Kompyuterning ichki portlari




Download 4,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet44/183
Sana24.09.2024
Hajmi4,74 Mb.
#272179
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   183
Bog'liq
Axborot texnologiyalar asoslari Amirova Zubayda Shodmanovna

Kompyuterning ichki portlari 
bilan ishlash

Kompyuterning ichiki portlari ichiqi 
qurilmalarning bir-biri bilan aloqasini 
ta’minlashga xizmat qiladi, xuddi 
tashqi portlarga o’xshab. Ichiki 
portlarda ham axborot (signal) lar 
uzatish uchun qo’llaniladi va har bir 
portning maxsus raqami mavjuddir. 
Har qanday ichiki qurilmaning 
o’zining porti mavjud. Bu portlardan 
protsessorning buyrug’iga qarab, shu 
portdan axborot qabul qilishi yoki 
uzatishi mumkin. Agar 
microprotsessor ma’lum raqamli 
portga OUT buyrug’ini bersa, shu 
portdan ma’lumot uzatish mumkin. 
Bu ma’lumotning o’lchami 1 yoki 2 bayt bo’lishi mumkin. Agar microprotsesseor 
IN buyrug’ini bersa, deman shu portdan axborot o’qilishi lozimligini bildiradi. 
Masalan, klaviaturada ixtiyori tugmaning bosilgani holati. Bu holatda darhol 
natijasi namoyon bo’ladi. Lekin bu jarayon bir necha bosqichlardan o’tadi. 
Klaviaturanig tugmasi bosilganda markaziy protsessor klaviaturaning portiga IN 
buyrug’ini beradi. Qaysi tugma bosilgani aniqlanib chiqish portlariga uzatiladi. 
Ichki portlarning 944 (ЗВ0(16))-sidan boshlanadigan bir qancha portlar oq-qora 
grafikali rejim uchun, 976(3D0(16)) boshlanadiganlari ragli grafik rejim uchun. 
1008 (3F0(16)) dan boshlanadiganlari yumshoq disk (floppy) ni boshqarish uchun, 
1013(3F5(16)) da esa floppy diskka yozish va floppy diskdan o’qish uchun 
qo’lladinlar. 
Agar kopmyuterda tashqi portlar mavjud bo’lmasa u kopmyuterda faqat o’zining 
ichida bor ma’lumotlar bilan ishlash mumkin, ya’ni tashqi qurilmalar ulab 
bo’lmaydi. Bu esa ancha qiyinchiliklar tug’diradi. Ichiki portlarning mavjud 
bo’lmasligi mumkin emas. Chunki ularsiz kopmuuter ishlashi emas yonishi qiyin. 
Insonning qon tomirlari inson tanasini kislorodni eltib bersa, portlar esa 
kopmyuterning qurilmalarini axborot (berilgan buyruq) ni eltib beradi. Ayonki, 
insonning qon tomirlari bo’lmasa yashamasligi aniq, kopmyuter ham shundoq 
portlari bo’lmasa u kopmyuter emas. 
3.
Interfeys bu ikki tizim, qurilma yoki dastur orasidagi chegara bo`lib u elementlar 
orasidagi bog`lanishni tashkil etuvchi yordamchi boshqaruvchi mikrosxemalar 
yoki bog`lanish qurilmasidir. 

Download 4,74 Mb.
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   183




Download 4,74 Mb.
Pdf ko'rish