131
Tozalash uchun uzatilayotgan gaz 1 – ajratgichga uzatiladi. Bu yerda MEA
eritmasi absorberda ko`piklanmasligi uchun to`liq kondensat ajratib olinadi.
Vodorodsulfid va is gazidan gazni tozalash jarayoni absorber 2 – da amalga
oshiriladi. Absorber yuqori qismidan
MEA eritma III ga uzatiladi, pastdan gaz
uzatiladi. Absorber yuqori qismidan tozalangan gaz II ga chiqadi va iste‘molchiga
jo`natiladi.
XIII.10-rasm. MEA eritmasi bilan gazni
tozalash qurilmasining texnologik sxmasi:
I-gaz tozalashga; II–toza gaz;
III–tozalangan eritma (MEA);
IV–tuyingan MEA eritmasi; V–nordon gaz;
1
-ajratgich; 2-absorber; 3-nasos bilan
gidravlik trubina; 4-ekspanzer;
5–10-xolodilnik; 9-desorber; 11-separator;
13-paropodogrevatel (bug isituvchi).
Seravodorod va is gazi bilan to`yingan eritma IV – absorberning pastki
qismidan chiqib, gidravlik trubina 3 ga uzatiladi. U yerda eritma energiyasidan
foydalaniladi. Shuning uchun eritma bosimi tezda pasayadi (misol, Kanadadagi
Rimbi zavodida – 67*10
5
dan 7*10
5
MPa). Bu yerdan chiqqan eritma ekspanzer 4 –
ga tushadi. Unda absorberda eritma orqali yutilgan uglevorodlar ajratib olinadi.
To`yingan
eritmani regenratsiya qilish, ya‘ni tozalash disorberda amalga
oshiriladi. Disorberda issiqlik va masla almashinishini ta‘minlovchi tarelkalar
joylashgan. Bu jarayon desorber pastida qaynatgich yordamida
qizdirish natijasida
eritmaning bug`lanishi va disorber yuqori qismidan kiritilayotgan perogaz
aralashmasi kondensatini sovugan odorlashishni (orosheniya) kiritish natijasida
erishiladi.
Eritmani to`liq tozalash jarayoni shu holda amalga oshiriladi.
Tozalangan
eritma desorberdan siqib teploobmennik 8 da to`yingan moddaga issiqlik beradi va
yig`uv 7 idishga uzatiladi. Yig`uv idishidan eritma nasos 6 yordamida xolodilnik 5
132
orqali uzatiladi. 5 dan o`tgan eritma gidravlik trubinali nasos yordamida absorber
yuqori qismiga uzatiladi.
Desorber vazifasi. Desorber yuqorisidan chiqayotgan
parogaz aralashmasi
xolodilnik 10 da yaxlitlanadi va ajratgich 11 da nordon gaz va flegmaga ajratiladi. Bu
yerdan nordon gaz oltingugurt sexiga yuboriladi. Flegma esa desorber yuqori qismiga
12 nasos yordamida uzatiladi.
XIII
.3-jadval
Gazni tarkibidagi oltingugurtni seolit yordamida tozalash sxemasi.
Nomi:
Seolit
yordamida
oltingugurtdan
tozalash
Loyihalovchi tashqilot
Giprogazoochistka (Moskva sh.)
Loyiha
bo`yicha
tozalash
quvvati
(oltingugurt):
5 ta blok, har biri 4 mlrd.m
3
/yil (500
ming м
3
/с)
Ishga tushirilgan yil:
1985-1997
Seolit yordamida oltingugurtdan tozalash adsorbtsion usulda amalga oshiriladi.
Bunda seolitlar yordamida, ya‘ni kaltsiy A (SaA) bilan 5 ta blok uchun 8 ta
adsorber bor va ishlatilmoqda.
XIII.4-jadval
Bir blokning asosiy texnologik ko`rsatkichlari.
Nomi
Harajatlar ming
m
3
/s
Kontsentratsiya
Н
2
S, g/m
3
Shudring
nuqtasi
0
С
Oltingugurt gazi
500
1000
minus 8
Tozalangan gaz
410
20
minus 60
Regeneratsiya gazi
65
3%
seolit CaA
8 ta adsorberga 600 t
