29-MAVZU. FAOL TARMOQ USKUNALARI VA AXBOROT XAVFSIZLIGI. Reja: 1. Faol tarmoqlarida axborotni himoya qilish usullari.
2. Kirish nazorati va ruxsar berish.
3. Virtual mahalliy tarmoqlar.
Kalit so‘zlar: FTU, signal, ma'lumotlar yaxlitligi, switch, LAN, tarmoq adapter, Marshrutizator (router), marshrutlash jadvali. Tarmoq (telekommunikatsiya) uskunalari - kompyuter tarmog'ining ishlashi
uchun zarur bo'lgan qurilmalariga aytiladi. Masalan: marshrutizator, kommutator,
hub, patch-panel va x.k. Ularni faol va passiv tarmoq uskunalariga ajratish
mumkin.
Faol tarmoq uskunalari (FTU) - elektr tarmog'i yoki boshqa quvvat
manbalaridan (batareyalar, akkumulyatorlar, quyosh panellari, generatorlar)
quvvatlanadigan
va
signallarni
o'zgartirish,
kuchaytirish
va
boshqalar
funktsiyalarini bajaradigan elektron sxemalarni o'z ichiga olgan uskunalar.
FTU paketli ma'lumotlarni uzatish tarmoqlarida signalni maxsus
algoritmlarga muvofiq qayta ishlaydi, har bir ma'lumot paketida uning manbasi,
maqsadi, ma'lumotlar yaxlitligi va boshqalar to'g'risidagi texnik ma'lumotlar
paketini belgilangan joyga etkazish imkonini beradi.
FTU signalni ushlaydi, uzatadi, texnik ma'lumotlarni qayta ishlaydi, kiruvchi
oqimlarni qurilma xotirasiga o'rnatilgan algoritmlarga muvofiq qayta yo'naltiradi
va tarqatadi.
Kommutator (switch - ko'p portli ko'prik) bir nechta LAN ishchi guruhlarini
birlashtirish uchun ishlatiladigan bir nechta (4-32) portga ega qurilma
183
29.1-rasm. Kommutatorlar Tarmoq adapteri - kompyuterga o'rnatilgan va uning mahalliy tarmoqqa
(MT) ulanishini ta'minlaydigan plata
29.2-rasm. Tarmoq adapteri
184
Marshrutizator (router) MT guruhlarini birlashtirish uchun ishlatiladi,
tarmoq (IP) manzillarini tahlil qilish orqali tarmoq trafigini filtrlash imkonini
beradi
29.3-rasm. Marshrutizatorlar Marshrutlash jadvali - protokol yoki tarmoq kompyuterida saqlangan
elektron jadval (fayl) ko‘rinishidagi ma'lumotlar bazasi bo'lib, manzil va
interfeyslar o'rtasidagi koordinatalarni aniqlaydi.
Marshrutlash jadvali tarmoq yoki xost manzili yoki tarmoq niqobi (maska
podseti) (IPv4 32 (255.255.255.255) 1 ta tarmoq xostini belgilaydi) shlyuz,
interfeys va metrikadan iborat bo‘ladi.
29.4-rasm. Marshrutlash jadvali
185
Repetitor deb radiosignalni qabul qilish, kuchaytirish va qayta tarqatish
bilan sifatli simsiz tarmoq hosil qiluvchi ministansiyaga aytiladi.
29.5-rasm. Repetitorlar Media-konvertor ikkita portga ega bo'lgan, analog signalni raqamli
signalga yoki aksincha amal bajaradigan qurilmalardir.
29.6-rasm. Media-konvertorlar
