Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

Tuzuvchi: Mirishkor tuman 1-son kasb-hunar maktabi. Beknazarov Jamoliddin Bekturdiyevich 
4-ilova 
"Dizel dvigateli ta'minlash tizimi" mavzusi bayoni. 
Reja: 
1. Dizel dvigateli ta'minlash tizimining umumiy tuzilishi 
2. Dizel dvigateli ta'minlash tizimining qismlarini tuzilishi 
3. Dizel dvigateli ta'minlash tizimining qismlarini vazifalari 
4. Dizel dvigateli ta'minlash tizimining ishlash prinsplari 
5. Dizel dvigateli ta'minlash tizimi qismlarining ishlashi 
Dizel dvigatellarining ta’minlash tarmogi yukorida kurib utilgan 
karbyuratorli dvigatellarning yonilgi aralashmasini tayoyrlash usulidan tubdan fark 
qiladi.Dizellarda yonilgini purkash xavo bilan ish aralashmasini silindr bushligida 
harakatlantirish usuli yonilgi yuborish kurulmalari hamda yonish bulinmasining 
konstruksiyasiga boglik. YaMZ va KamAZ dizellarida yonilgini purkash tarmogi 
yukori bosim nasosi va xar bir silindrga yopiq xolda o‘rnatilgan forsunkadan 
iborat.
Bu dvigatellarning ta’minlash tarmogi asosiy ikkita: past va yukori bosim 
shaxobchalaridan iborat. Past bosim shaxobchasi yonilgini bakdan yukori bosim 
nasosiga uzatadi. Yukori bosim shaxobchasi esa ma’lum mikdordagi yonilgini 
ma’lum vaktda dvigatelning silindrlariga uzatadi. YaMZ dvigatellari ta’minlash 
tarmogining umumlashgan chizmasi rasmda keltirilgan. Bak 2 dan yonilgi, 
xaydash nasosi 20 xosil kilgan siyraklanish ta’sirida, dagal filtr 22 ga yuboriladi. 
Bu filtrdan yonilgi mayin tozalash filtri 7 ga, undan yonilgi naychasi 10
orqaliyukori bosim nasosi 19 ga utib, bu nasos yordamida 15 MPa (150 
kgkG‘sm
2
) ga yakin bosim ostida yonilgini purkash forsunkasi 17 ga yuboriladi. 
Yukori bosim nasosi 19 da yig‘ilib kolgan ortikcha yonilgining bosimi 15 MPa 
(150 kgkG‘sm
2
) ga tenglashganda utkazib yuborish klapani 13 ochilib, kaytarish 
naychalari 4 va 11 orqali yonilgi bak 2 ga okib tushadi. Forsunka 17
tirkishlaridan tomib okib chiquvchi yonilgi bakka naycha 18 orqali kaytadi. 
Tarmokda yonilgi bilan dastlabki tuldirish jarayoni xaydash nasosi 20 ning 
korpusidagi kul-yuritmali nasos 12 yordamida amalga oshiriladi. Yonilgi bilan 
kirgan xavoni tashkariga chiqarib yuborish uchun tikin 9 va 14 da parmalangan 
teshikchalar bor. Tarmokda yonilgini tozalovchi asosiy filtr 7 va dagal filtr 22
hamda bakning bugzidagi tur-simli tozalagich 3 dan tashkari, yonilgi qabul 
kilgich 1 kopkogida va forsunka17ning shtutseri 16 da tur-simli tozalagichlar bor. 
Tqasimlash plunjeri pastki chetki nuqta(PChN) holatida polzun yonilg‘i 
uzatishini to‘xtatish teshigini yopadi. Siqish kamerasiga yonilg‘I solenoidli klapan 
yordamida ochilgabn kritish klapani orqali o‘tadi. 

Tuzuvchi: Mirishkor tuman 1-son kasb-hunar maktabi. Beknazarov Jamoliddin Bekturdiyevich 
Mushtchali diskni aylanishi natijasida taqsimlagich yuqori pastki chetki 
nuqta(YuChN)ga siljiydi va ayni bir vaqtda o‘z o‘qi atrofida aylanadi. 
Bu harakatlarning natijasida, yonilg‘i kiritish kanali yopilib, siqish 
kamerasidagi yonilg‘i siqiladi. Bu bosqichda taqsimlash plunjerining ichki kanali 
bilan ulanadi va forsunkalarga yonilg‘i uzatiladi. 
Taqsimlagich plunjeri YuChNga siljiganda, kiritish kanali orqali yuqqori 
bosim kamerasini ochadi, shundan keyin, taqsimlash plunjerining ichki kanali va 
forsunkalarga hamda nasosga yonilg‘i o‘tkazish kanallari o‘rtasidagi bosim 
kompensatsiyalanadi. Shu tarzda tizimdagi bosim kamayadi va forsunkalarga 
yonilg‘i uzatilishi to‘xtaydi. O‘t oldirish kaliti bilan dvigatel o‘chirilganda, 
solenoidli skapanga ta’sir o‘tkazuvchi elektr oqimi uziladi. Prujina ta’siri ostida 
solenoidli klapan suriladigan shtiftni oxirigacha itaradi. Natijada, kritish kanali 
yopiladi va yonilg‘i oqimi to‘xtaydi. Avtomatik ilgarilatish muftasi yuqori bosimli 
yonilg‘i nasosiga o‘rnatilgan. Bu qurilma nasosdan o‘tayotgan yonilg‘i bosimi 
ta’sirida ishlaydi va rostlovchi klapan yordamida boshqariladi. 

Download 11,47 Mb.