28
ariqcha bo‘ylab itargich yordamida uzatiladi. Ushbu transportyorni tezligi, tasmalar parametrlari va
agregatlarning uzungili TMS-1 transportyoriga o‘xshash.
16 -rasm. TMS-2 transportyori
TMS-1, TMS-2, trasportyorlarda maxsulotni tashuvchi qismi qutichadir. Qutichalarga detallarni
o‘lchamlariga va oqimga tushiriladigan maxsulotga qarab bittadan bir nechtagacha buyum solinadi.
Oqimga tushirilayotgan detallar solingan qutichalar ma`lum manzilga jo‘natiladi. Buning uchun
xar bir qutichani yon tomoniga 55\90 mm o‘lchamli maxsus cho‘ntakka
oqimdagi operatsiya
raqami yozilgan kartochkalar qo‘yiladi. Kartochkalar shunday taxlanadiki, bunda qutichalarning
oqimdagi xarakati operatsiyalar bo‘yicha buyumlarni tayyorlash ketma-ketligiga mos kelishi
kerak.
Ishchilar transportyorda o‘zlariga ajratilgan ish joylari zonasida yuborilgan qutichalarni oladilar va
ularni qiya yuzaga ko‘yadilar. Operatsiyalar bajarilgandan keyin buyum detallari qutichaga qaytarib
solinadi, operatsiyaning raqami yozilgan kartochka olinadi va shundan so‘ng keyingi bajariladigan
operatsiyani raqami ochiladi, so‘ngra qutichani transportyorga qaytarib qo‘yiladi.
Ko‘pgina xorijiy firmalar kartochkalar o‘rniga ish o‘rniga avtomatik ravishda
qutichalarni itarib
beruvchi moslamalardan foydalanadi. Buning uchun ishchining oldidagi qiya yuza yonida maxsus
tugmacha o‘rnatiladi, agar unda quticha bor bo‘lsa, ishchida ish borligi xaqida tizimga signal
beradi. Agar tugmacha bosilmagan bo‘lsa, quticha keyingi ishchiga o‘tkaziladi, ya`ni yo‘naltirilgan
quticha shu ishchi oldiga kelganda qiya yuzaga itariladi. Bu ishchini qutichani nazarot qilishdan
xalos etadi.
Keltirib utilgan transportyorlar dispetcher operatsiya-operatsiya (DOO) tartibda ishlaydilar. Biroq
ish vaqtidan, yuqori unumli asbob-uskunalardan va ishchilarning
shaxsiy ish unumdorligidan
to‘liq foydalanish uchun DOD, ya`ni dispetcher-operator dispetcher rejimi kullaniladi. Bu rejimda
KPDO-1 transporterlari va ularga uxshash bo‘lgan xorijiy transportyorlar ishlatiladi.
KPDO-1 transportyorlari yogoch yoki metall qutichalardan iborat bo‘lib, uning ichida arqon tros
yordamida 6m\min tezlikda xarakatlanuvchi mexnat predmetlari joylashtirilgan kuticha
xarakatlanadi. Kutichani kengligi 0,4 m uzunligi 0,8 m (17-rasm). Ish uzatuvchining ish o‘rni
oldida boshqaruv pulti (kompyuterlarni oxirgi modeli), ya`ni signalizatsiya o‘rnatilgan va ish
o‘rnilarining raqami ko‘rsatilgan tugmacha o‘rnatigan taxtacha bo‘lib, uning yordamida qutichani
ish o‘rniga yuboriladi va boshqaruv pultiga qaytariladi. Shuningdek ish o‘rinlarida ishlov berish
uchun kerakli detallarni yuborish yoki qutichani chaqirib olish va ish uzatuvchiga
ishlov berilgan
detallarni yuborish uchun siginalizatsiya mavjud.
17 -rasm.KPDO -1 transportyori
Ish kuyidagicha tashkillashtiriladi: ish uzatuvchining grafigiga muvofik kutichaga detallar boglami
solinadi va shu detallarga ishlov beradigan ish urniga tegishli rakam bosiladi. Kuticha kerakl ish
urniga kelib tuxtaydi.
Ishchi bog‘lamni oladi va tugmani bosib kutichani ish uzatuvchiga kayta junatadi, u kutichaga
boshka detallar boglamini solib ularni boshka ish urniga junatadi. Detallarga ishlov berish tugagach
29
oxirgi operatsiyani bajaruvchi ishchi kutichani chakiradi va unga ishlov berilgan detallarni joylaydi,
sungra ish uzatuvchiga junatadi.
KPDO-1 transporteri DOD tartibini bajarishda eng oddiy moslama xisoblanadi. 18-rasmda «Djuki»
firmasining yanada murakkabrok transoprter kursatilgan.
Nazorat va muxokama savollari.
1. Tikuv korxonalirining oqim turlari va ularning tavsifi.
2. Texnologik jarayon goafini tuzish.
3. Moslanuvchan ishlab chiqarish oqimlarining tavsifi.
4. Kiyim tayyorlashda ishlab chiqarishni tashkil qilish.
5. Kichik seriyali oqimlar va ularning tavsifi.
