78
Sovol polyar dielektrikdir. Sovolun dielektrik
xarakteris-
tikaları:
T=+20
0
S-də
tg
= (5-10)∙10
-3
;
=10
11
Omm
E
=
15
kV/mm;
ε=5; m=0,020 mq KOH/q.
Kağız
kondensatorların
hopdurulmasında
maye
dielektrikin yüksək dielektrik nüfüzluluğu olması vacibdir.
Buna
görə,
sovol
kağız
kondensatorlarının
hopdurulmasında tətbiq oluna bilər.
Sovolun özlülüyü transformator yağına nisbətən xeyli
çoxdur. Buna görə də, ondan qızdırmaqla kağız izolyasiyasını
hopdururlar. Sovol yanmayan, yanğın təhlükəli olmayan və
oksidlənməyə qarşı dayanıqlı mayedir. Digər
sintetik maye
dielektrik sovtol olub sovolun polixlordefinilin trıxlorbenzolda
C
6
H
3
Cl
3
məhluludur. Sovolun özlülüyü aşağı (normal) və
donma temperaturu -30
0
S-dir, zəhərlidir. Sovol və sovtol rezi-
ni, boyaları və digər bir sıra materialları dağıdır.
Zəhərli olduqlarına görə bir çox ölkələr (misal üçün, Ya-
poniya) qanunla onların istifadəsini qadağan etmişdir.
Kremniyorqanik (üzvü) yağlar silisium və oksigen atom-
larının molekullarından ibarət olur. Bu rəngsiz, üzvü məhlull-
arda həll olan, metalları koroziyaya uğratmayan, aşağı hiqros-
kopiklikli və şaxtayadavamlı (-70
0
S) və zəhərli
olmayan
yağdır. Dielektrik xarakteristikaları
=2,4-2,8;
79
tg
=(1-3)∙10
-4
;
10
12
10
14
Om
.
m
;
E
d
=14-18 kV/mm.
Kremniy üzvü yağlar yüksək temperaturda işləyən kon-
densatorların kağızlarını hopdurmaq üçün istifadə olunur. Bu
mayenin çatışmazlığına nisbətən tez yanması və neft yağlarına
nisbətən baha olması aiddir.
Ftorüzvü mayelərin molekulları karbon və
ftor atom-
larından ibarətdir. Dielektrik xarakteristikaları:
=2,2-2,5;
tg
= (1-2)∙10
-4
;
10
12
10
14
Om
.
m
;
E=12-19 kV/mm.
Bu yağ transformatorun soyudulan dolaqlarından və
nüvəsin- dən istiliyin transformator yağına nisbətən daha inter-
siv ötürülməsini təmin edir. Dəyərinin yüksək olması geniş
tətbiqinə mane olur.
