116
Po’latning asosiy turlari
Olish
usuliga qarab, po’latlar, marten, konvertor va elektr po’latlariga bo’linadi.
Po’latlar kimyoviy tarkibi bo’yicha uglerodli va legirlangan bo’ladi.
Turli usullarda olingan uglerodli po’latning qotishiga ko’ra sokin, yarim sokin va
qaynaydigan po’latlarga bo’linadi.
Tarkibiga kiritilgan legirlovchi qo’shilmalarga qarab po’lat xrom-marganetsli,
marganets-nikelg’-misli po’lat va hokazolar deb aytiladi.
Bundan tashqari, tarkibidagi jami qo’shilmalarga ko’ra po’latlar kam legirlangan
(tarkibidagi legirlovchi qo’shilmalar miqdori 2,5% gacha bo’lgan), o’rtacha
legirlangan (tarkibidagi legirlovchi qo’shilmalar miqdori 2,5 dan 10% gacha bo’lgan)
va ko’p legirlangan (tarkibidagi legirlovchi qo’shilmalar 10% dan ortiq) po’latlarga
bo’linadi.
Sifatiga ko’ra po’latlar, odatda, oddiy, sifatli, юqori sifatli va aloҳida юqori sifatli
po’latlarga bo’linadi.
Vazifasiga ko’ra po’latlar quyidagi guruxlarga bo’linadi: konstruktsion po’latlar,
bular turli qurilish qurilmalari va mashinalar detallarini tayyorlash
uchun ishlatiladi;
maxsus po’latlar – bular yuqori olovbardosh
va yeyilishga chidamli,
shuningdek
zanglashga chidamliligi bilan tavsiflanadi; nihoyat, asbobsozlik po’latlari va hokazo.
