17
Sahro mintaqasi
IV. tip. Sahro-voha tuproq V.tip. O‘tloqi-voha tuproq.
Tipchalar:4.1.Xususan, sahro-voha
Tipchalar:5.1.Xususan, o‘tloqi-voha
4.2.Sug‘oriladigan taqirli
5.2.Sug‘oriladigan o‘tloqi-voha allyuvial
4.3.Sug‘oriladigan sur tusli qo‘ngir 5.3.Sug‘oriladigan o‘tloqi saz
4.4.Sugoriladigan qumli sahro
5.4.Sug‘oriladigan botqoq-o‘tloqi
4.5.Sahro o‘tloqi-voha
5.5.Sug‘oriladigan sahro-o‘tloqi
4.6.Sug‘oriladigan o‘tloqi-taqirli 5.6.O‘tloqi-taqirli-voha
VI.tip.Sug‘oriladigan botqoq tuproq.
Tipchalar: 6.1.Sug‘oriladigan gilli-botqoq
6.2.Sug‘oriladiigan torfli botqoq
Cho‘l va bo‘z tuproqlar mintaqasida tarqalgan voha tuproqlarining tasnifi
R.Q.Qo‘ziyev (1991 y.) ishi asosida keltirilgan bo‘lib, bu maydonlarning kattagina
qismida tuproq eroziyasi ham o‘z o‘rnini topgan.
Bo‘z tuproqlarda 1990 yil ma’lumotlariga ko‘ra irrigatsion eroziya 2 mln. 904
ming ga yerda sodir bo‘lgan bo‘lib, natijada 40% dan ko‘proq maydonda gumus
miqdori me’yoridan kamaygan. O‘zbekistonda 581 ming ga sug‘oriladigan yerlar
o‘rtacha, 17,6 ming ga yer esa kuchli darajada shamol eroziyasiga chalingan. Ko‘p
yillik tekshirishlar natijasiga ko‘ra shamol eroziyasiga uchragan tuproqlarni haydov
qatlamida (0-30 sm) o‘rtacha 0,33-0,40%, bu jarayondan saqlangan tuproqlarda esa
0,67-0,70% chirindi mavjud. Eroziyaning tuproq unumdorligiga qancha zarar
keltirganligi to‘g‘risida 4-jadval ma’lumotlaridan ko‘rish mumkin.
4-jadval.
