Sabaqtın’ mazmunın anıqlaw

152 
ku’ndelikli baspa so’z, radio h’am televidenie mag’lıwmatlarınan da sabaq mazmunın 
islep shıg’ıwda paydalanıw mu’mkin; 
Da’slep sabaqtın’ ta’rbiyalıq h’a’m ideyalıq mazmunı islep shıg’ıladı. Sabaq 
ju’da’ quramalasıp, materiallar ko’beyip ketpesligi ushın oqıw teması mazmunı islep 
shıg’ılg’anda tiykarg’ı, ekinshi da’rejeli, qosımsha materiallar ajıratıladı. Ekinshi 
da’rejeli h’a’m qosımsha materiallar sabaqtın’ tiykarg’ı mazmunın aydınlastırıw h’a’m 
teren’lestiriw maqsetinde paydalanıladı. Ayırım jag’daylarda sabaqta go’zlengen 
materiallardı u’yrenip bolmaydı, bunday waqıtlarda qalg’an material u’yge tapsırma 
sıpatında beriledi h’a’m onı oqıwshılar jeke tu’rde u’yrenedi. 
Sabaq mazmunın islep shıg’arılg’annan son’ oqıtıwshı onı bayan qılıw rejesin 
islep shıg’adı.
Oqıtıw metodikasın tan’law.
Oqıtıw metodların tan’law sabaqtın’ maqseti 
h’a’m oqıw materiallarına, u’yreniletug’ın temanın’ usı kursta tutqan ornına da 
baylanıslı. Ha’r bir pa’ndi u’yrengen sayın oqıwshılardın’ bilimleri artıp baradı, 
sonlıqtan joqarı klasslarda reproduktiv, do’retiwshilik usılların da qollaw mu’mkin: 
O’zbekstan ta’biyiy geografiyasının’ regional bo’limin oqıwshılar kartalar ja’rdeminde 
jeke tu’rde u’yreniwleri mu’mkin. Tap sonday jumıslardı oqıwshılar du’nyanın’ juzi 
ekonomikalıq h’a’m sotsiallıq geografiyasın o’z aldına u’yreniwde de a’melge 
asırıwları mu’mkin. Oqıtıw metodların tan’lawda oqıwshılardın’ jaslarıda esapqa 
alınıwı lazım. To’mengi klass oqıwshıları uzaq waqıt dıqqat penen esite almaydı. Tez 
jalıg’adı h’a’m zerigedi. Sonın’ ushın to’mengi klasslarda oqıtıwshı oqıtıw metodların 
tez-tez o’zgertip turıwı za’ru’r. Bunda oyınlardan paydalanıw u’lken na’tiyje beredi, 
sebebi bunday sharayatta oqıwshılar jalıqpaydı h’a’m kerekli bilim h’a’m 
ko’nlikpelerdi tez o’zlestiredi.
Sabaq ushın oqıw quralların tanlaw tiykarg’ı jumıslardan esaplanadı. Oqıw 
quralların tan’law oqıtıwshı ushın quramalı bolmag’an jumıs esaplanadı, sebebi 
da’stu’rde h’a’r bir tema boyınsha za’ru’r bolg’an oqıw qurallarının’ tu’rleri berilgen 
boladı. Oqıtıwshının’ wazıypası olardan sabaqtın’ qaysı bo’liminde h’a’m qanday 
paydalanıwdı islep shıg’ıw esaplanadı. Oqıw quralları boyınsha sorawlar h’a’m 
tapsırmalar islep shıg’ıladı. Bul oqıwshılardı bilim h’a’m ko’nlikpelerdi iyelewlerin 
an’satlastıradı. 
Oqıw quralların tan’lag’anda to’mendegilerde esapqa alıw za’ru’r: 

oqıw quralları sabaqtın’ mazmunına say bolıwı lazım; 

oqıw quralları tanlang’an oqıw metodı mazmunın toltırıwı za’ru’r; 

oqıw quralları oqıwshılardın’ jasına h’a’m qa’biletlerine say bolıwı lazım; 

oqıw quralları a’meliy h’a’m o’z betinshe jumıslardı alıp barıw ushın 
imkan jaratıwı lazım; 

153 

oqıw quralları oqıwshılardın’ bilim h’a’m ko’nlikpelerin iyelewin 
an’satlastırıwı lazım; 
SORAW HA’M TAPSIRMALAR 
1. Geografiya ta’limin sho’lkemlestiriwdin’ tiykarg’ı formaların du’zin’. 
2. Tiykarg’ı bilimlerge neler kiredi? 
3. Ekinshi da’rejeli bilimlerdin’ wazıypası nelerden ibarat? 
4.Geografiya sabaqlarında qanday ka’sipler h’aqqında oqıwshılarg’a mag’lıwmatlar 
beriw mu’mkin? 
5. Sabaqtın’ du’zilisin anıqlaw qalay a’melge asırıladı? 
6. Sabaq o’tiw ushın oqıtıw metodları qalay tan’lanadı? 
7. Geografiya sabaqlarında ekonomikalıq ta’rbiya qanday a’melge asırıladı? 
8. Geografiya sabaqlarında ekologiyalıq ta’rbiya qanday a’melge asırıladı? 

Download 1,58 Mb.