O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, 27-modda

55
Haqorat qilish
Haqorat qilish shaxsning sha’ni va qadr-qimmatini 
beodoblik bilan qasddan tahqirlashdan iboratdir. Haqo-
rat qilish og‘zaki yoki yozma ravishda bo‘lishi mumkin. 
Shaxsning sha’ni va qadr-qimmatini beodoblik bilan 
tah qirlashga qaratilgan xatti-harakat sodir etilgan payt-
dan boshlab jinoyat tugallangan hisoblanadi.
Haqorat qilish odatda bevosita sodir etiladi, ammo 
jabrlanuvchi bu haqda xabar topadi, degan taxmin bi-
lan sirtdan sodir etilishi ham mumkin. Vositachi orqali 
haqorat qilingan hollar ham uchraydi. Xafa qilish har xil 
bo‘lishi mumkin, ammo ularning hammasi ham haqorat 
bo‘lavermaydi. Haqorat har doim ma’lum bir shaxsga 
qaratilgan bo‘ladi. 
Fuqarolarning konstitutsiyaviy huquq va 
erkinliklariga qarshi jinoyatlar
Fuqarolarning konstitutsiyaviy huquq va erkinlikla-
riga qarshi jinoyatlar tarkibiga mamlakatimiz Konsti-
tutsiyasida belgilab qo‘yilgan huquqlarni buzish kabi 
jinoyatlar kiradi. Bular:
Insonning 
qadr-qimmati 
deganda dunyo-
qarashining 
darajasi, aql-za-
kovati, turmush 
tarzi kabi inson-
ning obyektiv 
jihatlarini tav-
siflovchi ijobiy 
sifatlar yig‘in-
disini tushu nish 
zarur. 
Ijodiy faoliyat
1. Tuhmat va haqorat qilishning bir-biridan farqi nimadan iborat?
2. Quyidagi vaziyatlardan qaysi birini tuhmat, qaysi birini haqorat 
deb tavsiflash mumkin?
A. ko‘pchilik oldida G. ismli o‘rtog‘ini: «Sen kecha mening mobil te-
lefonimdan foydalanib, qaytarib bermading. Sen o‘g‘risan!» – deb aybla-
di. G. esa o‘zini oqlash uchun: «Men sening telefoningni olganim yo‘q, 
menga ham kecha shunaqa telefon sovg‘a qilishgandi», – deb javob berdi. 
Aslida A. o‘zining telefonini sport kiyimining cho‘ntagida qoldir-
gan, telefoni esa quvvatsizlanib qolganligi uchun ishlamayotgandi.

56
Î
fuqarolarning teng huquqliligini buzish;
Î
shaxsiy hayot daxlsizligini buzish;
Î
fuqarolarning turar joyi daxlsizligini buzish;
Î
xat-yozishmalar, telefonda so‘zlashuv, telegraf 
xabarlari yoki boshqa xabarlarning sir saqlanishi 
tartibini buzish;
Î
jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari 
to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini buzish;
Î
vijdon erkinligini buzish;
Î
saylov yoki referendum tashkil qilish, ularni 
o‘tkazish to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini buzish;
Î
saylov huquqining yoki ishonchli vakil vakolat-
larining amalga oshirilishiga to‘sqinlik qilish;
Î
mehnat qilish huquqini buzish;
Î
mualliflik yoki ixtirochilik huquqlarini buzish.

Download 2,12 Mb.