Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
blokcheyning ishlashini sxematik ravishda quyidagicha tasvirlashimiz mumkin:
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
Bitkoin blokcheynining ishlash jarayonini quyidagi to’rt bosqichga bo’lish
mumkin:
1.
Ikki tomon amal haqida
kelishib oladilar;
2.
Blokcheyn yordamida ushbu amal shifrlanadi va konsensus (
bajarilgan
ishning tasdiqlanishi/mayning
) asosida tasdiqlanadi;
3.
Keyin esa amal blokcheynga yozib qo’yiladi va so’ngra
blokcheynning
oxirgi blokida bloklatirilib qo’yiladi;
4.
Oxirgi bosqichda bloklar zanjiri tarmoq ishtirokchilarining barcha
tugunlariga yozib quyiladilar (
replikatsiya
).
Tarmoqqa kirishning amalga oshirilishi
Bitkoin tarmog’i bir rangli tarmoq -
P2P
bo’lib, uning istirokchilari internet
orqali muloqot qilgan holda bir rangli tarmoq hosil qiladilar. Yangi komp’yuter
tarmoqqa ulanishi uchun uning birinchi vazifasi
tarmoqqa ulangan boshqa
komp’yuterlarni topishdan iborat bo’ladi. Komp’yuter tarmoqqa ulanganidan
so’ng, ikkinchi qadam – loyiha ishga tushirilganidan so’ng
amalga oshirilgan
barcha operatsiyalar bazasini yuklab olishdan iborat bo’ladi. Bu operatsiyalar bir
hisob raqamidan boshqa hisob raqamiga bitkoinlarning
qandaydir qismi
uzatilganligi haqidagi tranzaktsiyalardan iboratdir. Bitkoin adresi sifatida
aniqlaniladigan hisob-kitob raqami esa bankdagi hisob raqamiga o’xshash bo’ladi.
Bu
jarayonlarni
