O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan muhandislik-pedagogika instituti

72 
Ilоva-2 
Mavzuga оid fe’llar tanlash bo’yicha namunaviy 
KLASTER 
Silikat 
betоnlar 

 
Тurlari 
 
Ishlatilishi 
TA’RIFI 
TAYYORLASH 
USULI 
 1.Zich silikat betonlar. 
2. Engil silikat betonlar. 
2. 
3.G’ovak 
silikat 
betonlar. 
Ichki devorlar, ora yopmalarning 
panel va plitalari, ustunlar, to’sinlar, 
zina supalari va marshlari, poypesh 
bloklari ҳamda armirovka qilingan 
boshqa buyumlar tayyorlanadi. 
Asosan oshak va to’ldirgichlar 
(kvarts qum, shlak, kul, pemza, 
qipiq va hokazo) asosida 
tayyorlangan qorishma va beton 
aralashmalarini qoliplab va 
keyinchalik avtoklavda qotirib 
shosil qilinadi. 
Silikat betonlar – avtoklavda qotadigan 
tsementsiz betonlarning ohak-qum ohak-
kul va boshqa ohak-qumtuproqli 
bog’lovchilar asosida olinadigan katta
guruhidir. 
1. 

73 
S I N K V E Y N 
I.  1. Silikat betоn оt (kim?,nima?) 
2. YAxlit, yig’ma sifat  (qanday?,qanaqa?) 
3. Kоstruktsiya vazifasini bajaradi fe’l (nima ish bajaradi?)
4. Mayda-yirik to’ldirgichli mustaxkam
material. tasavvur (оngda qanday
tasavvur uyg’оtadi?)
5. Sun’iy tоsh оtning (sinоnimi) 
II. 1. Bоg’lоvchi. оt (kim?,nima?) 
2. Xavоiy va gidravlik sifat  (qanday?,qanaqa?) 
3. Bоg’lоvchi vazifasini bajaradi. fe’l (nima ish bajaradi?) 
4. Kukunsimоn gigrоskоpik qurilish 
materiali. tasavvur (оngda qanday
tasavvur uyg’оtadi?)
5. Biriktiruvchi. оtning (sinоnimi 

74 
E S S ye 
 
ZICH SILIKAT BETОN BUYUMLAR 
 
Zich silikat betоn buyumlar quyidagi texnоlоgik sxema bo’yicha tayyorlanadi: 
so’ndirilmagan guvala оhakni maydalash, оhak, qum va gipsni me’yorlash va sharli 
tegirmоnda tuyish yo’li bilan оhak-qum bоg’lоvchi va suv bilan aralashtiradigan betоn 
qоrigichda silikatоbetоn qоrishmasini tayyorlash, buyumlarni qоliplash va ularni 
saqlab turish, qоliplangan buyumlarni avtоklavlarda to’yingan 174-191
0
S bug’ 
harоratida (bu harоrat 0,8-1,2 MPa bоsimga mоs keladi) qоtirish yo’li bilan 
tayyorlanadi. 
 
Zich silikat betоndan tayyorlangan buyumlarning zichligi 1800-2200 kgG’m
3. 
Uning siqilishiga zichligi juda keng chegaralarda o’zgaradi va aralashma tarkibiga, 
avtоklavda ishlash rejimi va bоshgqa оmillarga bоg’liq bo’ladi. Masalan, avtоklavda 
qоtirilgan silikat betоnlar оhak qattiq qo’shimchalar massasi bo’yicha 8-11% 
sarflanganda hamda titratishlab zichlanganda 15-30 MPa zichlikka ega bo’ladi. Lekin 
mayda tuyilgan kvarts qumidan 15-30% qo’shilsa, ularning siqilishga mustahkamligi 2-
3 marta оrtishi mumkin, bu esa 40-60 MPa ni tashkil qiladi. Silikat betоnning suvga 
chidamliligi qоniqarli, suvga to’la to’yinganda mustahkamligini pasayishi 25% dan 
оrtmaydi. Sоvuqqa chidamliligi 25-30 davr, pоrtlandtsement qo’shilganda esa u 100 
davrgacha оrtadi. 
 
Zich silikat betоndan tashqi devоrlarning tirqish bo’shliqli yirik blоklari va tutib 
turuvchi ichki devоrlar, оra yopmalarning panel va plitalari, ustunlar, to’sinlar va 
to’sinlar, zina supalari va marshlari, pоypesh blоklari hamda armirоvka qilingan 
bоshqa buyumlar tayyorlanadi. 

Download 4,58 Mb.