Ishga tayyorlash vositalarining vazifasi xatolar xaqidagi ma'lumotni qisqa vaqt ichida berish. Bu xatolar translyasiya qilish vaqtida, yoki dastur ishlayotgan vaqtda paydo bo‘lishi mumkin (masalan, nol soniga bo‘lish, ildiz ostida manfiy son va x.k.).
Bundan tashqari dastur ishlashini kuzatadigan vositalar mavjuddir (sikllanishni kuzatish, oraliq natijalarni chiqarish va x.k.).
Maxsus dastur ta'minoti ma'lum bir masalalarini yechish uchun yo‘naltirilgan bo‘lib, u hisoblash tizimining aniq sohada qo‘llanishiga qarab samarali foydalanishni taqozo etadi.
MDTga loyixalashtiralayotgan ob'ektlarning o‘ziga xosligini hisobga olgan tadbikiy dasturlar paketi (TDP) kiradi. Bundan tashkari paketlarni boshqarish tizimlari va foydalanuvchini TDP bilan bog‘lovchi (dialog rejimida) vositalar kiradi.
TDPlar 2 xil bo‘ladi: oddiy va murakkab strukturali.
Oddiy TDP EHMning OT boshqaruvi ostida ishlaydigan modullarning majmuasidan iborat. Bunday paketlarda ichki boshqarish va xizmat kilish vositalari yo‘qdir.
Murakkab strukturali TDP dastur-manitor ko‘rinishidagi boshqaruv qism, dastur modullarining kutubxonasi, ichki boshqarish va xizmat qilish dasturlaridan tashkil topadi.
ALTda MDT tuzishda dastur tilini tanlash yechilayotgan masalalar
murakkabligi, xotira hajmi, EHM hisoblash tezligi, UDT imkoniyatlariga bog‘lik. Asosan quyidagi tillardan foydalaniladi. Fortran, Paskal, SI, Delfi (bu tillar muammoga yo‘naltirilgan tillar hisoblanadi), shuningdek mashinaga-yo‘naltirilgan til Assembler.
Mashinaviy grafikani dastur ta'minoti bu grafikaviy ma'lumotlarni kiritish va chiqarish vositalaridir. Kiritish vositalari - maxsus dasturlar paketi bo‘lib, ular grafikaviy ma'lumotni yoritadi. Chiqarish vositalari safiga grafopostraitel va grafikaviy displeylar ishlashini ta'minlaydigan dastur paketlari kiradi.
Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining ta'minot shakllari.
Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimida quyidagi ta'minotlarni ajratib ko‘rsatish mumkin.
Metodik (uslubiy) ta'minot, matematik, dasturiy, texnik, lingvistik, axborotli, tashkiliy.
Metodik (uslubiy) ta'minot - avtomatilashtirilgan loyihalash vositalarining tarkibi bo‘lib, ular foydalanish qoidalari ko‘rsatilgan hujjatlardan iborat.
Matematik ta'minot - matematik usullar va modellarning yig‘indisidan iborat. Loyihalashning avtomatlashtirilgan jarayonini bajarish uchun zarur bo‘lgan matematik ta'minot dasturiy hujjatlari bilan birga taqdim etilgan dasturlarning yig‘indisidan iborat. Matematik ta'minotda loyihani bajarish uchun zurur bo‘lgan modellar va loyiha algoritmlaridan foydalaniladi.
Dasturiy ta'minot - dasturda ishlatiladigan matnli dastur hujjatlari bilan birga berilgan shaklda taqdim etilgan dasturlar jamlanmasidan iborat.
Texnikaviy ta'minot - dastur va ma'lumotlarni kiritish, saqlash, qayta ishlash, tuzatish, operatorning EHM bilan muloqotini tashkil etish, loyiha hujjatlarini tayyorlash uchun mo‘ljallangan o‘zaro aloqada bo‘lgan texnikaviy vositalarning yig‘indisidan iborat.
Lingvistik ta'minot - berilgan ma'lumotlarni imlo xatosini tekshirishdan iborat.
Axborot ta'minoti - avtomatlashtirilgan layihalashni bajarish uchun zarur bo‘lgan va berilgan shaklda taqdim etilgan ma'lumotlar yig‘indisidan iborat. (Turli loyihalar yechimlari, tasvir tarkibi, axborot so‘rovnomasi).
Tashkiliy ta'minot – loyihalovchilar bilan texnik vositalari kompleksining o‘zaro aloqalarini tartibga soluvchi hujjatlar yig‘indisidan iborat.
Mavzu: Avtomatlashtirilgan loyihalash tizim darajalari
Reja:
1. Markaziy hisoblash kopleksi tarkibi.
2. Moslashuvchan avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish bilan bog‘lanish.
Zamonaviy avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining texnik ta'minoti IeRARX ko‘rinishiga ega bo‘lib quyidagi 3 darajaga bo‘lanadi:
- markaziy hisoblash kompleksi (MXK);
- avtomatlashtirilgan ish joyi (AIJ);
- tashqi dasturiy boshqariladigan qurilmalar kompleksi yoki qurilmalar kompleksi (QK)
MXK - loyihalashning murakkab masalalarini yechishda qo‘llaniladi. U o‘rta yoki katta samara bilan ishlaydigan EHMni va standart tashqi qurilmalarni o‘z ichiga oladi. Samara (1936-91-yillarda Kuybishev "Куйбышев") - Samara (rus. Самара) Rossiya Federatsiyasidagi shahar, Samara viloyati markazi. Volga daryosining chap sohilidagi port shahar. Volgaga Samara daryosi quyilgan joyda joylashgan.
MXKni samaradorligini oshirish uchun ko‘p protsessorli yoki ko‘p mashinali komplekslardan foydalanish mumkin.
AIJ murakkab bo‘lmagan masalalarni yechish va avtomatlashtirilgan loyihalash tizimidan foydalanuvchini markaziy hisoblash kompleksi samarali muloqotini uyushtirish uchun mo‘ljallangan. Uning tarkibiga mini EHM va makro EHM, grafik va simvolli displeylar, plotterlar, simvol va grafik hujjatlashtirish qurilmalari, tadbiqiy dasturlar ta'minoti va boshqalar kiradi. Ayrim avtomatlashtirilgan ish joylar uchun grafik ma'lumotlarni qayta ishlashini hisobga olgan holda alternativ ish rejimi xarakterlidir.
Tashqi dasturiy boshqariladigan qurilmalar kompleksi yoki texnologik komplekslar - texnologik avtomatlar uchun mo‘ljallangan konstruktorlik, texnologik hujjatlar va boshqaruv dasturlarni ishlab chiqish uchun tayyorlanadi. Uning tarkibiga katta hajmdagi tashqi xotiraga ega bo‘lgan EHM, dasturiy boshqariladigan qurilmalar va o‘zaro muloqot vositalari kiradi. Bu qurilmalarda muharrirlik, nus’ha olish hujjatlarni arxivlash va boshqa ishlar bajariladi.
Ko‘rsatiladigan darajalarning mavjudligi avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining shunga mos dasturiy va axborot ta'minotini keltirib chiqaradi. Natijada texnikaviy ta'minot darajalari bo‘lgan MXK, AIJ va TK darajalari avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining darajalariga aylanadi. Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimi 1,2 yoki 3 darajali bo‘lishi mumkin. Masalan: bir darajali avtomatlashtirilgan loyihalash tizimi markaziy hisoblash kompleksi asosida quriladi va boshlang‘ich ma'lumotlari hamda hisoblash jarayoni murakkab bo‘lgan vazifalarni boshqaradi. Ikki darajali avtomatlashtirilgan loyihalash tizimlarida quyidagi bog‘lanishlar bo‘lishi mumkin:
1) Markaziy hisoblash kompleksi - avtomatlashtirilgan ish joyi
2) Markaziy hisoblash kompleksi - texnik hujjatlar
3) Avtomatlashtirilgan ish joyi - texnik hujjatlar.
Murakkab ob'ektlarni avtomatlashtirilgan loyihalash imkoniyati ko‘p jixatdan uch darajali avtomatlashtirilgan loyihalash tizimida amalga oshiriladi. Uning tarkibiga markaziy hisoblash kompleksi, AIJ va TXlar kiradi.
Moslashuvchan avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish bilan bog‘lanish
Mahsulotni avtomatlashtirilgan loyihalash konstruktorlik hujjatlarini va boshqaruv dasturlarini ishlab chiqish bilan yakunlanadi. Loyihalashning yakuniy bosqichlarida texnologik o‘zgartirishlar va to‘ldirishlar kiritiladi. Keyin namunaviy mahsulot tayyorlanadi uni tahlil qilgandan so‘ng loyiha attestatsiyadan o‘tkaziladi (baholanadi). Bu texnologik kompleks tarkibiga avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish qatorini kiritish asosida amalga oshiriladi. Attestatsiyadan o‘tgan boshqaruv dasturli axborot tashuvchilardan nus’halar olinadi va ular asosida shu qurilmalarni boshqa mahsulot ishlab chiqarish uchun qayta moslashtiriladi. Ushbu ko‘rsatilgan jarayon moslashuvchi avtomatlashtirilgan ishlab chiqarishni amalga oshirishning asosiy sharti hisoblanadi.
Mavzu: Hisoblash tizimlari
Reja:
1. Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining texnik vositalarini hisoblash tarmoqlariga birlashtirishning afzalliklari.
2. Hisoblash tarmoqlarini xususiyatlari bo‘yicha klassifikatsiyalanishi.
Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimi komplekslarining va ayrim EHMlarning huquqiy tarmoqlanish vositalari tarkibiga moslashtirish, ma'lumotlarni uzatish va to‘liq qayta ishlash apparatlarni kiritishni talab etadi.
Bunda avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining texnik vositalari hisoblash tizimlariga birlashadi. Hisoblash tizimlarini bunday tashkil etishning avtomatlashtirilgan loyihalash tizimida quyidagi afzalliklari bor:
1. Tashkilotning ma'lum bir qismidagi apparatlardan foydalanuvchilar hisoblash tizimlarining turli tarmoqlardagi ma'lumotlar bazasi va dasturi vositalaridan foydalanishlari mumkin. Bu avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining funksional imkoniyatlarini kengaytiradi.
2. Turli EHMlar o‘rtasida ishning ratsional taqsimlanishini ta'minlash imkoni tug‘iladi.
3. Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining texnik vositalarini ishonchli ishlashi oshadi.
Hisoblash tizimlari bir nechta xususiyatlari bo‘yicha klassifikatsiyalanadi. Bu klassifikatsiya birinchi jadvalda ko‘rsatilgan.
jadval-1
Hisoblash markazining klassifikatsiya xususiyatlari
|
Aloqa turlari
|
Eslatma
|
Aloqa topologiyasi
|
Radial, xalqali, radial-halqali, taqsimlangan (markazlashgan)
|
Тarkibida MХK va bir qancha AIJlar bo’lgan ikki darajali ALТlar
|
Ma’lumotlarni uzatish vositalari tarkibi
|
Bir xil
|
Dasturiy bir-biriga mos keladigan EHMlardan tashkil topgan
|
Ma’lumotlarni uzatish usuli
|
Kommutatsiyalangan kanal bilan;
kommutatsiya xabari bilan;
kommutatsiya paketi bilan;
aralash kommutatsiya bilan
|
Aloqa seansida tezlikning o’zaro bog’langan tarmoq tugunlari o’rtasida tranzit kanallar paydo bo’ladi;
Хabarlarni kommutatsiya qilish markazi orqali bosqichma-bosqich uzatish;
Bir xil uzunlikdagi axborot paketlarini bosqichma-bosqich uzatish;
Хabarlar kanallari va paketlari birgalikda kommutatsiya qilish.
|
Boshqarish usuli
|
Markazlashtirilgan
Markazlashtirilmagan
|
Markaziy aloqa tuguni orqali ma’lumotlar oqimi boshqariladi;
Ma’lumotlar oqimini boshqarish tarmoq tugunlari bo’yicha taqsimlangan.
|
Aloqa tugunlarning uzoqlanganligi
|
Mahalliy;
distansiyali
|
Aloqa tugunnlar orasi biror L masofa bilan chegaralangan;
Masofalar L masofadan ortiq.
|
Mavzu: Ma'lumotlarni tele qayta ishlash, moslashtirish va uzatish qurilmalari
Reja:
1. Ma'lumotlarni tele qayta ishlash, moslashtirish va uzatish qurilmalari tarkibi. Aloqa tizimlari.
2. Ma'lumotlarni uzatish multipleksorlari.
3. Ma'lumotlarni uzatish apparatlari.
4. Abonent punktlari va interfeyslar.
Ma'lumotlarni tele qayta ishlash, moslashtirish va uzatish qurilmalari bir-biridan uzoqda joylashgan ish joylari bilan aloqani tashkil etish, ko‘p darajali va tarmoqlangan ALTda mashinalararo ma'lumotlarni almashish uchun mo‘ljallangan.
Bu qurilmalar tarkibiga aloqa tizimlari (telefon va telegraf kanallari, rele va kabel liniyalari), ma'lumotlarni uzatish multipleksorlari (MUM), ma'lumotlarni uzatish apparatlari (MUA), abonent punktlari (AP) va interfeyslar (I) kiradi. Bundan tashqari kolektiv EHM (KEHM) va personal kompyuter (PK) lardan foydalaniladi.
Multipleksorlash (ingl. multiplexing, muxing) — multpleksor qurilmasi yordamida bitta kanaldan bir qancha oqimlarni (kanallarni) uzatish, ya'ni kanalni zichlashtirish.
Informatsion texnologiyalarda multipleksorlash deganda bir nechta vertual kanallarni bittaga birlashtirish tushuniladi. Misol sifatida video kanal bir yoki bir nechta audio kanallar bilan birlashgan videofaylni keltirish mumkin.
Ma'lumotlarni uzatish multipleksori multipleksorning kiritish chiqarish kanaliga standart interfeys orqali ulanib, EHMdan abonent punktlariga va boshqa EHMlarga axborotlarni uzatish va ularni qisman qayta ishlashini boshqaradi.
Agar qayta ishlash qisman ma'lumotlarni uzatish multpleksorida bajarilsa, EHMning markaziy protsesseriga tushadigan kuchlanishni kamaytirish mumkin. Bu holda MUM tele qayta ishlash protsessoriga aylanadi.
Ma'lumotlarni uzatish apparatlari MUM va abonet punktlarini aloqalar kanali bilan bog‘lanishni ta'minlaydi.
Abonent punktlari EHMga ma'lumotlarni uzatadi va qabul qiladi. Agar abonet punktlari qabul qilayotgan va uzatayotgan ma'lumotlarni qayta ishlasa bunday abonet punktlarini intelektual deb ataladi.
Ma'lumotlarni uzatuvchi apparat quyidagi vositalardan iborat:
- modemlar va signallarni qayta ishlash vositalari;
- kommutatsiya qiladigan aloqa liniyalari uchun chaqiruv vositalari
- kommutatsiya qilinadigan aloqa liniyalari uchun himoya vositasi.
Modem (modulyasiya va demodulyasiya uchun vosita) multipleksordan yoki abonent punktidan ikkilik signallarini aloqa liniyalari bo‘yicha uzatish uchun uzatish chastotasida modulyasiya signallarini o‘zgartiradi. Qabul qilayotganda esa teskari o‘zgartirishlarni (demodulyasiyani) amalga oshiradi.
Kommutatsiya bu bir necha bir – biriga bog‘liq bo‘lmagan doimiy mavjud bo‘lgan kanallarni bitta ulama kanalga ketma – ket ulanish jarayonidir, bu ulanish faqat aloqa vaqti davrida bo‘lib, bu vaqt davomida kommutatsiyalanadigan kanalning chetki nuqtalaridagi foydalanuvchilar o‘zaro muloqat, ya'ni axborot almashinuvi imkoniga ega bo‘lishlari kerak. Kommutatsiyalanadigan kanal komponentlari bo‘sh, ulana oladigan va ulanishning zarur yo‘nalishida joylashgan sonidan tanlab olinadi.
Kanallar kommutatsiyasi analogli yoki raqamli bulishi mumkin.
Analogli kommutatsiya deb analogli signallar ustidan mulojamalar vositasi bilan kommutatsiyalanadigan kanalning chetki nuqtalari o‘rtasida ulash o‘rnatish jarayoniga aytiladi.
Raqamli kommutatsiya deb raqamli signallarni analogli signalga aylantirmay ular ustida muolajama bilan kommutatsiyalanadigan kanalning chetki nuqtalari o‘rtasida ulash o‘rnatish jarayoniga aytiladi.
Elektr aloqa traktlarida ikkita asosiy ko‘p kanalli uzatish usuli bor, ya'ni bitta traktda ko‘p sonli kanallarni tashkil etish: chastotali usul (ChKA) va vaqtli usul (VKA).
Chastotali usul chastota spektrida har xil kanallar uchun alohida polosani ishlatishga asoslangan.
Vaqtli usul har bir kanalga qisqa vaqt oralig‘ini berishga asoslangan. Bu vaqt oralig‘ining davomida kanaldan uzatilayotgan signal qiymat otschyoti ishlab chiqiladi. Jarayon doimiy vaqt intervali o‘tgandan keyin takrorlanadi.
Analogli usulga amplituda-impulsli modulyasiya (AIM), kenglik-impulsli modulyasiya (KIM) va faza-impulsli modulyasiya (FIM) kiradi (rasm.1)
AIM da signal amplitudali bo‘yicha modulyasiyalanadi.
KIM da impuls kengligi o‘zgartiriladi, lekin signal amplitudasi o‘zgarmaydi.
Agar kenglik bo‘yicha modulyasiyalangan impulslarni doimiy amplitudali va davomiylikli, impulslariga almashtirsak, lekin kenglik bo‘yicha modulyasiyalangan impulslar o‘zgarayotgan qirqimlarga mos holda joylashtirsak FIM hosil bo‘ladi.
Impulsli modulyasiyani anologli usullarining umumiy nuqsonlari modulyasiyalangan signalni uzatish uchun ishlatilayotgan aloqa liniyalarining elektrik parametrlariga qattiq talablar hisoblanadi. Bu xalaqit beruvchi signallarni ta'sirida signal shaklini o‘zgartirish qabul qilishi tomonida shovqin ko‘rinishida paydo bo‘lishi bilan asoslanadi. Uzatish trakti qancha uzun bo‘lsa, shovqin qiymati shuncha ko‘p.
Amaliyotda aloqa liniyalari bo‘yicha AIM signalni uzatish imkon yo‘qligi bilan hosil bo‘lgan chegaralashlar o‘zgartirishining raqamli usulini yaratishni talab qildi.
Raqamli usulga impuls-kodli modulyasiya (IKM) va delta-modulyasiya kiradi.
Impuls-kodli modulyasiyada AIM signal kvantlanadi va kodlanadi.
Delta-modulyasiya g‘oyasi takt intervalida anolog signal qiymatini belgi o‘zgarishini liniyadan uzatish hisoblanadi. Diskretlash chastotasi 3-4 barobar katta bo‘lishi kerak.
Rasm. 1. Modulyasiyaning anologli usullari.
Ma'lumotlarni uzatish apparaturasi quyidagicha bo‘ladi:
- past tezlikli axborotni uzatish tezligi 200 bit/sek (standart telegraf kanali orqali),
- o‘rta tezlikli 4800 bit/sek (tonal chastotali kanallar orqali),
- katta tezlikli 4800 bit/sekdan yuqori (keng chiziqli kanal orqali).
Abonent punkti boshqaruv vositalari bo‘lgan bir yoki bir nechta tashqi qurilmalardan tarkib topadi. Boshqaruv vositalari tashqi vositalar ishini avtonom ravishda yoki EHM yordamida ta'minlaydi.
Interfeyslar - turli bloklarning ishini konstruktiv razyomlar orqali moslashtiradi.
Mavzu: Loyihalanuvchilarning avtomatlashtirilgan ish joyi
Reja:
1. Avtomatlashtirilgan ish joyining avtomatlashtirilgan loyihalash tizimidagi o‘rni.
2. Avtomatlashtirilgan ish joyining ish rejimlari.
3. Avtomatlashtirilgan ish joyining texnik vositalari.
4. Avtomatlashtirilgan ish joyining rivojlanish yo‘llari.
5. Avtomatlashtirilgan loyihalash tizim texnik vositalarni komplektlash.
Loyihalovchilarning avtomatlashtirilgan ish joyi (AIJ) texnik vositalarining kompleksidan iborat bo‘lib, operatorlarni EHMga operativ va yengil kirishini hamda dialog ish rejimida loyihalashning itaratsion siklini amalga oshirishni ta'minlaydi. Avtomatlashtirilgan ish joyi - EHM bilan grafikaviy ko‘rinishda axborot almashish imkoniyatini beradi. Avtomatlashtirilgan ish joylari avtonom avtomatlashtirilgan loyihalash tizimlari asosida yoki fuknsional-logik, sxematexnik asbobni - texnologik konstruktorlik loyihalashning tizim qismi sifatida ishlatilishi mumkin. Avtomatlashtirilgan ish joyi komplekslari quyidagilar sifatida ishlatilishi mumkin:
-ko‘p darajali avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining bitta darajasi,
-MXK darajasidagi ish joyi,
-konstruktiv loyihani turli texnologik uskunalarga moslashtirish uchun mo‘ljallangan, texnalogik komplekslar,
-texnologik yo‘nalishdan biri,
-avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining tizim va tadbiqiy dasturlar ta'minotda ishlab chiqish uchun mo‘ljallangan vositalar kompleksi.
Avtomatlashtirilgan ish joyini ikkita ish rejimini ko‘rsatib o‘tish mumkin - avtonom va MXKsi bilan bog‘liq.
Avtonom rejim - yuqori samaradorlikni va katta operativ xotirani talab qilmaydigan ayrim masalalarni yechishda ishlatiladi. Bular odatda grafikaviy va matnli axborotlar tahrir qilish va hujjatlashtirish ishlari bilan bog‘liq.
Loyihaviy masalalarga misollar:
-mexanik qismlarni, boshqaruv perfotasmalari va xujjatlar bilan birga, loyihalash,
-elementlarni joylashtirish (trassirovka),
-dasturli boshqariladigan stanoklar uchun boshqaruv perofotasmalarini tayyorlash,
-konstruktiv loyihalash.
MXK bilan bog‘liq ravishda ishlatilganda avtomatlashtirilgan ish joylarining texnikaviy dastur vositalari avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining interaktiv grafikaviy kompleks rolini o‘ynaydi va loyihaviy jarayonlarni bajarishni ta'minlaydi. Bu holda avtomatlashtirilgan ish joyining asosiy vazifasi loyihalovchining avtomatlashtirilgan loyihalash vositalari bilan samarali muloqatini (bog‘lanishini) ta'minlash.
Misollar keltiramiz:
-katta hajmdagi boshlang‘ich ma'lumotlarni, topshiriqlarni kirgizish va tahrir qilish,
-avtomatlashtirilgan loyihalash tizimi ishini boshqarish,
-loyihalash natijalarini ko‘rsatish va tahrirlash,
-texnik xujjatlarni chop etish,
-mahsulotlar elementlarini modellash va optimallashtirish,
-elementlarning komponovkasi va trassirovkasi,
- ma'lumotlar bazasini yaratish va to‘ldirish.
Avtomatlashtirilgan ish joyi texnik vositalari
Avtomatlashtirilgan ish joylarida texnik vositalar yuqori ishlab chiqarish quvvatiga ega bo‘lgan EHM atrofida guruhlanadi.
U o‘tkazuvchanligi yuqori bo‘lgan kanallar orqali tashqi qurilmalar, komplekslar va boshqa avtomatlashtirilgan loyihalash tizimlari bilan bog‘langan. Ish joyining texnik vositalari «Umumiy shina» tipidagi interfeys orqali kanallarga ulanadi. Ular matnli va grafikaviy kiritish va chiqarish vositalaridan iborat. Avtomatlashtirilgan ish joylarining texnik vositalar tarkibi 2- jadvalda keltirilgan
jadval-2
AIJ modeli
|
Mo’ljallanishi
|
Тexnik vositalar tarkibi
|
AIJ-R-01
|
Boshqa variantlar asosi sifatida minimal bazani komplekti
|
EHM samaradorligi 2 GGs, OX sig‘imi 2 Mb. Tashqi xotira 120 Gb, displey.
|
AIJ-R-02
|
Matnli va grafik axborotlarni kiritish va tahrir qilish. Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining MХKsi bilan muloqatni kompleksi
|
AIJ-R-01, grafikli displey bilan
|
AIJ-R-03
|
Dastur ta’minotini ishlab chiqish uchun instrumintal kompleksi
|
AIJ-R-01, DZM - 180 mozaikli ma’lumotlarni chiqarish vositasi bilan
|
Avtomatlashtirilgan ish joyining rivojlanish yo‘llari
Avtomatlashtirilgan ish joylarining kelajakda o‘sishi quyidagilarga bog‘liq:
- yangi texnik vositalarini qo‘llash;
- yangi bazaviy amaliy dasturlarni ishlab chiqish;
- avtomatlashtirilgan loyihalash texnologiyasini rivojlantirish;
- avtomatlashtirilgan ish joyini internet tizimlari bilan bog‘lash.
Yangi avtomatlashtirilgan ish joylarini ko‘rsatkichlari:
- samaradorligi - 9-10 mlrd/sek;
- tashqi xotira hajmi 500 Gbaytgacha;
- aloqa kanallari orqali axborot almashish tezligi - 2 Gbayt/sek ortiq;
- Ish joylari rejali grafik va ekran yuzasi bir necha kvadrat metr bo‘lgan dipleylar bilan jihozlanadi.
Avtomatlashtirilgan loyihalash tizim texnik vositalarni komplektlash
Texnik vositalarni komplekslash quyidagi talablar asosida amalga oshiriladi: - to‘lalik; unifikatsiya; - kengaytirish; - rezervlash; - ishlab chiqarish va ishlatilishni yuqori samaraligi; - ishlatishni va texnologiyasini qullayligi texnologik vositalari bo‘ylab to‘plamliligi Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimini barcha guruh texnik vositalarini yig‘indisi avtomatlashtirilgan loyihalashning hamma bosqich operatsiyalarini bajarish texnik vositalarni uni fikatsiyasi bir turdagi jihozlarni, avtomatlashtirilgan loyihalash tizimini turli darajalardagi bir xil vazifasini bajarishini bildiradi. Texnik vositalarni kengaytirishni samaradorlikka va loyihalashni avtomatlashtirish darajasiga bo‘lgan talablarni o‘zgartirishga, texnik vositalardagi sifat va sonli o‘zgartirishlarni bildiradi. Texnik vositalarni rezerflanishi u yoki bu vositalarni dublanishi, ular avtomatlashtirilgan loyihalash tizimining to‘xtab qolishi yoki buzilishini oldini oladi. Avtomatlashtirilgan loyihalash tizim muqobil ishlashiga texnik vositalarni ko‘pligi ijobiy natija beradi.
Texnik vositalarni ishlatishdagi iqtisodiy samaradorligini ishlab chiqarish ko‘rsatkichlarini yuqori bo‘lishini ta'minlaydi. Texnik vositalarni qulayligi loyihalovchilarni qulayligi ishlatilishi va texnologiyasini loyihalovchilarni ishlab chiqarishi samaradorligini oshishiga va dasturiy chiziq - apparat ta'minotini yaxshilash hisobiga operatorni Ehm bilan o‘zaro bog‘lanishdagi qatorlar darajasini pasayishiga olib keladi. Texnologik vositalarni texnologik mosligi, mavjud uskunalarning mahsulotini loyihalash texnologiyasiga qanchalik mos kelish darajasi bilan tavsiflanadi. Yuqorida keltirilgan talablarga mos kelishi oxirgi yillarda avtomatlashtirilgan loyihalash tizim unifikatsiyalashtirishgan mualliflar asosida qurish maqsadga muvofiq deb tan olingan. Ular rivojlangan texnik va bazaviy dastur vositalarga ega.
Tashqi vositalar moduli tarkibida mikroprotsess oddiy hisoblash vositalari asosida yaratilayotgan «Intellektual terminallar» va «muhandislik grafikaaiy stansiyalar» keng joy olmoqda.
Mashinaviy grafikani dastur ta'minoti bu grafikaviy ma'lumotlarni kiritish va chiќarish vositalaridir. Kiritish vositalari - maxsus dasturlar paketi bo‘lib, ular grafikaviy ma'lumotni yoritadi. Chiќarish vositalari safiga grafopostraitel va grafikaviy displeylar ishlashini ta'minlaydigan dastur paketlari kiradi.
| 