Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat toshkent 2009

ishini hisobga olgan holda har bir talabaga o ‘zini-o‘zi rivojlantirish- 
ning individual ish rejasini tavsiya etish.
5. T a’lim jarayonini tashkil etish va boshqarish, talabalarda m us­
taqil tahsil olish va mustaqil fikrlashni shakli an tirishga imkon bera­
digan zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalarini ongli tan ­
lash va amaliyotda q o ‘llash k o ‘nikmalarini egallashiga erishish.
6. Talabalarning bitirav malakaviy ishlari mavzularini o ‘quv- 
tarbiya jarayonining dolzarb muammolariga bag‘ishlash orqali izchil 
va m untazam ravishda o ‘z saviyasini oshirish va faol ilmiy-tadqiqot 
ishlarini olib borishiga zam in tayyorlash.
Talabalarning ilmiy-m etodik tayyorgarligini takomillashtirishda 
ularning ilmiy dunyoqarashi va ilmiy nazariy tayyorgarligiga asos 
boMadigan ijtim oiy-gum anitar va mutaxassislik fanlarini o ‘qitishda 
kasbiy yo‘naltirilganlik, umumkasbiy fanlarni o ‘qitishda g'oyaviy 
yo‘naltirilganlikni amalga oshirish, kasbiy tayyorgarlikni shakllanti- 
radigan pedagogika, zamonaviy pedagogik texnologiyalar, psixologiya 
kabi o ‘quv kurslari o ‘rtasida uzviylikni ta ’m inlash muhim ahamiyat 
kasb etadi.
M a’lumki, ta'lim jarayoni ham maqsadga muvofiq ravishda 
boshqariladigan tizim hisoblanadi. Har qanday tizim ni maqsadga 
muvofiq boshqarish esa, o ‘z navbatida, faqat teskari aloqa vositasi- 
da amalga oshiriladi. T a’lim jarayonida teskari aloqa sifatida talaba- 
laming bilim darajalarini nazorat qilish va baholash qabul qilingan. 
M azkur masala ta ’lim jarayonining ajralmas qismi sifatida o'zining 
ko‘p asrlik tarixiga ega bo‘lib, bu sohada yetarlicha ilmiy-uslubiy 
tadqiqotlar o ‘tkazilgan.
T a’lim jarayonining yana bir m uhim sohasi borki, bu soha ta ’lim 
jarayonini boshqarishni yanada takomillashtirish imkonini beradi. Bu 
masala har bir yangi o'zlashtirilishi lozim bo'lgan bilimlarning un- 
dan aw al o'zlashtirilgan bilimlar darajasiga bogliqligidir. Agar nav- 
batdagi o'zlashtirilishi lozim b o ‘lgan bilim larni un d an oldingi 
o ’zlashtirilgan bilimlar asosida prognoz etish masalasi ilmiy-uslubiy 
jihatdan hal etilsa va amaliyotda qo‘llansa, bu hoi, birinchidan, 
o‘qituvchilar uchun har bir talabaning navbatdagi bilish faoliyatini 
boshqarishda katta imkoniyatlar yaratadi. Ikkinchidan, har bir talaba 
o ‘zini-o‘zi nazorat qilish imkoniga ega bo Tib, o ‘z faolligini oshiradi.
Bugungi kunda mutaxassis tayyorlashda talabalarning turli fan- 
lardan, shu jum ladan, pedagogik va kasbiy uslubiyotlar b o ‘yicha

bilim, iqtidor va ko‘nikmalarini shakllantirish jarayonini nazorat 
qilish m uhim o ‘rin egallaydi.
T o ‘g ‘ri tashkil etilgan nazorat talabalarni olinayotgan bilimlari- 
n i yanada chuqurlashtirish va eng asosiysi, ulam m g shaxsiy xusu- 
siyatlarini rivojlantirish uchun turli vositalarni tanlash imkonini 
beradi. Talabaning o ‘quv faoliyatiga ta ’sir etishning ikki qirrasi bor. 
Birinchisi-pedagog qo ‘llayotgan usul va m etodlar bo'lsa, ikkinchisi 
pedagogning faqat shaxsiy xislatlariga bog‘liq bo'lgan ta ’sir etish 
vositalaridan foydalanishdir.
Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, oliy ta ’limning uzluksiz tako- 
miHashishida o ‘quv-tarbiya jarayonlarining usul va metodlarini yanada 
mukammallashtirish va talabalar o ‘quv faoliyatini boshqarish m a- 
salalari uzluksiz yechimli m uam m olar qatoriga kiradi.
T a’lim jarayonida bilim, iqtidor va ko‘nikm alar shakllanganli- 
gini nazorat qilish m uhim o ‘rin egallaydi. 0 ‘tkazilgan tajribalarga va 
o'quv adabiyotlarida izohlangan ilg‘or uslublarga asoslanib nazorat - 
ning m ezoni va bajaradigan funksiyalarini quyidagicha belgilash 
mumkin:

Download 6,99 Mb.