й Е Е Е Е Э И
b)
15.10- shakl.
d)
т— I— г
L_|_J
...........
1 1
I
J (
4 .
J
a)
b)
15.11-shakl.
loyihalangan deyish qabul qilingan. Masalan, 15.9- shakl,
a dagi detaining
vazni (og‘irligi)ni kamaytirish maqsadida uning shakli (geometriyasi)
qisman dizayn talabida o ‘zgartirilgan. Natijada u 15.9-shakl,
a, b. d v a e
lardagi ko‘rinishga o ‘zgardi.
Detalga kiritilgan o ‘zgartirish chizraa orqali amalga oshirilsa,
chiz-
mani qayta ijodiy loyihalash deyliadi. Detal shaklini fikran o ‘zgartirish,
uning qayta ijodiy loyihalangan holatini tasavvur qilish fikrlash qo‘z-
g ‘aluvchanligini o ‘stiradi. Chizmada ijodiy loyihalash elementlarini
kiritish orqali turli muammolami yechish munkin bo‘ladi.
15.10-shakl,
a da detal
В ning
A chiqig‘i bo‘ lib,
uning chizmasi
15.10-shakl,
b da ko'rsatligan.
A chiqig‘ini
В ning hisobiga xuddi
o ‘shanday shakl va o ‘lchamdagi chuqurcha (ariqcha, paz) ga almashtirish
lozim bo ‘lsa, 15.10-shakl,
d dagi ko‘rinishga o'tadi. Bu yerda
A chiqiq
ariqchaga almashtirildi. 15.11-shakl,
a da berilgan
detaining silindrik
chiqig‘i va asosining chap tomonidagi o ‘yiq xuddi o ‘shanday shakl
va o ‘lchamdagi silindrik teshik va prizmatik chiqiqqa almashtirilgan
ko‘rinishi 15.11-shakl,
b da ko‘rsatilgan.
Endi ikkala a va
b tasvirlar
bir-biriga
(b ko‘rinishni qopqoq sifatida) juftlashtirilganda (kiritilganda)
detal qanday ko‘rinishga ega bo ‘lishini chizib ko‘rsating.
429
15.12-shakl.
15.12-shakl,
a va
b dagi detaining geometrik shaklini belgilangan
chiziq (chiziqqa nuqtalar qo ‘yilgan) b o‘yicha o ‘zgartirish talab qilinsa, u
15.12-shakl, c/dagidek ko‘rinishga o ‘tadi.
Detalga foydali o ‘zgartirish kiritish lozim bo‘lsa,
u vaqtda, detalga
kiritilishi kerak bo ‘lgan o ‘zgartirish sharti yozma ravishda berliadi va u
orqali detaining yangi chizmasi chiziladi.
