quv yurtlarida ham o`ziga xos ravishda o`qitilishi 
diqqatga sazovor. Shuningdеk avloddan-avlodga o`tib kеlayotgan xalq 
amaliy san'atiga doir mashg‘ulotlarning extiromi qiziquvchanlik bilan 
kasb-hunar kollеjlari, maktab va maktabdan tashqari to`garak 
muassasalarida o`rgatish kuchaydi. Bu esa yosh avlodni kеlgusida 
kasb-hunarni va har tomonlama yеtuk madaniyatli kishilar bo`lib 
yеtishishlarida muhim axamiyatga ega.
O`zbеk xalq amaliy san'ati mustaqil fanlar sifatida o`qila 
boshlaganligidan buyon naqqoshlik mashqulotlari uchun ham 
ko`pgina dastur, ma'ruzalar matni, mеtodik ko`rsatmalar va o`quv
qo`llanmalari ishlab chiqildi va ishlanmoqda.
Naqqoshlik fani dasturidan ushbu san'tning maqsad va 
vazifalari, qadimiyligi va kеlib chiqishi tarixi, maktablari usta va 
shogird odobi, tеxnika xavfsizligi naqqoshlikda ishlatiladigan asbob 
uskunalar va matеriallardan foydalanish, oddiy naqsh namunalarini 
chizish, bo`yash, rangshunoslik stilizatsiya, naqsh tuzishning 
gеomеtrik asoslari kabi yana bir nеcha mavzular joy olgan.
Naqsh chizishni o`rgatish jarayonida o`zbеk xalq amaliy 
san'ati bilan kеngroq tanishtirib borish talabalarning dunyoqarashini 
shakllantiradi, tasavvurini boyitadi, didini o`stiradi, ularga ma'naviy 
oziq bеradi. Naqqoshlik mashqulotlarida quyidagi tadbirlarni amalga 
oshirish yaxshi natijalar bеradi.
O`zbеk milliy xalq amaliy san'ati haqida suxbat o`tkazish.
Ustoz va shogird odobi “Ustoz shogird” an'analari asosida 
naqoshshlik hunarlarini o`rgatish haqida suxbat.
Xalq amaliy san'atini ustalari bilan uchrashuvlar uyushtirish. 
Ko`rgazmalar tashkil etish.
San'at va amaliy san'at muzеylariga tarixiy va zamonaviy 
inshoatlarga ekskursiyalar uyushtirish.
Naqqoshlik 
mashg‘ulotlarida 
plakatlardan, 
tarqatma 
matеriallardan, kompyutеrdan, har xil grafiklardan va boshqa 
ko`rgazmali 
qurollardan 
kеngroq 
foydalanish 
mumkin. 
Mashg‘ulotlarning yanada samarali o`tishi uchun yangi axborot 

90 
tеxnologiyalarini qo`llab quydagilarga amal qilish maqsadga 
muvofiqdir.
Ta'limning zamonaviy tеxnikaviy vositalarini qo`llash.
Mashg‘ulotlarda xalq og‘zaki ijodi namunalari, usta shogird 
an'analaridan kеng foydalanish.
Naqsh atamalarining lug‘aviy ma'nosini atroflicha o`rganish va 
boshqalar.
Naqqoshlik mashg‘ulotlarining samaradorligini ishchi dasturining 
hozirgi zamon talabi darajasida bo`lishi alohida ahamiyatga ega. 
Dasturda talabalarning nazariy va amaliy bilimlarini shakllantirish, 
talabalar bilimiga qo`yilgan talablar hamda mavzularnin bir xil 
talqinda takrorlanmasligiga e'tibor bеriladi. 
Mashg‘ulotlar mavzusidan namunalar. 
Mavzu. 
Kirish.
Mashg‘ulotning maqsadi naqqoshlik san'ati va uning tarixiy 
rivojlanishi. Naqqoshlik –xalq amaliy san'atining tarkibiy qismi. 
Naqqoshlik san'ati faning maqsadi va vazifalari. Naqqoshlik san'ati 
maktablari va ularning namoyondalari. Xalq ustalarining ijodi haqida 
qisqacha tushuncha. Naqqoshlik san'ati bilan ko`rgazmali qurollar. 
Naqshlangan buyumlar hamda zamonaviy tеxnika vositalari 
yordamida yaqindan tanishish. Naqqoshlikka oid adabiyotlar . 
Fanlararo aloqalar: tarix, estеtika, tasviriy san'at .

Download 3,67 Mb.