Tarmoqlararo ekran va uning vazifalari. Tarmoqlararo ekran —

Download 12,7 Mb. Pdf ko'rish
bet	59/167
Sana	25.05.2024
Hajmi	12,7 Mb.
	#253984

1 ... 55 56 57 58 59 60 61 62 ... 167

Bog'liq
O‘zbekiston respublikàsi raqamli texnologiyalar vazirligi muhamm (1)

1.Tarmoqlararo ekran va uning vazifalari. Tarmoqlararo ekran —
himoyalash vositasi bo‘lib,
ishonchli tarmoq, va ishonchsiz tarmoq orasida ma’lumotlarga kirishni boshqarishda qo‘llaniladi.
Tarmoqlararo ekran
ko‘p komponentli bo‘lib, u Internetdan tashkilotning axborot zahiralarini
himoyalash strategiyasi sanaladi. Ya’ni tashkilot tarmogi va Internet orasida qo‘riqlash vazifasini
bajaradi.
Tarmoqlararo ekranning asosiy funksiyasi — ma’lumotlarga egalik qilishni markazlashtirilgan
boshqaruvini ta’minlashdan iborat.
Tarmoqlararo ekran quyidagi himoyalarni amalga oshiradi:
• urinsiz trafiklar, ya’ni tarmoqda o‘zatiladigan xabarlar okimini takiklash;
• qabul qilingan trafikni ichki tizimlarga yunaltirish;
• ichki tizimning zaif qismlarini yashirish bilan Internet tomonidan uyushtiriladigan xujumlardan
himoyalash;
• barcha trafiklarni bayonlashtirish;
• ichki ma’lumotlarni, masalan tarmoq topologiyasini, tizim nomlarini, tarmoq uskunalarini va
foydalanuvchilarning identifikatorlarini Internetdan yashirish;
• ishonchli autentifikatsiyani taminlash.
Ko‘pgina adabiyotlarda
tarmoqlararo ekran
tushunchasi
brandmauer
yoki
Fire Wall
deb
yuritilgan. Umuman bularning hammasi yagona tushunchadir.
Tarmoqlararo ekran
— bu tizim, umumiy tarmoqni ikki qismga ajratib, tarmoqlararo himoya
vazifasini utaydi va ma’lumotlar paketining chegaradan utish shartlarini amalga oshiradigan koidalar
to‘plami hisoblanadi.
Odatda tarmoqlararo ekran ichki tarmoqlarni global tarmoqlardan, ya’ni Internetdan himoya
qiladi. Shuni aytish kerakki, tarmoqlararo ekran nafaqat Internetdan, balki korporativ tarmoqlardan
ham himoya qilish kobiliyatiga egadir. Har qanday tarmoqlararo ekran ichki tarmoqlarni to‘liq himoya
qila oladi deb bo‘lmaydi.
Internet xizmati va hamma protokollarning amaliy jihatdan axborotlarga nisbatan himoyasining
to‘liq bo‘lmaganligi muammosi bor. Bu muammolar kelib chiqishining asosiy sababi Internetning
UNIX operatsion tizim bilan borlikligida.
TCR/IR (Transtnission Control Protokol/lnternet Protocol) Internetning global tarmogida
kommunikatsiyani ta’minlaydi va tarmoqlarda ommaviy ravishda qo‘llaniladi, lekin ular ham
himoyani yetarlicha ta’minlay olmaydi, chunki TCP/IP paketining boshida xaker xujumi uchun kulay
ma’lumot ko‘rsatiladi.
Internetda elektron pochtani junatishni oddiy protokol pochta transport xizmati amalga oshiradi
(SMTP - Simple Mail Transfer Protocol). Bu protokolda mavjud bo‘lgan himoyalashning muhim
muammolaridan biri - foydalanuvchi junatuvchining maizilini kura olmasligidir. Bundan foydalanib
xaker katta miqdorda pochta xabarlarini junatishi mumkin, bu esa ishchi pochta serverni xaddan
tashqari band bo‘lishiga olib keladi.
Internetda ommaviy tus olgan dastur bu Sendmail elektron pochtasidir. Sendmail tomonidan
junatilgan xabarlar boskinchi xaker axborot shaklida foydalanishi mumkin.
Tarmoq nomlari xizmati (Domain Name System — DNS) foydalanuvchilar nomi va xost-
kompyuterini - manzilini ko‘rsatadi. DNS kompaniyaning tarmoq tuzilishi xakida ma’lumotlarni
saqlaydi. DNSning muammolaridan biri shundaki, bundagi ma’lumotlar bazasini mualliflashtirilmagan

82
foylalanuvchilardan yashirish ancha kiyin. Buning natijasida, xakerlar DNS ni ko‘pincha xost-
kompyuterlarning ishonchli nomlari xakida ma’lumotlar manbaasidan foydalanish uchun ishlatishi
mumkin.
O‘zok, terminallar emulyatsiyasi ximati o‘zok, tizimlarni bir-biriga ulash uchun xizmat qiladi. Bu
serverdan foydalanuvchilar TELNET serveridan ruyxatdan utish va o‘z nomi va parolini olishi lozim.
TELNET serveriga ulangan xaker dasturni shunday urnatishi mumkinki, buning natijasida u
foydalanuvchining nomi va parolini yozib olish imkoniga ega bo‘ladi.
World Wide Web — WWW bu tizim Internet yoki intratarmoqlardagi har xil serverlar ichidagi
ma’lumotlarni ko‘rish uchun xizmat qiladi. WWW ning acosiy xossalaridan biri — Tarmoqlararo
ekran orkali aniq protokol va manzillarni filtrlash zarurligini tarmoqning himoyalash siyosati karori
bilan xal etilishidir.
Har qanday tashkilotning

Download 12,7 Mb.

1 ... 55 56 57 58 59 60 61 62 ... 167

Download 12,7 Mb.

Pdf ko'rish