.
^ _ !л!1 ' •'
: 'V
;
ш г - -.’та
•
Щмя
. ,
|.. Ваайер^ а г и. .!]
йспйникбумаги
~ ■
Макет
Р ^ й м а гк . ,
■
|Д4 210 х 297 ггмтг
121см
^
\
£ьюота:
¡
29,7
см
у \
; ‘ Д в д '*
• ^Ориентация
Й ' Й . р-ь - н* : *•
I
! 1
Альбомная
..
^
Примвии|К ■
1
•' « . ¿ Ж
ч Д
|к°всем у Д(ж ум енгу
10.1Н.-гакт.
Предварительный просмотр Ьиупщ’ыпаШш qog'o/gд сЫ чатИёаг
о1(1т скгапёа ко’п8Ь исЬип ¡яЫаПНЬ, quyidagi ти1оцо1 оупав! ИовИ Ьо’1ас11
(10.19.-га8т):
Ф а й л
¡Правка ч Д и «; Вот^вка.^Формаг. С е ^ К ^ г ^ ё М и ц а
-
Н£к
! ' г . £
1
V в
с
м Л П?
1$а
$Жючз
*
„ ..................
. , .
==
in.19.-ra.sm.
Печаль Ьиуги§Ч-та1пл1 qog’o7.ga chiqarish (рпШсг) исЬип 1БЫа111ас11
(10.20,-га5т).
201
и * в ^ е т №
i - т
и чг »
^ " .-f* Xw^MW1- /. .’/.‘"'^Р'-
Свсистаа -vj *^>
1
J - -*'h'> * . Щ *
tjn,inff^eflW'ÇtÎ'v
S Чнаю^лй*'"
*TTw
: ■
1 раздал« i
км
aarairatfte- [1апрЦ и# 1 3 1 Н 2
•
■■
y 1-, ’•
^
7
•.rr-
'*'''*'''À$Èhki
£®P-E«
-o
.^ r • '' ,rfs*ç- v^aL
SË$U
i; 'i ’
Напечатать.*
f a *
to " :
/ 0.20.-rasm .
Format tavsiyanomasi
Ф ормат tavsiyanomasi rasmda ko’rsatilgan bandlardan tashkil topgan
(10.21.-rasm).
^ёрвис
Хаблица !
I jjjî ‘ . Щ д о р ^ ы Л К т ^
'Абзац!
i *
Табуляция'л^'^
Обрамление и “
■(fvf ■■“'
'■' &fû'■
Ь'Щ ,
*v
»
v • ■ i ' ' # K ' F ' !* *É
10.21 .-rasm.
Endi Ф орм ат tavsiyanomasini ko’rib chiqamiz.
Шрифт bandi orqali quyidagilami bajarish mumkin:
1. Yozayotgan yozuvimiz turini aniqlash. Yuqorida keltirilgan muloqot
202
oynasida yozuv turlari mavjud. Xohishga ko’ra sichqoncha orqali xohlagan
yozuv turini tanlash mumkin.
2. Matnni norma! (обычный) holatda, qiya (курсив) holatda, yarim
qalin (нолижириый), qiya va qalin (полужирный курсив) holatlarda yozish
imkonini beradi.
3. Harflar yoki harflar tizimi o’ lchovini kattalashtirish (1638 gacha),
kichikiashtirish (1 gacha).
4. Tagiga chizish (подчеркивания) bo’ limida esa yozuv tagiga chiziqli,
to’g ’ri, ikki chiziqli, chiziqlar chizish.
5. Harflarga ranglar berish.
6. Ta’sirlar bo’limida (эффекты) yozuv o’ rtasidan chiziq o’tkazishimiz,
yozuv yuqorisiga yoki pastiga ko’rsatkich yozish mumkin.
Endi Интервал (oraliq) bo’ limini ko’rib chiqamiz:
1. Интервал (oraliq) - yozayotgan yozuvlar, aniqrog’ i harflar oralig’ ini
kengaytirib (разреженний) yoki orasini zichlab (уплотненный) yozish
mumkin.
2. Положение (holat) bo’ limida yozayotgan harflarni yoki yozuvlam i
satrdan yuqoriroqda yoki pastroqda yozish tanlanadi.
3. Величина (kattalik) bo’ limida - harflar oralig’ ini boshqacha usulda
kengaytirish yoki zichlashtirish mumkin. Bu ishni kursorni raqam yonidagi
belgi ustiga keltirib bajariladi. Yuqoridagi amallar bajarilishi Например
(namunada) ko’rib boriladi.
Абзац bo’limida- yozayotgan matnlarni, she’rlarni va boshqa hujjatlami
mos, qulay holga kcltiriladi.
Buning uchun quyidagilarni bajarish lozim:
1. Отступ (chekinish) - kursor bilan belgilangan abzasni o’ngga yoki
chapga surishimiz mumkin. Bu bo’ lim ko’proq she’rlar uchun xosdir.
Misralarni o’ngga yoki chapga surib, ularni qog’ozga mos holda joylashtirish
mumkin.
2. Belgilangan abzasni oldingi abzasga yoki misrani oldingi misraga
yaqin yoki uzoqlashtirib joylashtirish mumkin.
3. Междустрочный (satrlararo) bo’ limida satrlami 1. 5 satrlik oraliqda,
ikki, uch satrlik kenglikda yoki minimum kenglikda yozishimiz yoki shu
holatga keltirish;
4. Выравненно (tekislash) bo’ limi orqali misralarni, abzaslami o’rtaga,
chapga, o’ngga joylashtirish;
Нумерация bo’ limida abzaslarni raqamlash, harflarni katta-kichik qilib
yozish;
Границы и заливки (ramkalash va to’ldirish) yordamida quyidagilar
bajariladi:
1. Ramkalash uni uch xil usuli mavjud, y a ’ni: Нет (ramkasiz), Р ам ка
(ramkali), va Тень (soyali). Yozayotgan matnlarni shu bo’ lim orqali ramkalay
olamiz va namuna orqali esa qanday shaklga keltirilganligini batafsi! ko’rib
boriladi.
203
2. Ramkani chizig’ini o ’zgartirishda (qalin yoki ingichka, shtrixli yoki
nuqtali, ikki chiziqli bo’limlardan foydalaniladi. Chiziqlar o ’lchamini esa oldin-
dan tanlash;
3. С вет (rang) orqali- chiziqlar rangini o’zgartirish;
Заполнение (to’ldirish) bo’lim ida chizilgan ramka foni rangini, Узор
(naqshi)ni o’zgartirish; Naqshni 5% dan boshlab xohlagancha qalinlashtirish;
Bajarayotgan amallar shu muloqot oynasida kuzatib turiladi.
Колонки (ustunlar) bo’lim ida matnlarga ustun (kolonki) tanlaymiz.
Ustunlar matnni ikkiga, uchga va hokazo bo’laklarga ajratadi. Chizmada
ko’rsatilgan ramkalami sichqoncha yordamida tanlashimiz mumkin. Tanlagani-
mizdan keyin ekrandagi yozuv tanlagan ramkaga tushadi. Bu yerda ustunlarga
ajratibgina qolmasdan, ularga raqam qo’yish va tanlagan astuniarimiz oralig’ini
kengaytmasini toraytirish mumkin.
Б укви ц а (harf) buyrug’i harflar turini, ulami katta-kichikligini, bosh
harflarni kattalashtirib yozish imkonini beradi.
Список (ro’yxat) buyrug’ining uch bo’limi: М аркированный (marker-
lash), Н умерованный (raqamlash), Многоуровневый (ko’p darajali) bor.
Ro’yxatlarga belgi qo’yish (M arkerlash):
WORD turli ro’yxatlami har bir satri boshiga qo’shimcha simvollami
qo’yish imkoniga ega. Bu am allar belgilash buyrug’i ostida amalga oshiriladi.
Oddiy holda bu belgilar qora doiracha shaklida bo’ladi. WORD bezak uchuri
ishlayotgan belgilarni o’z xohishimizga ko’ra ulaming o ’lchovini, shaklini va
rangini o’zgartira oladi.
S tan d art belgilar (Markerlar):
Ular ro’yxatda markerlar bilan bezash uchun quyidagilami bajaradi:
Ro’yxatdagi belgi qo’ymoqchi bo’lgan abzasni sichqoncha bilan belgilaydi;
qurollar panelidan quyida ko’rsatilgan belgilash yoki markerlash klavishasini
bosiladi.
Bu klavisha yordamida Ro’yxat (Список) muloqot oynasi mavjud bo’lgan
belgilarni qo’ya oladi. Agar biz belgilaming o’lchami va shaklini o’zgartirmoq-
chi bo’ lsak, quyidagilami bajarish kerak :
a) Ro’yxatdagi abzaslami tanlash;
b) Format ro’yxat buyrug’ini bajarish va belgilash (markerlash) bo’limini
tanlash.
v) Biz ishlamoqchi bo’ lgan belgi turini tanlab, OK klavishasini bosiladi.
Ro’yxatlami raqamlash (Номерованный):
Biz WORD yordamida hech qanday qiyinchiliksiz ramkalangan ro’yxatlai
tuzishimiz mumkin.
Raqamlangan ro’yxatdagi abzaslar o’chirilganda,
qo’shilganda yoki joyi o’zgartirilganda, WORDning bu ro’yxat buyrug’i
avtomatik ravishda raqamlar ketma-ketligini to’g ’rilaydi.
204
S ta n d a rt raqam lash
Ro’yxatlami raqamlash uchun quyidagi amallarni bajarishi kerak.
a) Raqam qo’ynioqchi bo’ lgan abzasni sichqoncha bilan belgilaym iz;
b) Formatlash asboblar panelidan quyida ko’rsatilgan raqamlash klavishasini
bosamiz.
Ro’yxatlami ich-ichiga joylashtirish, boshqacha qilib aytganda, ko’p darajali
ro’yxatlar (Многоуровневый).
Ko’p darajali ro’yxat tuzish uchun quyidagi amallarni bajariladi:
a) Raqamlamoqchi yoki belgilamoqchi bo’lgan turli darajadagi ro’yxal
bo’ laklari yoziladi;
b) Ro’yxatdan ikkinchi darajaga qo’ymoqchi bo’ lgan qismni belgilanadi. Agai
ketma-ket joylashmagan bo’lsa, har bir bo’ lak uchun alohida uchinchi punktni
bajarish kerak.
v) Formatlash asboblar panelidan *chekinishni ko’ paytir*- klavishasi bosiladi.
g) Ro’yxatdan uchinchi darajaga tushirmoqchi bo’lgan bo’ limni belgilab.
«chekinishni ko’paytir» klavishasini (darajadan bitta kam marta) bosiladi. Misol
uchun ro’yxatdagi belgilangan bo’ limni, abzasni to’rtinchi darajaga keltirish
uchun «chekinishni ko’paytir» (У вели чи ть отступ) klavishasini uch marta
bosish kerak.
d) Butun ro’yxatni ko’p darajaga keltirish uchun ro’yxatni belgilab, formal
tavsiyanomasidagi buyruqni bajariladi va ‘ko’p daraja’, bo’ lishini ckranga
keltiriladi. Bizga to’g’ri kelgan ko’p darajali bezak, raqamlash turini tanlab, OK
klavishasi bosiladi.
С тил (tur)
Agar biz hujjatimizdagi abzas yoki bir bo’lakning tur ko’ rsatkichlarini
o’rganmoqchi bo’lsak, o’sha bo’ lakni belgilab, quyida keltirilgan ikki amaldan
biri bajariladi.
1) format tavsiyanomasidagi tur (stil) buyrug’ini bajarib, chiqqan tur oynasidan
shu bo’ lakka oid ko’rsatkichlami ko’rib olishimiz mumkin.
2) Bizni qiziqtirgan ma’ lumotlami olish uchun, biz shu ma’ lumotlarga aloqasi
bo’lgan buyruqlami bajarish bilan ma’ lumotlami olamiz. Bu usulni ishla-
yotganda biz bir qancha muloqot oynalaridan foydalanamiz va undagi
axborotlami eslab qolishimizga to’g ’ri keladi. Ulami hammasini y ig ’ganimizdan
so’ng abzas xaqidagi ma’ iumotga ega bo’lamiz.
Tablitsa (ja d v a l) tavsiyanomasi
Winword 7.0 foydalanuvchilar uchun jadvaldan foydalanishning juda qulay
usulini taklif qiladi. Tabulatorlar yordamida jadvallami formatlash, chiziqlar
205
o’tkazish va hokazolami bajarish mumkin. Winword 7.0 da boshqa
obyektlardagi kabi jadvallar uchun ham, WYSIWYG ??? (nimani ko’rsang shu
bo’ ladi) interfeys tashkil topgan. Jadvaldagi ustunlar enini, uni tuzgandan keyin
ham sichqoncha yordamida o’zgartirish mumkin._______
C
l - ; , m
,
■
Ж *
^Высота и ширина ячейки.
10.22.-rasm.
Winword 7.0 avtomatik ravishda jadval formatlovchi apparat Table
Autoformat mavjud (10.22.-rasm).
Ja d v a lla r tuzish
Asosiy piktografik tavsiyanomada jadvallar bilan ishlash uchun
piktogramma mavjud. Yangi jadval tuzish uchun kursorni yangi jadval
joylashishi
kcrak
bo’ lgan jo y g a
olib
borib, jadvalni joylashtirish
piktogrammasiga olib borib bosish kerak -В ставить таблицу. Rkranda jadval
prototipi ko’ rinadi. Sichqoncha orqali jadval kattaligini, ustunlar sonini va
satrlami aniqlash imkonini bcradi.
Sichqonchadagi chap klavishani qo’yib yubormasdan, ko’rsatkichni
yurgizib, jadval kattaligini o’zgartirsa bo’ ladi. Agar klavishani qo’yib
yubormasdan ko’rsatkichni jadvaldan chiqarib yuborsak, u holda jadval
kattalashadi. Klavisha qo’yib yuborilishi bilan jadval xuddi shu o’ichamda
hujjatda tasvirlanadi va bu ekranda ko’rinadi. Jadvaldagi barcha katakchalar
bo’sh va bir xil o’ Ichamga ega. Standartga muvofiq ekrandagi ustunlar punktir
chiziqlar bilan ajratilgan. IJIar orqali jadvalning o’Ichamlari haqidagi
tasavvurga ega bo’ lish mumkin.
2 06
Jadval bo’yicha harakatlanish
Jadval bo’yicha yurish sichqoncha yoki kursomi boshqaradigan
klavishlar orqali boshqariladi. Yacheykadan yacheykaga o’tish Tab klavishasi
orqali boshqariladi. Orqaga o’tish esa Shift + Tab klavishalari orqali amalga
oshadi. Agar jadvalni oxirida turib Tab klavishasi bosilsa, Winword 7. 0
avtomatik ravishda xuddi shuncha yacheykalari bo’lgan yana bir satr tashkil
ettiradi. Quyida klavish funksiyalari yoritilgan:
Enter
Shift+Tab
Alt+Home
Alt+PgUp
Alt+PgDn
Ctrl+Tab
Yacheykaga yangi abzas kiritish
Satrdagi kcyingi yacheykaga kursomi o’tishi
Satrdagi birinchi yacheykaga kursomi joylashtirish
Ustundagi birinchi yacheykaga kursomi olib borish
Ustundagi oxirgi yacheykaga kursomi olib borish
Yacheykaga tabulatorni qo’yish
Jad vallarn i qayta ishlash
Winword 7.0 da jadvalni tahrirlash va formatlashning ikki usuli bor:
sichqoncha yoki tavsiyanoma buyrug’i orqali. Uning qaysi birini tanlash
foydalanuvchiga havola.
Sichqoncha bilan ishlash ishni tezlashtiradi. Jadvalni yangi ma’lumot
bilan to’ldirish, uni olib tashlash, bir necha yacheykalami birlashtirish, ustun
qo’shish va olib tashlash uchun tavsiyanoma buyruqlaridan foydalanish qulay
hisoblanadi.
Jad valga satr qo’shish
Tayyor jadvalga doim o’zgartirish kiritish mumkin. Jadvalga bir necha
satr qo’shish uchun quyidagilami amalga oshirish kerak.
• Sichqoncha yordamida:
Qancha satr qo’shish kerak bo’lsa shuncha satmi markirovkalash (belgilash)
lozim. Buning uchun kursomi jadvalning chap tomonidagi markirovka yo’ liga
qo’yish kerak. Shunda u o’ng va yuqoriga yo’naltirilgan strelka tusini oladi. Va
chap klavishani qo’yib yubormasdan, yuqoriga ajratilmoqchi bo’lgan satrga
yo’naltirish lozim. Tasvir o’zgaradi.
• Klaviatura yordamida:
Table tavsiyanomasidagi Insert Rows buyrug’ini tanlang. Agar
tavsiyanomada bunday buyruq bo’lmasa markirovka xato bajarilgan. Winword
7.0 da yangi satrlar markirovkaning yuqori qismiga qo’yiladi. Agar satmi jadval
oxiriga qo’ymqchi bo’lsangiz, jadvaldan keyingi kiritish kursorini abzas boshiga
qo’yish lozim va Table tavsiyanomasidagi Insert Rows buyrug’ini tanlash
207
| 