|
Epik she‟riyat. Xamsachilik an‟anasiBog'liq Nukus davlat pedagogika instituti kelishilgan Epik she‟riyat. Xamsachilik an‟anasi. Firdavsiy va epik she‘riyat. ―Xamsa‖
– mumtoz janr sifatida. Xamsanavislik an‘anasining tadrijiy takomili.
Xasmsanavislik: mavzu, g‗oya va obrazlar tizimi. ―Xamsa‖lardagi mushtarak va
farqli jihatlar.
Mumtoz adabiyotda badiiy uslub tushunchasi. Mumtoz adabiyotdagi
asosiy uslubiy yo‗nalishlar. Xuroson, iroq, hind uslublari. Uslublar sintezi.
Mumtoz adabiyotda she‘riy va nasriy uslub, ―xos uslub‖ va ―omma uslubi‖
haqida tushuncha (Miyon Buzruk). Mumtoz adabiyotda ―turkiston uslubi‖ va
―xuroson uslubi‖ning shakllanishi va rivoji.
Xalq kitoblarining paydo bo‗lish sabablari va adabiy jarayon. Xalq kitoblari
va ijodkor shaxsiyati. Xalq kitoblarida folklor syujetlari va individual ijod
o‗rtasidagi munosabatlar. ―Xalq adabiyoti‖ tushunchasi.
Eski o„zbek tilidagi filologik asarlar va ularning mumtoz adabiyotni
o„rganishda muhim manbalar ekanligi. Misr mamluklar davlatida eski o‗zbek
tilida yaratilgan filologik asarlar: Abu Hayyonning ―Kitob al-idrok li-lison al-
atrok‖ (XIII – XIV asrlar). O‗rta va Markaziy Osiyoda yaratilgan filologik asarlar:
Tole‘ Imon Hiraviyning ―Badoi‘ al-lug‗at‖, ―Abushqa‖lug‗atlari, ularda o‗zbek
mumtoz adabiyoti manbalaridan berilgan ma‘lumotlarning muhimligi; Muhammad
Yoqub Chingiyning ―Kelurnoma‖, Muhammad Rizoning ―Muntaxab ut-tavorix‖,
Mehdixonning ―Sanglox‖, Fatxali Kojarning ―Lug‗ati atrokiya‖ va b. lug‗atlarning
o‗zbek mumtoz adabiyoti tarixi uchun muhim manba ekanligi.
Adabiy ilmlar va ularning tasnifi. She‘r ilmi mohiyati. Ilmi bade‘, ilmi
maoniy, ilmi balog‗a, ilmi aruz, ilmi qofiya va Sharq adabiyotshunosligi. Ilmi adab
– Sharq adabiyotshunosligining asosi. Forobiyning she‘r, uning hosil bo‗lish
qonuniyatlari va insoniyat tomonidan qay darajada, qay holatda qabul qilinishi ilmi
adabning o‗ziga xos ko‗rinishi ekani.
O„zbek mumtoz adabiyotining dunyo miqyosida o„rganilishi. O‗zbek
mumtoz adabiyotining Rossiyada va Yevropada o‗rganilish tarixi: ―Qutadg‗u
bilig‖, ―Devonu lug‗atit-turk‖, ―O‗g‗uznoma‖ va boshqa asarlar rus
sharqshunoslari (X1X-XX asrlar) diqqat markazida. Abulg‗ozining ―Shajarai turk‖
asari tarjimasi, nashrlari va o‗rganilishi (XVIII–XIX asrlar). O‗zbek mumtoz
adabiyotiga oid boshqa manbalarning tarjimalari va faksimil nashrlari. O‗zbek
mumtoz adabiyoti manbalarini o‗rganishda I. Berezin, N.Katanov, B.A.Dorn (X1X
asr), V.V.Bartold, YE.E.Bertels, I,V.Stebleva va boshqa sharqshunoslarning
xizmatlari. Dunyo adabiyotshunosligida mumtoz adabiyotga munosabat.
|
| |
