|
Seminar: Zamonaviy Informatika va axborot texnologiyalari xonasini jihozlash usullari. Ishning maqsadi
|
| bet | 1/2 | | Sana | 08.11.2022 | | Hajmi | 22.63 Kb. | | #29497 |
Bog'liq 8-seminar 13-ma�ruza. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida kombinato, 0byektivka yangi 26657, 1185 7-Mavzu Ped Nazariya 1, 1, Ilmiy tadqiqot va axborot texnologiyalari, 11111111, 1403155899 43559, TEXNIK DIAGNOSTIKA VA TRANSPORT VOSITALARI.PDF, MADINA OPA SHIR2019, Davlat mexanizmi kurs ishi, 3-mavzu. Radiouzatuvchi qurilmaning tuzilish sxemasi, 18201617경제발전경험공유사업KSP산업무역정책자문우즈베키스탄1-101-229
__Seminar: Zamonaviy Informatika va axborot texnologiyalari xonasini jihozlash usullari.
Ishning maqsadi: Zamonaviy Informatika va axborot texnologiyalari xonasini jihozlash usullari haqidagi bilimlarni berish.
Kutilayotgan natija: Zamonaviy Informatika va axborot texnologiyalari xonasini jihozlash usullari haqida nazariy va amaliy ko’nikmalar hosil qilinadi.
Seminar jihozlari: krassvord, kompyuterlar, proyektr.
Reja:
Zamonaviy informatika xonasi
Zamonaviy informatika xonasida o‘quv-tarbiya ishlarini tashkil etish.
Zamonaviy informatika xonasida Internet
Nazariy ma’lumotlar
Kompyuter oldida uzoq o’tirish umurtqa pog’onasida og’riqlar paydo bo’lishiga xamda tez toliqishga sababchi bo’ladi.
Kompyuterdan foydalanishda sog’liqqa zarar yetmasligi uchun ko’z mashqlarini va xarakat mashqlari bajarib turilishi kerak.
1- mashq. Ko’z mushaklari 4 soniya qattiq siqib turiladi, so’ngra ularni ochib, 6 soniya uzoqlarga tikilib turiladi. Bu mashqni 3-4 marta takrorlash kerak.
2- mashq Ko’zlarni 4 soniyaga burun uchiga qaratib, so’ngra 6 soniya uzoqlarga tikilib turiladi. Bu mashqni 3-4 marta takrorlash kerak.
3-mashq. Boshni burmagan xolda ko’zni avval o’ng tomonga qarating va shu xolatni biroz saqlab turib, so’ngra ko’zlarni to’g’riga qaratib, uzoqlarga 6 soniya tikilib turiladi. Xuddi shu mashqlarni ko’zni chap tomonga, pastga va yuqoriga qaratib bajariladi. Mashq 1-6 xisobda bajariladi va takrorlanadi.
Kompyuterdan turli masalalarni hal qilishda foydalanish mumkin. Axborot almashish uchun magnit va kompakt disklardan foydalanish yoki boshqa kompyuterlar bilan umumiy tarmoqqa ulanish kerak bo'ladi.
Kompyuterlarning o'zaro axborot almashish imkoniyatlarini beruvchi qurilmalar majmuiga kompyuter tarmoqlari deyiladi.
Kompyuterlar soniga qarab tarmoqlar lokal, mintaqaviy va global tarmoqlarga bo'linadi.
Lokal tarmoqlar bir binoda yoki bir-biriga yaqin binolarda joylashgan kompyuterlarda o'zaro axborot almashish imkonini beruvchi tarmoq
hisoblanadi.
Bunday tarmoqlarda axborot almashinish aloqa kabellari (ba'zan, telefon tizimi yoki radiokanal) orqali amalga oshiriladi. Bunda foydalanuvchilar tarmoqqa ulangan kompyuterlardagi ma'lumotlarni birgalikda qayta ishlash va ma'lumotlarni ayirboshlash va dastur, chop etish qurilmasi, modem va boshqa qurilmalardan birgalikda foydalanish imkoniyatiga ega bo'lishadi.
Shuning uchun, bittadan ko'p kompyuterga ega bo'lgan firmalar o'z kompyuterlarini lokal tarmoqqa birlashtiradi.
Lokal tarmoqda kompyuterlar orasidagi masofa yaqin bo'lganligi bois, telefon kanallaridan foydalanmasdan axborotni uzatish tezligini oshirish mumkin.
Mintaqaviy tarmoq— biror tuman, viloyat yoki respublika miqyosidagi kompyuterlarni o'zida mujassamlashtirgan tarmoq.
Bunday tarmoqda bir nechta markazlashgan (ya'ni lokal tarmoq-larni birlashtiruvchi) juda quwatli serveriar mavjud bo'ladi va bunday serveriar o'rtasidagi axborot aloqa kabeli, optik tolali yoki sun'iy yo'ldosh radioaloqa kanallari yordamida uzatiladi.
Global tarmoq— dunyoning ixtiyoriy davlatidagi kompyuterlarni o'zida birlashtirish imkoniga ega bo'lgan tarmoq. Bu tarmoq internet (Internet) deb ham yuritiladi
Tarmoqlarning texnik vositalari:Kompyuter tarmoqlari (qisqacha tarmoqlar) server (yoki xizmatchi kompyuter), konsentrator (HUB), axborot uzatish kabellari va modemdan tashkil topadi. Har bir qurilmaning xususiyatini qisqacha yoritib o'tamiz.
Server — tarmoq ishini ta'minlovchi maxsus kompyuter.
Server disklarida kompyuterlarni birgalikda ishlash imkonini beruvchi dasturlar, ma'lumotlar omborlari va boshqalar saqlanadi. Bundan tashqari, serveriar modemli va faksli aloqalarni, ma'lumot-larni bosmaga chiqarish ishlarini amalga oshiradi. Serverda joylashgan dasturlardan foydalanish doirasi umumiy masalaning qo'yilishiga ko'ra cheklangan bo'lishi mumkin.
Konsentrator (HUB)—tarmoqda kompyuterlarni o'zaro axborot al-mashinuvini ta'minlovchi maxsus qurilma (15-rasm). UlarS, 12, 16 ta kompyuterni o'zaro bog'lashi mumkin.
Axborotni uzatish kabellari tarnioqda axborotni bir kompyuterdan boshqasiga uzatish uchun xizmat qiladi (odatda,koaksialkabelishlatiladi).
Modem axborotni kompyuterdan uzatish kabeliga o'tkazuvchi maxsus elektron qurilma.
Modem «modulyator» va «de-modulyator» so'zlari birikmasidan hosil bo'lgan. Bu qurilma yor-damida axborotlar uzatuvchi kompyuterda raqamli ko'rinish-dan analog ko'rinishiga aylantiri-ladi, shuningdek, qabul qiluvchi kompyuterda analog ko'rinishidan raqamli ko'rinishga aylantiriladi. Boshqacha aytganda, modemning vazifasi kompyuterda «0» va «1» ko'rinishida tasviilangan ma'lumotni ikki asosiy chastotalik telefon signallariga va aksincha, telefon signalini «0» va «1» yordamida kodlangan axborot ko'rinishiga o'tkazib berishdan iborat. Modemning asosiy xarakteristikasi bodlarda o'lchanadigan ma'-lumotlarni uzatish tezligidan iborat. Zamonaviy modemlarning tez-ligi 2400, 9600, 14400, 19200, 22880 va 33600 boddan iborat. Elektron aloqalar uchun ushbu modemlarning ixtiyoriysidan foydalanish mumkin.
Kompyuterlar tarmoqda ishlashi uchun serverga kerakli operatsion tizim o'matilishi kerak. Bunday operatsion tizimlar ikki turga bo'linadi. Masalan, Windows for Workdows 95, Windows - 1 Workstation operatsion tizimi serversiz tarmoqlarni tashkil etish imkoniga ega bo'lgan operatsion tizimlar hisoblanadi. Bunday tarmoqdagi kompyuterlar teng huquqli hisoblanadi. Ikkinchi turdagi operatsion tizimlarda tarmoqni hosil qilish uchun maxsus kompyuter — server ajratiladi. Ularga Novell Net Ware NT Server va boshqalarni misol qilib keltirish mumkin. Bunday operatsion tizim kompyuter ishini ishonchli va samarali qilib amalga oshiradi
Internet1— bu minglab lokal va mintaqaviy kompyuter tarmoqlarini bir butun qilib birlashtiruvchi butun dunyo kompyuter tarmog'i.
Internetning paydo bo'lish tarixiga qisqacha to'xtalib o'taylik. 1969-yilda AQSH Mudofaa vazirligining istiqbolli tadqiqotlar agentligi(Advenced Research Projects Agency, ARPA)ga mamlakatdagi barcha harbiy (ilmiy tadqiqot va o'quv) muassasalardagi kompyuterlarni birlashtiruvchi yagona tarmoq yaratish topshirilgan edi. Bu tarmoq harbiy mutaxassislarga axborot almashishga yordam ko'rsatishga mo'ljallangan edi.
Uni yaratishda foydalanuvchilarning tizimga kirish rmkoniyati, boshqa kompyuterlardagi dasturlarni ishlatish, fayl va xabarlarni elektron aloqa orqali uzatish va boshqalar nazarda tutilgan. Eng asosiysi, tizimni ishlab chiqaruvchilar oldiga ishonchli, ayrim kompyuter yoki aloqa kanallari ishdan chiqqanda ham o'z ish qobiliyatini saqlab qoluvchi, «o'ta chidamli» tarmoqni yaratish masalasi qo'yilgan edi.
ARPA Net tarmog'ining rivojlanishi bilan turli tarmoqlarni o'zaro bog'lash, ya'ni yagona tarmoq yaratish muammosi yuzaga keladi. Bunday standart 1974- yilda yaratildi. 1983- yilda esa AQSH Mudofaa vazirliginmg ARPA Net shaxobchalaridagi barcha mashinalarida ishlab chiqilgan stand art lard an foydalanish haqida buyruq chiqarildi. Bu standartlarni ishlatish uchun esa o'sha paytlarda keng tarqalgan operatsion tizim UNIX operatsion tizimi ishlatildi.
1986- yilga kelib AQSH Milliy fanlar fondi (National Science Foundation — NSF) tomonidan o'zining oltita superkompyuterli markazini birlashtirish uchun tayanch tarmoq yaratildi. Bu tarmoq juda quvvatli va yuqori sifatli qurilmalar va AQSH Mudofaa vazirligi tomonidan belgilangan standartlarga asoslangan edi. 1992- yil NSF kompaniyasi ana shu tayanch tarmoqni boshqarishiga kelishib olindi. Ana shu vaqtdan boshlab internet nafaqat davlat muassasalarida, shuningdek, tijorat maqsadlarida ham ishlatila boshlandi. Internet asta-sekin AQSH chegaralaridan chiqib boshqa mamlakatlarga, dastlab Yevropa, keyinchalik Osiyo, Afrikaga ham tarqaldi. Bugungi kunda internet dunyoviy tarmoqqa aylangan.
Internetning tarkibiy qismlari va resurslari haqida qisqacha to'xtalib o'tamiz.
Modem axborotni kompyuterdan uzatish kabeliga o'tkazuvchi maxsus elektron qurilma.
Modem «modulyator» va «de-modulyator» so'zlari birikmasidan hosil bo'lgan. Bu qurilma yor-damida axborotlar uzatuvchi kompyuterda raqamli ko'rinish-dan analog ko'rinishiga aylantiri-ladi, shuningdek, qabul qiluvchi kompyuterda analog ko'rinishidan raqamli ko'rinishga aylantiriladi. Boshqacha aytganda, modemning vazifasi kompyuterda «0» va «1» ko'rinishida tasviilangan ma'lumotni ikki asosiy chastotalik telefon signallariga va aksincha, telefon signalini «0» va «1» yordamida kodlangan axborot ko'rinishiga o'tkazib berishdan iborat. Modemning asosiy xarakteristikasi bodlarda o'lchanadigan ma'-lumotlarni uzatish tezligidan iborat. Zamonaviy modemlarning tez-ligi 2400, 9600, 14400, 19200, 22880 va 33600 boddan iborat. Elektron aloqalar uchun ushbu modemlarning ixtiyoriysidan foydalanish mumkin.
Kompyuterlar tarmoqda ishlashi uchun serverga kerakli operatsion tizim o'matilishi kerak. Bunday operatsion tizimlar ikki turga bo'linadi. Masalan, Windows for Workdows 95, Windows - 1 Workstation operatsion tizimi serversiz tarmoqlarni tashkil etish imkoniga ega bo'lgan operatsion tizimlar hisoblanadi. Bunday tarmoqdagi kompyuterlar teng huquqli hisoblanadi. Ikkinchi turdagi operatsion tizimlarda tarmoqni hosil qilish uchun maxsus kompyuter — server ajratiladi. Ularga Novell Net Ware NT Server va boshqalarni misol qilib keltirish mumkin. Bunday operatsion tizim kompyuter ishini ishonchli va samarali qilib amalga oshiradi.
|
| |
