Sement toshining shishishi va cho’kishi

Download 0,91 Mb. Pdf ko'rish
bet	10/28
Sana	23.11.2023
Hajmi	0,91 Mb.
	#104025
Turi	Диплом

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 28

Bog'liq
aralash usul bilan portlandcement ishlab chiqarish

Sement toshining navbatma navbat namlanishi va qyrish jarayonlariga barqarorligi.
Darzliklarga chidamligi.

Sement toshining shishishi va cho’kishi.
Agar oldindan suv bilan to‘yintirilgan sement, beton namunalar (prizma, kub,
silindr) havoli muxitda saqlansa namuna quriy boshlaydi. Suv yirik bo‗shliqlardan
va g‗ovaklardan keyin mayda kichik diametrli kapillyarlardan bug‗lana boshlaydi.
Suv namunadagi va atrof muxitdagi namlik bir xil bo‗lguncha bug‗lanadi.
Namunaning qurishi bilan bir vaqtda bosim kuchlari rivojlanadi (siqilish) va hajmi
kamayadi, cho‗kadi. Agar kam namlikka ega bo‗lgan sement toshi yoki beton
namunasini namligi baland muxitga joylashtirilsa namunaning hajmi ko‗payadi va
shishadi.
Sement toshinicho‗kishiga ko‗p omillar ta‘sir etadi. Masalan sement tarkibi
va xossalari. Tadqiqotlar shuni ko‗rsatadiki alitli va kam alyuminatli sementlar
cho‗kishga kam moyilligi bilan ajraladi. Sement toshni maydalik darajasi qancha
baland bo‗lsa cho‗kish ko‗rsatkichi shuncha baland bo‗ladi. Sement toshining
sement xossaiga va suv sement nisbatiga bog‗liq holda cho‗kish ko‗rsatkichi 3 –5
mm/m atrofida bo‗ladi.
Sement toshining navbatma navbat namlanishi va qyrish jarayonlariga
barqarorligi.
Agar sement toshida qurish va namlanish davrlari ko‘p marotaba qaytarilsa
unda ichki tuzilishini buzuvchi qoldiq deformatsiyalar (shaklsizlanish) yig‗ilib
boradi, tuzumni hajmi va g‗ovakligi ko‗payadi. Betonni mexanik mutstaxkamligi
pasayib boradi. Maksimal cho‗kish moxiyati qancha kam bo‗lsa shuncha modda
barqaror bo‗ladi. Ko‗p marotaba qaytaruvchi qurish va namlanish jarayonlari
sement va beton namunalari mustaxkamligini 20 – 25 % ga kamaytiradi. Bu
xodislarni oldini olish uchun har hil qo‗shimchalar, kukunsimon to‗ldirg‗ichlar
zich va g‗ovaksiz sementtosh betonlar tayyorlash kerak.
Darzliklarga chidamligi.
Beton va temir-beton konstruksiyalarda darzliklar paydo bo‗lishi ularni uzoq
vaqt ishlatilishiga, yuk ko‗taruvchi qobiliyatiga salbiy ta‘sir ko‗rsatadi. Darzliklar

25
konstruksiyalarda mexanik yuklama, harorat va namlik ta‘sir etish natijasida
yuzaga keladi. Temir-beton konstruksiyalarda darzlik hosil bo‗lishi, harorat-namlik
ko‗rsatkichlariga, beton xossasiga bevosita mustaxkamligiga, cho‗kish
ko‗rsatkichiga, sudraluvchanligiga bog‗liq. Ko‗p olimlarning tadqiqotlariga ko‗ra,
cho‗kish ko‗rsatkichlari bir hil bo‗lgan sementlarni darzliklarga chidamligi har-xi
bo‗ladi. Masalan: Qotish tezligi past bo‗lgan sementlar, darzliglarga chidamlik
moyilligi kam bo‗ladi. Darzliglarga chidamligini oshirish uchun 0.1 – 2%
miqdorda sirtini aktivlashitruvchi qo‗shimchalarni qo‗shish tavsiya etiladi.

Download 0,91 Mb.

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 28

Download 0,91 Mb.

Pdf ko'rish