656
Yuklash-tushirish jarayonlarni bajarishda sanchqili elektr va avtoyuklagichlar,
shtabelerlar, maxsus qurilmali kranlar qo‘llaniladi. Tagliklar yassi, ustunli va yashikli
turlarga ajratiladi.
Yassi tagliklarga turli burchakli shakldagi, qopdagi, rulondagi va kipdagi yuklar
joylashtiriladi. Paketning turg‘unligini ta’minlash uchun ayrim hollarda yuklar lenta
yoki arqonlar bilan bog‘lab qo‘yladi.
Ustunli tagliklarda taglik burchaklariga vertikal ko‘rinishda mahkamlangan yoki
ajratib olinadigan tirgak-ustunlar bo‘ladi. Bu tagliklar yordamida taraga
joylashtirilgan mayda donador yuklar va har xil mexanizm va agregatlar tashiladi.
Yashik tagliklar kichik hajmdagi konteynerlarga o‘xshash bo‘lib, har xil donador
tarasiz yuklarni tashishga mo‘ljallanadi. Barcha turdagi tagliklar yuklanishiga qarab
ikki va to‘rt tomonlama bo‘ladi.
Paketda tashishni tagliklarsiz quyidagi usullarda tashish mumkin:
1. Paketning o‘rta yoki pastki qismida yuklagichning sanchqisi kiradigan joy
hosil qilib bog‘lanadi.
2. Paket yuqorisida ortish mexanizmlari moslamasining ilgagi bilan ko‘tarish
uchun tugun hosil qilinib bo‘linadi. Tagliklar asosan quyidagi materiallardan:
yog‘och, po‘lat, aluminiy, polimer materiallar va qog‘ozdan tayyorlanadi. Zarur
tagliklar soni
Xt quyidagi formuladan aniqlanadi:
Bunda:
