O’zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi komyuterni tashkillashtirish Mustaqil ish Mavzu: Kompyuterlarni asosiy raqamli mantiqiy sxemalari Bajardi: Baxtiyorov Ilyor toshkent – 2024

Download 93,5 Kb.
bet	1/4
Sana	27.07.2024
Hajmi	93,5 Kb.
	#268797

1 2 3 4

Bog'liq
ilyor.komp.t.m1

MAVZU: Kompyuterlarni asosiy raqamli mantiqiy

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
Komyuterni tashkillashtirish

Mustaqil ish

Mavzu: Kompyuterlarni asosiy raqamli mantiqiy sxemalari

Bajardi: Baxtiyorov Ilyor
TOSHKENT – 2024

MAVZU: Kompyuterlarni asosiy raqamli mantiqiy

sxemalari

Reja:

I Kirish.
II Asosiy qism.
1. Mantiqiy sxemalar.
2. Triggerlar.
3. Summatorlar.
III Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar.
KIRISH
Mantiqiy sxemalar: Raqamli mantiqiy sxemalar, qurilmalar va ularning ulardagi komponentlarining ishga tushirilishini tushinishda foydalaniladigan mantiqiy sxemalardir. Mantiqiy sxemalar bitta yoki undan ko'p hisoblovchi mantiqiy elementlarni (masalan, NAND, NOR, XOR, va s.) ulardan tashkil topgan funksiyalar yordamida birlashtiradi. Bu elementlar uning kiritilgan o'zgaruvchilarni o'zgartirib yoki uni hisoblash uchun ishlatiladi.
Triggerlar: Triggerlar o'zgaruvchilarni saqlash uchun moslashuvchanlar sifatida xizmat qiladi. Bu, kompyuterda ma'lum bir mantiqiy holat kuzatilganda (masalan, bir bitdan ikkiga o'tish) o'zgaruvchini yangilab turadi. Triggerlar umumiy ravishda o'zgaruvchi qabul qiladi va o'zgaruvchini saqlash uchun ichki holatda saqlaydi.
Summatorlar: Summatorlar, kompyuterda sonlar va yig'indilar bo'ylab amalga oshirish uchun ishlatiladi. Summatorlar ichida bir yoki bir nechta sonni qabul qilib, ularni yig'indisini chiqaradi. Raqamli elektronikda, bir nechta bitlar yig'indisini hisoblash uchun moslashuvchanlar mavjud bo'lishi kerak
Bu asoslar kompyuterdagi raqamli mantiqiy jihatni yaratish uchun keng qo'llaniladi. Bu funksiyalar tizimning barcha modullari uchun moslashuvchanlar sifatida xizmat qiladi va keyinchalik tizimning barcha qismlarini birlashtirish uchun qo'llaniladi. Kompyuter tizimining asosiy vazifasi dasturlarni bajarishdir. Dasturlar (hech bo'lmaganda qisman) RAMga kirishlari mumkin bo'lgan ma'lumotlar bilan birga bo'lishi kerak. Operatsion tizim foydalanuvchi jarayonlari va OT komponentalari o'rtasida xotirani ajratish muammosini hal qilishi kerak. Ushbu harakat xotirani boshqarish deb ataladi. Shunday qilib, xotira (storage, memory) ehtiyotkorlik bilan boshqarishni talab qiladigan muhim manba hisoblanadi.
Zamonaviy kompyuterlarning xotira iyerarxiyasi ikkita printsipga asoslanadi: murojaatlarning mahalliyligi printsipi va xarajatlar ishlash nisbati. Murojaatlarning mahalliyligi printsipi shuni ko'rsatadiki, aksariyat dasturlar, xayriyatki, o'zlarining barcha buyruqlari va ma'lumotlariga qo'ng'iroqlarni teng ehtimollik bilan amalga oshirmaydilar, balki ularning manzil maydonlarining bir qismini afzal ko'rishadi.
Ideal holda, har bir dasturchi faqat o'zi uchun berilgan, hajmi va tezligi cheklanmagan xotiraga ega bo'lishni xohlaydi, bundan tashqari, quvvat o'chirilganda uning tarkibini yo'qotmaydi. Biz bu haqda orzu qilganimiz sababli, nima uchun xotirani ham arzonlashtirmasligimiz kerak? Afsuski, mavjud texnologiyalar hali biz xohlagan narsani bera olmaydi. Unda biz nimaga mamnun bo'lishimiz kerak? Vaqt o'tishi bilan xotira iyerarxiyasi kontseptsiyasi ishlab chiqildi, unga ko'ra kompyuterlarda bir necha megabayt juda yuqori tezlikda, qimmat va o'zgaruvchan kesh xotirasi, bir necha gigabaytlik xotira, tezligi va narxi o'rtacha, shuningdek, ancha sekin, nisbatan arzon diskda bir necha terabaytli xotira mavjud. ommaviy saqlash qurilmalari, DVD va USB flesh-disklar kabi olinadigan saqlash qurilmalari haqida gapirmasa ham bo'ladi.
Shunday qilib, biz allaqachon aniqlaganimizdek, zamonaviy kompyuterlarning xotira iyerarxiyasi bir necha darajalarda qurilgan. Bizning ishimizda ushbu darajalarni, ularning tuzilishi va funktsiyalarini batafsil ko'rib chiqamiz.

Download 93,5 Kb.

1 2 3 4

Download 93,5 Kb.