O‘ibdo‘ tumani sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabining ona tili va adabiyoti fani o‘qituvchisi

Download 375,47 Kb. Pdf ko'rish
bet	2/5
Sana	26.12.2023
Hajmi	375,47 Kb.
	#128398

1 2 3 4 5

Bog'liq
gapning ifoda maqsadi 10-sinf

Tashkiliyqism:
A)sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;
B)o‘quvchilar bilan salomlashish;
C)o‘quvchilarning darsga tayyorgarligini tekshirish;
D)o‘quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni aniqlash;
E) o‘quvchilarga o‘tilgan mavzular yuzasidan savollar berish.
Darsning jihozi: darslik, jadval va chizmalar.
Dars usuli: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)
O‘tilgan mavzuni takrorlash
Topshiriq. “Klaster” usuli orqali sintaktik vositalar va ularning nutqiy
uslublarda qo‘llanishiga oid ma’lumotlar yozing.

Yangi mavzu bayoni
1-topshiriq.
Berilgan
gaplarning ifoda maqsadiga ko
'
ra turlarini
aniqlang.
1. Qalmoqlar Boychiborni tutib, tuyog‘iga gulmixlar qoqib, pichoqlar urishadi.
(«Alpomish»dan) 2. Bu kishi kimingiz bo'ladir, bek aka? (Abdulla Qodiriy) 3.
Sherxon bostirib kelmasdan tezroq jo'nang. (P. Qodirov) 4. Qaniydi, bu
kunlarni uning o'zi ham ko'rsa edi! (Erkin A’zam)
Yechim:
1. Qalmoqlar Boychiborni tutib, tuyog‘iga gulmixlar qoqib, pichoqlar urishadi.
Ushbu gap darak gap. Chunki unda xabar mazmuni ifodalangan.
2. Bu kishi kimingiz bo'ladir, bek aka? Ushbu gap so‘roq gap. Chunki unda
so‘roq mazmuni ifodalangan.
3. Sherxon bostirib kelmasdan tezroq jo'nang. Ushbu gap buyuruq gap.
Chunki unda buyruq mazmuni ifodalangan.
4. Qaniydi, bu kunlarni uning o'zi ham ko'rsa edi! Ushbu gap istak gap.
Chunki unda istak, xohish mazmuni ifodalangan.
2-topshiriq. Berilgan gaplarning asosiy mazmuniga yuklanayotgan qo'shimcha
ma'nolarni izohlang.
1. Taklifnomaga tushirilgan rasm xuddi mana shu qasri oliyning tagida olingan
desa, ishonadigan zot topilarmikan bu dunyoda?! (Erkin A 'zam) 2. Bu odamlar
bilan yashashning o'zi baxt emasmi?! 3. Piyoda yurishga nima yetsin?! (0'.
Umarbekov)
Yechim:

1. Taklifnomaga tushirilgan rasm xuddi mana shu qasri oliyning tagida olingan
desa, ishonadigan zot topilarmikan bu dunyoda?! Ushbu gap so‘roq gap
hisoblanadi. Unga shubha-gumon ma’nosi yuklangan.
2. Bu odamlar bilan yashashning o'zi baxt emasmi?! Ushbu gap ritorik
so‘roq gap hisoblanadi. Unga sevinch-hayajon ma’nosi yuklangan.
3. Piyoda yurishga nima yetsin?! Ushbu gap ritorik so‘roq gap hisoblanadi.
Unga sevinch-hayajon ma’nosi yuklangan.

Download 375,47 Kb.

1 2 3 4 5

Download 375,47 Kb.

Pdf ko'rish