|
tnon,
Dorulxilofat, Dorul-islomBog'liq H. Dadaboyev - O`zbek terminologiyasitnon,
Dorulxilofat, Dorul-islom
kabi terminlar imlosida har xillik mavjud.
Terminologiyada variantdorlikning salbiy hodisa ekanligi hisobga
olinib,
Zulfiqor, Zulfaqor
(70),
Inshaalloh, Inshoolloh
(8 0 /
Iymon, Imon
(75/
Nabi, Nabiy
(117) singari shakllardan biri tanlansa maqsadga mu-
vofiq bo‘lar edi.
Lug‘at-maqolalami joylashtirishda ayrim o ‘rinlarda alifbo tartibining
buzilgani kuzatiladi (75-76; 83; 103; 115). Lug‘atni tuzishda m uallif230
nomdagi adabiyotdan istifoda etgan.
Savol va topshiriqlar:
1. Terminlogiyaning voqelanishida qanday jihatlar harakatga keladi?
2. Terminlaming qaror topishida umummilliy qatlamning roli qay da-
rajada?
3. 0 ‘zbek terminografiyasining hozirgi holati sizni qoniqtiradimi?
4. Terminlar m a’no-mazmunini anglab yetishda terminologik
lug‘atlaming qanday roli bor?
5. 0 ‘tgan asrda o‘zbek tilida qaysi fan sohalari bo‘yicha terminologik
lug‘atlar tuzildi?
6. Istiqlol davrida terminologik lug‘atlar yaratish yo‘lida qanday ishlar
amalga oshirildi?
7. Tarix terminlari lug‘atlari nima uchun zamr?
8. Tilshunoslik terminlari lug'atlarini tuzish bo‘yicha qilinayotgan
sa’y- haraktlardan xabardormisiz?
9. Tibbiy terminlar aksini topgan lug‘atlar haqida bahs va munozara
yuriting.
10. Tarixiy ha|biy terminlar ifodasini topgan lug‘atdagi o ‘zlashmalar-
ga diqqat qarating. >
11. Diniy-irfoniy istilohlar izohlangan lug‘atlar xususida bahs yuriting.
12. Quyida Ogahiyning “Riyoz ud-davla” asaridan keltirilgan parcha-
107
dagi terminlaming yasalishi xususida bahs yuriting:
Marhamat-i sdhibqirdniy alar ahvdliga samil bolub qazi-yi maz-
kurga qaziliq va Sayid Niydzbekka inaqliq va Niyazmuhammadbekga
parvdnaciliq va Teyizbekka ataliq va Paygambarqulibayga miraxurliq
mandsib-i a ’lasin mundsib kortib safqat qi'ldi.
Test
1.“Ruscha intematsional so'zlar izohli lug‘ati”ning ikkinchi nashri qa-
chon amalga oshirilgan edi?
A) 1978
B)1979
S)1980
D)1981
2. “Tarix terminlari izohli lug‘ati”ning muallifini ko‘rsating.
A) X.Bekmuhamedov
B) H.Bektemirov
S) Y.Bekmurodov
D) S) Bekqulbekov
3. “Tarixiy harbiy terminlar lug‘ati” kim tomonidan tuzilgan?
A) Hojiyev
B) E.Fozilov.
S) H.Bektemirov
D) H.Dadaboyev
4. “Ruscha-o‘zbekcha yuridik atamalar lug‘ati” qaysi nashriyotda chop
etilgan?
A) Fan
B) Akademnashr
S) 0 ‘zbekiston
D) Adolat
5. “Yuridik atamalar va iboralar lug'ati” muallifini aniqlang.
A) A.Saidov
B) Z.Muqimov
S) F.Bakirov
D) H.Bektemirov
6. 2013-yilda “Fan” nashriyotida e ’lon qilingan “Tilshunoslik termin
larining izohli lug‘ati” kimlar tomonidan tuzilgan?
A) A.Hojiyev, N.Mahmudov
108
В) N.Mahkamov, I.Ermatov
S) N.Mahmudov, D.Xudayberganova
D) Z.Muqimov, O.Tursunova
7. 2010-yilda nashr qilingan “Tibbiy terminlar ensiklopedik lug‘ati”da
nechta termin va tushuncha izohlangan?
A) 15 ming
B) 20 ming
S) 25 ming
D) 30 ming
8. 2013-yilda nashr qilingan “Katta tibbiy o ‘quv lug‘ati(ruscha-lotin-
cha-o‘zbekcha)”ning muallifi kim?
A) Y.To‘raqulov
B) M.Turaxanova
S) A.Usmonxo‘jayev
D) E.Basitxanova
9.“Ruscha-o‘zbekcha harbiy terminlar lug‘ati” qachon chop etilgan?
A) 1980
B ) 1981
S) 1981
D ) 1982
109
|
| |
